Ik wil geen controverse uitlokken, maar ik ben groot liefhebber van de stripreeks Bessy en dus van het titanenwerk van Karel Verschuere, die de meeste albums tekende. En ik ben geboeid door wat andere auteurs en kunstenaars drijft en inspireert, ik schrijf zelf al sinds 40 jaar opiniestukken.
Het boek “De koning van de nacht” is interessant voor wie vogelspotter is of was. De Oehoe wordt hier Grote Hertog genoemd, zoals de Franse naam is: Hibou Grand Duc. Wellicht was Oehoe in de jaren 50 en 60 toen Bessy gecreëerd werd, nog niet gebruikelijk in onze taal. Toen ik in 1976 met “amateurornithologie” startte, al wel. Interessant is dat je – met wat verbeelding – de achtergrond als Oostfrontstrijder van de tekenaar, die geregeld ook het scenario verzorgde, kunt traceren in de woordkeuze in bepaalde boeken en in waar zijn aandacht naar ging.
Zo lees je op de “biologische fiche”
__
__
“De Grote Hertog aarzelt zelfs niet
zijn rasgenoten aan te vallen”
&
“Het wijfje legt een uiterste zorg aan de dag voor haar kleintjes”
__
De aandacht voor fysieke strijd is opvallend. Vandaag had pakweg Dirk Draulans of ikzelf, allicht aan andere feiten van ethologie en gedrag aandacht gegeven.
Na de oorlog bestond er om 18 u op de nationale omroep nog tot eind jaren vijftig of langer een “Soldatenuurtje”. Gevechten fascineerden jong en oud om begrijpelijke redenen.
__
Verder valt nog iets op: de vermelding van ras. In de tijd van de NSDAP was dat zoals algemeen bekend een concept van het grootste belang, met gevolgen voor miljoenen mensen. In feite moest er vanuit biologische optiek staan: soortgenoten. Maar ook dit moet je zien tegen de achtergrond van de geschiedenis en van de toenmalige taal: ook Winston Churchill sprak de hele tijd van “the human race”. In plaats van soort, species. Wetenschappelijk bekeken is een ras een “ondersoort”. Dieren binnen één soort kunnen jongen krijgen.
__
De focus op strijd is vandaag bijna onfatsoenlijk geworden voor sommigen: je mocht voor de nieuwe oorlog begonnen door de Russen bijna het woord ‘vijand’ niet meer gebruiken, en als publicist kreeg je gauw het advies “niet te polariseren”. Elk spoor van “vijanddenken” te vermijden in analyses van politiek of geopolitiek, of zelfs in het domein van menselijke relaties. Terwijl er natuurlijk overal waar er mensen zijn, altijd conflicten en diverse partijen zullen zijn. En je daar liefst adequate woorden voor moet kunnen gebruiken.
Pas vanaf de jaren zeventig en toenemend vandaag is het woord ras zo beladen geworden dat het gebruik bijna is weggevallen.
Allicht omwille van zaken als de shoah/holocaust en omwille van drie eeuwen raciaal onrecht aan de Afrikaan en andere etnieën aangedaan.
__
De voorliefde voor het klassieke, traditionele gezin waarin de moeder een grote zorgende rol voor de kinderen opneemt, is een andere bekende waarde in rechtse kringen, die je terugvindt in deze tekening.
__
Wat blijft, is dat Karel Verschuere (19 november 1924 – 10 augustus 1980) zalige jeugdboeken maakte, die velen tot op vandaag graag herlezen. Een wereld van avontuur in de natuur.
Van strijd ook, en wie houdt daar niet van, op het doek of in een boek?
__
We hopen dat de integrale er volgend jaar komt. Misschien kan de woordenschat hier of daar aangepast, in tegenstelling tot de beslissing die werd genomen bij de integrale van Biggles, de verhalen van de James Bond-achtige agent van de International Air Police, een andere knappe serie van Studio Vandersteen.
