“De meeste commerciële banken zijn blind voor de risico’s van plastic en de schadelijke invloed ervan op het klimaat, de natuur en de menselijke gezondheid”, zegt Plastic Banks Tracker, een initiatief van Profundo, BankTrack en de Plastic Soup Foundation.

Uit hun eerste onderzoek blijkt dat maar heel weinig banken een beleid hebben om effectief met het plasticprobleem om te gaan. Zo dreigen ze dezelfde reputatieschade op te lopen als de ‘fossiele banken’ die nog steeds investeren in fossiele brandstoffen, zegt Johan Frijns, directeur van BankTrack.

Voor het onderzoek werd naar twintig van de grootste banken gekeken die een prominente rol spelen bij de financiering van bedrijven in de wereldwijde productie van plastics. Op basis van scores worden banken ingedeeld in categorieën van ‘achterblijvers’ tot ‘koplopers’.

Meeste banken hinken achterop

De cijfers op www.plasticbankstracker.org leren dat geen van de twintig onderzochte banken als toonaangevend kan worden beschouwd. Slechts twee banken scoren redelijk goed op ‘erkenning van het plasticprobleem en betrokkenheid’. De twee andere domeinen waar scores te halen zijn, zijn ‘beleid’ en ‘implementatie’.

De Duitse financiële instelling ProCredit kwalificeert in de ranglijst als een gematigde presteerder, terwijl de Nederlandse bankgroep ING wordt gezien als een volger.

De achttien andere banken scoren beduidend lager en worden gekwalificeerd als achterblijvers. “Sommige van deze banken, zoals Mitsubishi UFJ, Barclays en BNP Paribas hebben relevant beleid op het gebied van bijvoorbeeld klimaatverandering, natuurbescherming of gezondheid, maar omdat het hen ontbreekt aan erkenning en betrokkenheid bij de plasticcrisis, kan niet van hen worden verwacht dat ze dat  beleid strikt implementeren”, stelt Plastic Soup Foundation.

Productie zal nog verdrievoudigen

“Het is opvallend om te zien dat zoveel banken die veel te maken hebben met bedrijven in de plasticlevenscyclus de ernst van de crisis niet inzien”, reageert Jan Willem van Gelder van Profundo. “De meeste banken hebben beleid op hoog niveau op het gebied van gezondheid, mensenrechten en klimaatverandering”, zegt hij. “Maar dat zal niet helpen bij het oplossen van het plasticprobleem zolang ze zich er niet toe verbinden om prioriteit te geven aan de implementatie van dit beleid bij hun klanten in de plasticlevenscyclus.”

“De huidige plasticproductie van 500 miljoen ton per jaar is niet meer onder controle te houden”, zegt Maria Westerbos van de Plastic Soup Foundation. “We eten, drinken en ademen plastic. Wetenschappers hebben plastic in ons bloed gevonden en onlangs zelfs in onze hersenen.”

Volgens Westerbos laten projecties zien dat de plasticproductie in de komende decennia zal verdrievoudigen, tenzij er ernstige maatregelen worden genomen. “Als financiers van dit systeem kunnen banken een cruciale rol spelen bij het veranderen van de richting van de plasticproductie.”

Johan Frijns van BankTrack ziet hoe de gigantische productie en consumptie van plastic tot een enorme milieu- en gezondheidscrisis leidt, waarvoor plasticproducenten en hun financiers uiteindelijk verantwoordelijk zullen worden gehouden, zegt hij.

“Banken moeten begrijpen dat de perceptie van een ‘plastic bank’ ook een reputatierisico met zich meebrengt, net zoals dat het geval is met een fossiele bank”, zegt Frijns. “Banken moeten zich losmaken van deze twee sterk verbonden industrieën en zich in plaats daarvan richten op de financiering van de energie- en kunststoftransitie.”