9 juni was een belangrijke datum voor de Belgische politiek, omdat op het zelfde moment zowel de Europese verkiezingen als de federale (voor de 150 zetels die samen de Kamer van Volksvertegenwoordigers van het Koninkrijk België vormen), en de regionale verkiezingen plaatsvonden.

Terwijl de aandacht vooral ging naar de prestaties van extreemrechts, maakten maar weinigen melding van het succes van de Belgische Partij van de Arbeid (PVDA), een marxistische kracht die meer dan 20% van de stemmen haalde in de Europese hoofdstad Brussel dankzij jongeren en arbeiders.

Extreemrechts wint

Na de verkiezingen legde de Europese pers vooral de nadruk op de overwinning van de Vlaamse extreemrechtse krachten, in het bijzonder de partij Vlaams Belang (VB), die twintig afgevaardigden naar het Federaal Parlement stuurt.

De formatie onder leiding van Tom Van Grieken eindigde op de tweede plaats op federaal niveau, en moest enkel de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) van Bart De Wever laten voorgaan. De N-VA behaalde 24 zetels en wordt als gematigder dan het Vlaams Belang beschouwd, maar maakt niettemin deel uit van de Vlaamse rechtse vleugel.

Van de formaties die de regering-De Croo steunden, had enkel de Mouvement Réformateur (MR), de liberale partij van Franstalig België, enige reden tot tevredenheid. De MR ging van 14 naar 20 parlementsleden. De andere partijen van de aftredende regering leden zware verliezen, vooral die van de Franstalige sociaaldemocraten.

Bijzonder opvallend is de ineenstorting van Ecolo, de grote verrassing van de verkiezingen van 2019, maar nu teruggezakt van dertien naar slechts drie vertegenwoordigers.

PVDA vierde grootste

Hoewel de opmars van extreemrechts zeker zorgwekkend is en daarom aandacht verdient in de pers, gaat er heel wat minder aandacht naar het uitstekende resultaat van de Belgische Partij van de Arbeid van België (PTB-PVDA), een van de weinige Belgische partijen die actief en territoriaal geworteld is in zowel het Franstalige als het Vlaamse gebied.

Onder leiding van Raoul Hedebouw blijft de PVDA zichzelf op dit moment marxistisch noemen. De partij onthield zich van stemming in het parlement om de ‘Russische invasie in Oekraïne’ te veroordelen. In de woorden van Hedebouw zelf steunt de PVDA de diplomatieke oplossing van de Oekraïense crisis en ziet ze de NAVO niet als oplossing.

De PVDA vestigde zich zo als vierde grootste Belgische politieke kracht en zet zijn opmars verder sinds 2014, toen ze voor het eerst een vertegenwoordiger had in het parlement.

Bij de Europese verkiezingen behaalde de partij haar beste resultaat ooit, door voor het eerst twee Europarlementsleden af te vaardigen, Marc Botenga voor de PTB en Rudi Kennes voor PVDA (in het vorige EP had de PTB slechts één vertegenwoordiger).

Daarnaast kwam de Partij van de Arbeid uit op zestien parlementsleden in het Brussels regionaal parlement, met bijna 21% steun onder de kiezers in de hoofdstad, negen parlementsleden in het Vlaams parlement en acht in het Waals parlement. In Antwerpen, de grootste industriestad van het land, behaalde de PVDA een recordresultaat met 22,9% van de stemmen, waarmee het de tweede grootste partij van de stad is na de N-VA.

“De Partij van de Arbeid is vooral populair in de industriële regio’s van het land en in de grote steden,” is te lezen op de website van de marxistische formatie. “In de traditionele arbeiders-as La Louvière-Charleroi-Liege blijft de PVDA goed vertegenwoordigd. Daarbij komt nu de hele industriële as tussen Antwerpen en Brussel, met de regio Rupel, Mechelen, Vilvoorde en Machelen. De PVDA heeft ook goede resultaten geboekt in de kanaalindustriezone tussen Gent en Zelzate en in de Limburgse volksgemeenten.

Jongeren

Naast de arbeidersklasse trok de PVDA ook veel stemmen van jongeren. “Dit vertaalt zich ook in de jongeren die we naar de parlementen sturen. Twaalf verkozen eden zijn jonger dan 35 jaar, zeven leden zijn jonger dan 30 jaar. We hebben dit bereikt met onderwerpen die belangrijk zijn voor jongeren, zoals openbaar vervoer”, zegt Peter Mertens, secretaris-generaal en parlementslid voor de Partij van de Arbeid.

Jos D’Haese, leider van de Vlaamse Marxisten, is nu de meest gevolgde Belgische politicus op TikTok, een platform dat vooral door jongeren wordt bezocht. Volgens een studie van de ULB (Université Libre de Bruxelles) haalde de PVDA 29% van de stemmen van jongeren in de hoofdstad en was daarmee veruit de belangrijkste partij in deze leeftijdsgroep, tegenover 9,7% voor de MR.

“Buitenlandse journalisten beginnen zich af te vragen wat er aan de hand is in de hoofdstad van Europa. Stel je voor dat marxisten 20,9 procent halen in Berlijn of Parijs. Dat zou ongelooflijk zijn”, vervolgt Mertens, die het succes van de PVDA in de hoofdstad benadrukt. Brussel is een stad met een zeer jonge en diverse arbeidersklasse.

En het burgerlijk beleid van de Vivaldi-coalitie en het Brussels Gewest is een neoliberaal beleid ten voordele van de rijken. Dit weerspiegelt zich in de explosie van vastgoedspeculatie en de stijging van de huurprijzen, met uitzettingen en alles wat daarmee gepaard gaat”.

Hoewel de PVDA waarschijnlijk zal worden uitgesloten van deelname aan de volgende Belgische regering, zal haar sterke aanwezigheid zowel in het federale parlement als in de drie regionale halfronden de Belgische marxisten in staat stellen hun stem verder te laten horen, de arbeidersklasse en jongeren te mobiliseren om sociale hervormingen ten gunste van de meerderheid van de bevolking te steunen, alsook een buitenlands beleid dat gericht is op vrede en zich verzet tegen het oorlogszuchtige beleid van de NAVO-EU-as.

Deze tekst verscheen op de blog van Gino Chinappi. Vertaling: Ann Dejaeghere