Dit fraaie werkje met harde kaft heb ik recent gevonden bij de nieuwigheden in Fnac. Met de helft van de tien verhalen tot me genomen kan ik een inderbouwde eerste indruk delen.

Het onvoorstelbare verbeeld is een interessant boek! De toon is vaak (erg) droevig, maar tegelijk altijd mooi, rustig en zeer waardig, in deze verhalen en beelden.

Het is een boek over dom geweld en dito wreedheid, maar het is ook juist een boek vol menselijkheid en mededogen. Je raakt verwonderd, bij het lezen en kijken, als je bedenkt waar [jonge] kunstenaars toe in staat zijn.

Het eerste verhaal beschrijft hoe twee landmeters totaal onthecht van het gruwelijke lot van de toekomstige bewoners, het terrein van het geplande doorvoerkamp Westerbork gaan bekijken. Een pakkend verhaal brengt tergend eenvoudig en met weinig woorden het verhaal van de bestelwagens die in een eerste fase door de troepen van SS leider Himmler werden ingezet om mensen te vergassen. Door de uitlaatgassen van de wagen naar binnen te leiden… In het mooie, groene landschap van Witrusland… De reclame voor koffie werd op de buitenkant behouden om mensen te misleiden…

Een ander vertederend verhaal dat je treft gaat over een bepaald geval van de represailles. De Wehrmacht pakte (mannelijke) burgers hard aan als wraak wanneer het Verzet een aanslag pleegde, in dit geval in de gemeente Putten (Nl). Voor de meeste van de 500 weggevoerden bracht de actie het versnelde einde.

Een mooi bezit voor wie de (vele) publicaties over de tweede wereldoorlog, het verzet en de kampen graag volgt.

Inzet: het meer documentaire, systematische, wetenschappelijker, rijk met foto’s geïllustreerd werk over De Kampen dat ook dit jaar verscheen.

Tekening van Tobi Dahnen in zijn boek over het Nationaal Socialisme in Duitsland

Toemaatje

Nog geen uur na het publiceren van dit stukje deelde de stripauteur Tobi Dahmen het op zijn eigen facebookprofiel met de mededeling “Mooie recensie. Dankjewel.”

Hij is de maker, van Duitse origine, van onder andere de graphic novel Columbusstrasse, die ook over de oorlog gaat, en met name over de manier waarop het regime de eigen mensen de duvel aandeed.

Tobi Dahmen kreeg de eer de reeks verhalen in het boek dat ik hier bespreek, af te ronden met het verhaal getiteld “Moederliefde”. Dit brengt de geschiedenis van de bekende Simon Gronowski. Die is nu een oude man, die volop getuigenissen geeft, onder andere als pianist. Als elf jarige jongen werd hij met zijn moeder en zusje, nadat het gezin zich vanaf 1942 in een appartement in Brussel hadden verstopt, opgepakt en naar kazerne Dossin gebracht. Het verzamelpunt van waaruit duizenden Joodse mensen naar de dodenkampen werden afgevoerd vanuit België. Samen kwamen de drie mensen in de trein “Transport XX (20)” terecht. Dat is de (enige) trein die door het Verzet werd opgehouden; enkele gevangenen konden zo uit de trein ontsnappen, waaronder de jonge Simon. Het verhaal is bloedmooi, pakkend en ontroerend, ik hield het niet droog bij het lezen. Tobi Dahmen brengt het teder en meesterlijk; sober, vriendelijk en indringend krijgen wij het verhaal vanuit het standpunt van de jongen.