Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir stond Silvamo toe om afval met een PFAS-gehalte tot 50.000.000 nanogram per kilogram te storten. Nochtans liet de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) klaar en duidelijk weten dat de milieukwaliteitsnorm voor PFOS van 0,65 nanogram per liter nu reeds wordt overschreden in de Speyebeek en de Handzamevaart, ter hoogte van de stortplaats.

De Raad voor Vergunningsbetwistingen vernietigde de vergunning op 8 februari 2024. Ze gaf minister Demir vier maanden voor betere motivering van de vergunning. Op 13 juni 2024 kwam deze motivering maar, men besliste om er pas ruim twee weken later over te communiceren.

Leefbaar groot Kortemark en Climaxi analyseren de vergunning. Omdat er in de POP-verordening, die schadelijke, langdurige chemische stoffen in de EU reguleert, nieuwe drempelwaarden van kracht zijn, kon de minister niet anders dan beslissen om de toegestane PFAS-gehalten in afval te verlagen van 50.000.000 ng/kg droge stof naar 40.000.000 ng/kg droge stof.

De nieuwe vergunning laat opnieuw toe dat PFAS-afval wordt gestort op de Silvamo-stortplaats

Toch is ook deze nieuwe vergunning eigenlijk al meteen achterhaald. De nieuwe vergunning laat opnieuw toe dat PFAS-afval wordt gestort op de Silvamo-stortplaats, terwijl internationale en Europese regelgeving (Verdrag van Stockholm en POP-verordening) dit met duidelijke bewoording verbieden: “de Silvamo-stortplaats is helemaal niet geschikt om PFAS-afval te ontvangen.”

Dit blijkt ook uit de PFAS-verontreiniging in de omgeving van de stortplaats. In de peilbuizen rondom het stort is op meerdere plaatsen in het water te veel PFAS opgemeten. Er zijn intussen erg grote vermoedens dat het stort minstens gedeeltelijk verantwoordelijk is voor die vervuiling. Water mengt zich met de gestorte verontreinigde grond en zo lekt water met een te hoog PFAS-gehalte uit het stort. Dit is onaanvaardbaar voor de omwonenden van de stortplaats.

De minister heeft het precedentarrest van 8 februari 2024 over de Kaderrichtlijn Water nog niet begrepen. Het arrest stelt: “Er moet worden vastgesteld dat noch het advies van de VMM, noch het verslag van de Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie (GOVC), noch de bestreden beslissing zelf, aandacht besteedt aan de vraag of de lozing van PFOS tot 100ng/l, ondertussen 20ng/l, die het gevolg kan zijn van het vergunde project een achteruitgang van de toestand van het oppervlaktewater kan veroorzaken.’

Het nieuwe advies van VMM beantwoordt nu deze bezorgdheid. Volgens VMM is het niet nodig om lozingsnormen op te leggen als men onder milieukwaliteitsnorm blijft. Echter ligt de milieukwaliteitsnorm in Vlaanderen op 20 ng/l voor individuele PFAS. Europa is opnieuw veel strenger en zegt dat het oppervlaktewater van Speyebeek maar 0,65 ng/l PFOS mag bevatten.

Wat is het antwoord van de minister op de slechte waterkwaliteit in het grondwater?

De vergunning gaat over officiële lozingen. Wat is het antwoord van de minister op de slechte waterkwaliteit in het grondwater? Het oriënterend bodemonderzoek stelt intussen met enige zekerheid dat dit ook veroorzaakt is door nieuwe verontreinigingsbronnen. Voor Silvamo wordt het met de dag moeilijker om vol te houden dat er geen vervuild water uit het stort lekt.

Het pijnpunt zit bij de achtergestelde meetmethoden van de Vlaamse overheid. In Nederland is men al in de mogelijkheid om tot een picogram nauwkeurig te meten. Het blijft vreemd dat de meetmachines van Vlaanderen achterop lopen. Dit gaat ten koste van de volksgezondheid.

Leefbaar Groot Kortemark is niet gerustgesteld en gaat opnieuw in beroep. We moeten volop vermijden dat inwoners op termijn de prijs zullen betalen voor deze lakse manier van vergunnen. Europese wetgeving geldt ook voor Vlaamse stortplaatsen.