De voorbije dagen bracht Het Nieuwsblad een politiek rapport 2024 uit. De krant gaf zowel Ministers als Volksvertegenwoordigers, op Federaal en Vlaams niveau, een score op 5. Het Nieuwsblad licht toe dat ondermeer aanwezigheidsgraad en behaalde resultaten mee zijn genomen in de scoring. Een volledige toelichting van alle parameters staat niet beschreven.

Als actief lid bij lokale partij Groen Herentals is het uiteraard fijn te lezen dat Groen op basis van dit rapport zichzelf uitroept tot ‘sterkste fractie in het Vlaams Parlement’.
Als beroepshalve statisticus vraag ik me af of er een verband is tussen de behaalde resultaten en het aantal Parlementairen.

Een eerste blik op de scores bevestigt het statement dat Groen de sterkste fractie in het Vlaams Parlement is. De gemiddelde scores zijn als volgt, van hoog naar laag:
Groen: 3.21
Open Vld: 2.93
Vooruit: 2.88
PVDA: 2.88
CD&V: 2.79
N-VA: 2.46
Vlaams Belang: 1.98

Maar zijn deze resultaten een relevant cijfer om te bepalen of een partij al dan niet sterk werk levert? De gemiddelde partijscore is de totaalscore van de partij gedeeld door het aantal partijleden. Belangrijke kanttekening hierbij is dat niet iedere partij over hetzelfde aantal Parlementairen beschikt. Kijk bijvoorbeeld naar Vooruit en PVDA. Beiden halen een gemiddelde score van 2.88, terwijl er een significant verschil is in aantal Parlementairen per partij. Vooruit wordt in het Vlaams Parlement vertegenwoordigd door 13 Parlementairen, PVDA door slechts 4 Parlementairen.

Het aantal Parlementairen per partij is als volgt, van hoog naar laag:
N-VA: 26
Vlaams Belang: 21
CD&V: 19
Open Vld: 14
Vooruit: 13
Groen: 12
PVDA: 4
(1 Groen Parlementair en 2 Vlaams Belang Parlementairen zijn niet meegerekend omwille van een ontbrekende score)

Als we opnieuw de vergelijking Vooruit en PVDA onder de loep nemen, zien we dat PVDA dezelfde gemiddelde score haalt als Vooruit, met een pak minder Parlementairen. Een andere interessante vaststelling is dat N-VA en Vlaams Belang het sterkst vertegenwoordigd zijn in aantal Parlementairen, maar de laagste gemiddelde scores halen.

Het gemiddelde is dus geen eerlijke indicatie om te bepalen welke fractie ‘de sterkste’ is. Een alternatief is een gewogen gemiddelde; gemiddelde score/aantal Parlementairen.
Dat gewogen gemiddelde geeft onderstaande scores, van hoog naar laag:
PVDA: 0.72
Groen: 0.27
Vooruit: 0.22
Open Vld: 0.21
CD&V: 0.15
N-VA: 0.09
Vlaams Belang: 0.09

Deze berekening toont een afgewogen resultaat, waarbij PVDA overduidelijk de primus van de klas is, Groen en Vooruit een knappe 2e en 3e plaats op het podium halen, meerderheidspartijen CD&V en N-VA onderaan bengelen en Vlaams Belang samen met N-VA als ‘zwakste’ partijen de hekken sluiten.
De vergelijking tussen het gemiddelde en het gewogen gemiddelde toont dus geen verrassende verschillen. Maar een kleine nuance hier en daar is wel aan de orde.

Aan de hand van bovenstaande data kunnen we onderzoeken of er sprake is van een significante relatie tussen het aantal Parlementairen en het gewogen gemiddelde. Die relatie wordt uitgedrukt door de p-waarde. De p-waarde voor bovenstaande data bedraagt 0.009. Een p-waarde lager dan 0.05 betekent dat er voldoende bewijs is voor een significante relatie tussen het aantal Parlementairen en het gewogen gemiddelde.
Met andere woorden: bovenstaande data bewijst dat een partij met een laag aantal Parlementairen een hoger gewogen gemiddelde behaalt.

De resultaten voor het Federaal Parlement zijn quasi hetzelfde.
Gemiddelde scores, van hoog naar laag:
Vooruit: 2.8
N-VA: 2.8
CD&V: 2.5
Groen: 2.5
Vlaams Belang: 2.2
Open Vld: 2.0
PVDA: 2.0
Aantal Parlementairen, van hoog naar laag:
N-VA: 24
Vlaams Belang: 18
CD&V: 12
Open Vld: 12
Vooruit: 9
Groen: 8
PVDA: 4
Gewogen gemiddelde, van hoog naar laag:
PVDA: 0.5
Groen: 0.31
Vooruit: 0.31
CD&V: 0.21
Open Vld: 0.17
Vlaams Belang: 0.12
N-VA: 0.12

De p-waarde voor deze data bedraagt 0.010. We kunnen dus ook voor het Federaal Parlement stellen dat de data bewijzen dat een partij met een laag aantal Parlementairen een hoger gewogen gemiddelde behaalt.

De partijen met een laag aantal Parlementairen leveren het meeste werk. De partijen met een hoog aantal Parlementairen leveren het minste werk.

Een andere interessante observatie is de vergelijking rechts-centrum-links, waarbij de rechtse partijen de laagste gewogen score halen, de linkse partijen de hoogste gewogen score en de centrum partijen zich – hoe kan het ook anders – netjes in het midden positioneren. Let wel, dit is slechts een observatie. De analyse levert geen bewijs over de relatie tussen de score van een partij en de positionering van die partij op de politieke as.

Food for thought…