De laatste week van september kwamen presidenten, koningen en premiers uit de hele wereld bijeen voor een High Level Meeting van de 79ste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York (24-30 september 2024). Het weekend ervoor werd al de aftrap gegeven met een speciale top over de toekomst van de wereld. In de laatste fase richting de deadline van Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling, voelde men blijkbaar de noodzaak voor een “Pact voor de toekomst” om de nieuwe generaties moed in te spreken. Want nee, het gaat niet goed met de wereld.

Hellevuur en straffeloosheid

António Guterres, secretaris-generaal van de VN, wond er geen doekjes om. Hij begon met een verwijzing naar de toenemende oorlogszucht. “We zijn aanbeland in het hellevuur van de polarisatie,” waarschuwde hij. “We leven in een tijdperk waarin steeds meer landen van mening zijn dat het internationaal recht niet op hen van toepassing is.”

De straffeloosheid waarmee ze het VN-handvest met voeten treden, landen binnenvallen, samenlevingen vernietigen en het welzijn van hun eigen bevolking openlijk misprijzen, neemt almaar toe. “Gaza is een non-stop nachtmerrie,” benadrukte Guterres, “waar de snelheid en de schaal van de dodentol en de destructie proporties heeft aangenomen die nooit eerder zijn gezien.”

Gaza domineert het debat

Dat de situatie in Gaza een veelbesproken thema zou zijn, waar menig regeringsvertegenwoordiger in zijn toespraak naar zou verwijzen, stond in de sterren geschreven. De meest opmerkelijke bijdragen kwamen van niet-westerse landen, die geen blad voor de mond namen.

De Turkse president Erdogan waarschuwde dat “in Gaza niet alleen kinderen sterven, maar ook de Verenigde Naties.” De Braziliaanse president Lula benadrukte dat “het recht op verdediging is ontaard in het recht op wraak.” De Jordaanse koning Hussein vergeleek de slagkracht van de Verenigde Naties met de hulpkonvooien die stil staan en wachten op enkele kilometers van de grens met Gaza. De Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa herinnerde aan de geschiedenis van zijn eigen land, waar de apartheid werd verslagen dankzij de doortastendheid van een VN die trouw bleef aan haar eigen principes. Hij herhaalde zijn oproep om de internationale rechtsregels niet langer selectief toe te passen.

Maar de meest bevlogen toespraak kwam wellicht van de Colombiaanse president Gustavo Petro, die zich richtte tot de regeringen en de mensen naar wie niet wordt geluisterd.

De macht om te vernietigen

Petro begon zijn toespraak met het voorlezen van een brief van Antonella, zijn 16-jarige dochter. In haar brief verwijst zij naar de inheemse volkeren van de Sierra Nevada, voor wie Colombia het hart van de wereld is. “Als wij het hart zijn, dan moeten wij het voorbeeld geven (…) en daarom nodigen wij alle landen uit om een daad van bewustzijn te stellen, de hebzucht die de mensheid en onze moeder aarde doodt te laten varen, en een stap te zetten op weg naar vrede.”

Daarna begon Petro zijn eigen betoog: “Dames en heren, presidenten van de wereld, in deze ruimte wordt het communicatievermogen van een president bepaald door de hoeveelheid dollars in zijn nationale begroting, door het aantal oorlogsvliegtuigen waarover hij beschikt, of beter gezegd, door de capaciteit van zijn land om de mensheid te vernietigen.”

Colombia behoort tot de landen naar wie men niet wil luisteren, ook al vertegenwoordigen zij de overgrote meerderheid van de regeringen en de mensheid. “Als wij stemmen om een einde te maken aan de genocide in Gaza, weigert een kleine minderheid van presidenten, die over de macht beschikken om de bombardementen te doen stoppen, naar ons te luisteren.” En met die minderheid doelt hij op de presidenten van landen die de macht hebben om de mensheid te vernietigen.

Samen met Gaza sterft de mensheid

“Het begin van het einde is begonnen,” vervolgde Petro. Een jaar geleden, voordat de eerste bom viel, had hij de VN opgeroepen om een vredesconferentie voor Palestina te organiseren. “Sindsdien zijn er 20.000 kinderen, jongens en meisjes, vermoord door de bommen, terwijl de presidenten van de landen die de mensheid vernietigen lachend rondlopen in de gangen van dit gebouw. Zij worden geholpen door de macht van de grote mediaconcerns, die in handen zijn van kapitaalgroepen die de wereld naar hun hand zetten. Samen met het leven gaat ook het democratisch project van de mensheid ten onder.”

