Deze spectaculaire filmrestauratie, die bijna acht uur duurt, vertelt het mythisch gemaakte leven van Napoleon tot aan zijn Italiaanse veldtocht in 1796. Dus vooraleer Napoleon Bonaparte dictatoriaal consul en keizer werd. De stille film werd con brio muzikaal begeleid door het Nationaal Orkest en het Orkest en Koor van Radio France dat maar liefst 200 jaar klassieke muziek ten gehore bracht, van Joseph Haydn, over Ludwig van Beethoven en Claude Debussy tot Krzysztof Penderecki. Wat een sublieme film- en muziekavond.
Tijdens de verschillende pauzes praatte ik met bezorgde Parijzenaars. Ze waren hard geschrokken van de verkiezingsresultaten na de eerste ronde. Indien het Rassemblement National aan de macht zou komen in Frankrijk, dan sneuvelen wellicht eerst de subsidies voor kunst- en cultuurevenementen zoals deze gerestaureerde “Napoléon vu par Abel Gance”, die dan wordt weggezet als hobby van en voor de linkse elite. Net zoals het Vlaams Belang zou willen doen met bijvoorbeeld de ‘linkse, elitaire en activistische podiumkunsten vol zwaaiende piemels’ in de Vlaamse stadstheaters.
In de metro, op weg naar “Napoléon vu par Abel Gance” geraakte ik in gesprek met de 91-jarige Grieks-Franse politieke filmmaker en scherpzinnige voorzitter van de Cinémathèque Française, Costa-Gavras (“Z”, “l’Aveu”, “État de siège”). Met z’n stevig geaarde voeten in de politieke realiteit en in felrode kousen zette hij de avond voor de tweede verkiezingsronde zijn standpunt tegen de maatschappelijke en culturele dictatuur van extreemrechts extra kracht bij.
Ik hou van Franse literatuur en schilderkunst, Franse chansons en Franse cinema. Daarom ben ik ook Romaanse taal, cultuur en literatuur gaan studeren. Jack Lang was en is voor mij een voorbeeld van een denkende, schrijvende en inspirerende, linkse cultuur- en onderwijsminister uit de jaren tachtig, negentig en begin van de jaren 2000. Vandaag is hij op zijn 85e nog steeds de geëngageerde voorzitter van het Institut du Monde Arabe in Parijs. Tijdens het presidentschap van François Mitterrand gaf hij visionair vorm en inhoud aan de vaste boekenprijs, Fête de la musique, Journées du Patrimoine, La fureur de lire en zoveel meer. Zoals zijn illustere voorganger, cultuurminister en schrijver André Malraux stond en staat Lang voor een zeer concrete democratisering van kunst en cultuur in Frankrijk.
Front populaire
In 1936 zetten de linkse en radicaal linkse partijen in Frankrijk zich samen om onder leiding van de Frans, Joodse politicus Léon Blum progressief front te vormen tegen extreemrechts in eigen land. En ook tegen het fascisme in Italië, het nazisme in Duitsland en de gruwelijke burgeroorlog in Spanje. Dankzij dat Frans Volksfront werden onder meer de collectieve arbeidsovereenkomsten, het stakingsrecht, de veertig uren werkweek, betaalde vakantie, hogere werkloosheidsuitkeringen en de verdediging van de Franse Republiek en haar instellingen in- en uitgevoerd.
Een nieuw Volksfront van linkse partijen heeft afgelopen zondag het extreemrechtse Rassemblement National van Marine Le Pen en Jordan Bardella afgehouden van een gevreesde zege. De Franse president Emmanuel Macron zal een duidelijk linkse premier en dito regering moeten betrekken in het bestuur en in de grote sociale, economische en ecologische uitdagingen van Frankrijk.
De Zesde Republiek
Bovendien moet de Vijfde Republiek grondig in vraag worden gesteld. De tijd is echt voorbij dat de president van Frankrijk zich gedraagt als een eigengereide en alleen internationaal georiënteerde, petit ‘Napoléon’.
Met de nieuwe samenstelling van de Assemblée Nationale en het uitblijven van een absolute meerderheid voor een partij moet er nu grondig gedebatteerd worden, moeten er eerbare compromissen en coalities gesmeed worden. Parlementsleden kunnen hun wetgevende rol volop opnemen en uitspelen. De democratie kan er alleen maar sterker uitkomen in een ernstig hervormde Zesde Republiek.
