Ondanks het feit dat Leuven wel degelijk inspanningen doet om inspraak te organiseren – de elf adviesraden, de Kom op voor je Wijkprojecten, www.leuvenmaakhetmee, de samenwerkingsverbanden zoals Leuven 2030, Samen Onderwijs Maken (SOM) en Leuven MindGate, info- en overlegmomenten over plannen… – weerklinkt er regelmatig kritiek op de aanpak. Uit de Stadsmonitor anno 2023 blijkt dat slechts 39 procent van de inwoners van oordeel is dat het Leuvense stadsbestuur voldoende inspanningen levert om bewoners bij veranderingen in hun buurt te betrekken. Dit is merkelijk minder is dan de 45 procent uit de Stadsmonitor van 2020. Ondanks het feit dat het stadsbestuur de afgelopen jaren onder druk enkele plannen bijstuurde (zwembad Vaartkom, herinrichting Koning Albertlaan…) haalden enkele buurtcomités pas via juridische procedures (’t Wisselspoor, Parkveld…) hun slag thuis.
Een nieuwigheid deze legislatuur was het feit dat het stadsbestuur in enkele dossiers beroep deed op een kleine groep gelote burgers. Dat was het geval bij de plannen voor de Vaartkom, het mobiliteitsplan in Kessel-Lo en de grootschalige bouwplannen langs de Wakkerzeelsebaan in Wijgmaal. Men kan zich kandidaat stellen om deel te nemen aan een dergelijk burgerpanel, maar hoe de selectie gebeurt is onduidelijk. Ook op deze vorm van inspraak kwam er kritiek van betrokken comités omdat niemand weet welke standpunten die gelote burgers innemen. Hun namen worden ook niet bekendgemaakt. Onder meer Mieke Smets, die na een burgerinitiatief enkele jaren terug in de gemeenteraad het woord voerde namens het Vaartcomcomité; ergerde zich daaraan. Vraag is ook in hoeverre een dergelijk burgerpanel representatief is en mondig genoeg om het tegen experten op te nemen.
De verkiezingsprogramma’s staan bol van nieuwe ideeën. Vooruit wil onderzoeken hoe een via een representatieve loting samengestelde burgerraad, die mee nadenkt over nieuwe beleidsmaatregelen, in Leuven vorm kan krijgen. Groen wil bij belangrijke strategische stadsdossiers verder experimenteren met gelote burgerpanels. N-VA pleit voor vijf deelgemeenteraden die adviesbevoegdheid krijgen. PVDA pleit voor online platformen waarmee men peilingen, bevragingen en interactie organiseert over beslissingen. Als 1000 inwoners erom vragen moet er volgens deze partij een bindend referendum worden georganiseerd. Verschillende partijen pleiten aanvullend bij Kom op voor je Wijk voor burgerbegrotingen waarbij burgers mee kunnen beslissen over besteding van middelen in hun buurt. N-VA wil een jaarlijkse burgerbegroting waarbij burgers 2 miljoen euro zelf kunnen vastleggen.
Luc Vanheerentals
Voor meer info over dit alles verwijs ik naar mijn boek ‘Leuven zoals het is. Doorlichting aan vooravond verkiezingen 2024’ (292 blz.). Het is te koop in Leuvense boekhandels. Je krijgt het onmiddellijk in de bus door storting van 20 euro op bkr BE65 7855 2875 6196. Voor meer inlichtingen: luc.vanheerentals@telenet.be.