Petro noemde de verantwoordelijken voor wat er in Gaza gebeurt racisten, die “zo stom zijn om te geloven dat het Arisch ras superieur is.” “Het volk Gods,” verduidelijkte hij, “is niet het volk van Israël. Het is ook niet het volk van de Verenigde Staten. Het zijn de kinderen van Gaza.” Samen met Gaza sterft ook de mensheid, en de regeringen die de genocide toejuichen, zijn medeplichtig.

Macht en vernietiging

Voor Petro is Netanyahu een crimineel die wil bewijzen dat bommen mensen kunnen doden. Tegelijkertijd beseft Petro maar al te goed dat Netanyahu door de 1% rijksten van de wereld als een held op handen wordt gedragen. Die 1% zijn de oligarchen die de politici, inclusief de presidenten van de machtigste landen, naar hun pijpen laten dansen omdat zij hun kiescampagnes financieren, de media controleren en bepalen wat men mag denken en zeggen, terwijl zijzelf ondertussen “leve de vrijheid” scanderen.

Het zijn de oligarchen van het neoliberale systeem dat helemaal niet voor vrijheid staat, maar in Gaza met bommen dood en vernieling zaait. Het zijn degenen die eenzijdig beslissen om Cuba en Venezuela te blokkeren omdat die zich niet willen onderwerpen aan hun heerschappij, en daarom moeten worden vernietigd.

Petro haalde ook uit naar de hebzucht van de 1%, die hij verantwoordelijk stelt voor de vernietiging van de planeet. De vernietiging van Gaza en de vernietiging van de aarde gaan voor hem hand in hand. Hij verwijst naar wetenschappers die waarschuwen voor de catastrofale gevolgen van het verdwijnen van het Amazonewoud. Wel, het is zover, het Amazonewoud staat in brand. Door de opwarming van de aarde en de klimaatcrisis zijn in één maand tijd al meer dan 11 miljoen hectare in rook opgegaan.

De oligarchen van de 1% leiden de mensheid naar totale vernietiging met als enige doel om nog meer rijkdom te vergaren. En daarin worden zij gesteund door politici die uit hun hand eten en hen blindelings volgen, terwijl de regeringen in de rest van de wereld machteloos toekijken.

Tijd voor een nieuwe revolutie

Petro sprak tot de wereld als president van “een land zonder macht, zonder massavernietigingswapens, zonder dollars; maar een mooi land dat schittert in de diversiteit van zijn natuur en cultuur, het land van de schoonheid en van de vlinders in alle mogelijke kleuren.”

“Het tijdperk van de regeringen is voorbij,” stelde hij. “Het is tijd om het vaandel over te dragen aan de volkeren van de wereld.” Hij verwees naar de klassenstrijd van de arbeiders, die ongeveer een eeuw geleden begon met de rode vlag van het socialisme. Het socialisme is er niet in geslaagd zijn vlag stevig neer te planten, maar Petro is ervan overtuigd dat de tijd is gekomen om tegenover de gigantische overmacht van het kapitaal een nieuwe vlag rond te dragen.

Misschien is het wel een meerkleurige vlag, de vlag van een nieuw socialisme dat niet opkomt voor één bepaalde sociale klasse, maar dat de mensheid verenigt en zijn inspiratie haalt uit het beste wat de wereld en haar geschiedenis te bieden heeft. Hij noemde het sociaal overlegmodel in Europa, het democratisch gedachtengoed van de stichters van de VS, de enorme kracht van de diversiteit en de vrijheidsgedachte van Simón Bolívar in Zuid-Amerika, de trommels van Afrika die in contact staan met de spirituele wereld, de universele liefde van Jezus en de talrijke beschavingen die een ode brengen aan het licht en het leven.

Een opgestoken middelvinger

De algemene vergadering was nog volop aan de gang, maar dat belette Israël niet om zijn bombardementen op Libanon op te voeren. De Amerikaanse president Biden prees vooral de pogingen van de VS om vrede te brengen en de veiligheid van Israël te verzekeren, en hij kijkt vol vertrouwen naar de toekomst. De 1% is nog niet van plan te luisteren. Het lijkt erop dat Biden wil slagen waar Trump faalde: de Verenigde Naties monddood en morsdood maken. Maar het zou wel eens kunnen dat de 1% zich misrekent.