Het ‘roterend voorzitterschap’ van de Raad van de EU is op 1 juli overgegaan van België naar Hongarije. Dat houdt in dat de vergaderingen van die Raad (bestaande uit ministers van de lidstaten) gedurende de zes maanden die het voorzitterschap duurt voorgezeten worden door een minister van het voorzitterschapsland. Maar het houdt ook in dat de regering van dat land accenten kan leggen, en zich al dan niet kan inspannen voor bepaalde doelstellingen.
Toen het Belgisch voorzitterschap inging op 1 januari 2024 formuleerde premier De Croo zijn prioriteiten. Daarin is sprake van verdediging van de rechtsstaat, van het concurrentievermogen, van de Europese grenzen en de promotie van Europa als wereldspeler, naast bladvulling over een rechtvaardige groene transitie en het versterken van de sociale en gezondheidsagenda. Vrede behoorde niet tot De Croo’s prioriteiten, terwijl nochtans in Oekraïne en in Israël oorlogen aan de gang zijn met grote gevolgen voor de EU.
Op 1 juli nam Viktor Orbán over van Alexander De Croo. Over de man en zijn ‘illiberaal’ regime valt veel slechts te zeggen, en aangezien dat in de media regelmatig gebeurt zal ik er niets aan toevoegen. Maar wat was de eerste daad van Orbán bij het ingaan van het Hongaars voorzitterschap? Hij ging op bezoek bij de Oekraïense president Zelensky en had het over een staakt-het-vuren en vredesonderhandelingen! Een nieuwe wandaad van de EUroscepticus, want hij weet goed wat het EU-standpunt ter zake is: wapens blijven leveren zodat de Oekraïners de oorlog kunnen voortzetten tot Rusland verslagen is en Poetin afgevoerd.
Schandalig is dit, maar versta me niet verkeerd: het schandaal is dat hij de eerste Europese politicus is die het heeft over vrede. De partijen en politici die de Europese ‘waarden’ in hun vaandel voeren hebben aan een figuur als Orbán de kans gegeven om als enige te doen wat vanuit humanitair, geostrategisch en financieel oogpunt moet gedaan worden: proberen het conflict tussen Oekraïne en Rusland te ontmijnen en anders op te lossen dan door massaslachtingen. De sociaaldemocraten hadden een goede kans om die rol te spelen, want de ‘buitenlandminister’ van de EU is hun Josep Borrell. Hij heeft zich echter ontpopt als een minister van oorlog. Ook de Groenen hadden die kans, want in de belangrijkste lidstaat Duitsland leveren ze de buitenlandminister. Maar Baerbock is het boegbeeld van het Europees militarisme geworden…
Er zullen ongetwijfeld ongeïnspireerde commentatoren zijn die in Orbán’s initiatief het bewijs zien dat naïeve vredesactivisten, NAVO-tegenstanders en linkse ‘Poetin-vrienden’ één pot nat vormen met extreemrechts. Uit weldenkende kringen zijn al meer absurditeiten voortgekomen.
