Er is nog hoop. Banksy in Palestina. Foto: Heinrich Böll Stiftung
Opinie -

Hoop voor Gaza is enkel mogelijk als we stoppen met wegkijken

Kan je wennen aan gruwel? Na meer dan een jaar genocide lijkt het afgrijselijke antwoord op die vraag: ‘ja’.

woensdag 16 oktober 2024 11:21
Spread the love

 

Israël doet kinderen in vluchtelingenkampen levend verbranden. Een grotere gruwel is nauwelijks voorstelbaar. Israël doet kinderen levend verbranden, en ondertussen lijkt het leven hier gewoon door te gaan.

We staan in de file naar het werk, de Rode Duivels verliezen alweer van Frankrijk en in de haven van Antwerpen blijft men gezellig de boten volladen met een nieuwe lading wapens voor Israël. Wapens die Israël dus onder andere inzet om kinderen levend te doen verbranden.

Wanneer is de gruwel gruwelijk genoeg, de misdaad misdadig genoeg om te stoppen met wapenleveringen? Als men nu die wapenleveringen niet stopt, wanneer dan wel? Waar ligt de grens?

Wie nog steeds gelooft dat de Verenigde Staten er alles aan doen om tot een staakt-het-vuren te komen, die wil de realiteit gewoon niet onder ogen zien.

Het imperialisme heeft geen moraal. Retoriek over mensenrechten en internationaal recht is er wanneer dat goed uitkomt, maar bij strategisch voordeel bestaat er niet zoiets als rode lijnen. Zoveel is nu wel duidelijk.

Zaterdag was ik op bezoek bij een familie uit Gaza. Tijdens de koffie kregen ze te horen dat hun vroegere buren vermoord zijn. Het was voor hen een dag als alle anderen.

Ook wij lijken met z’n allen na meer dan een jaar genocide stilaan te moeten gaan accepteren dat we er toch niks aan kunnen veranderen.

Misschien is dat nog wel de grootste gruwel. Hoe we met z’n allen steeds meer gewend lijken te raken aan zaken waar een mens nooit gewend aan zou mogen raken.

Zei ik al dat Israël kinderen in vluchtelingenkampen levend doet verbranden? Hoe kan ik de brutaliteit van dat feit laten doordringen? Misschien moet ik nog even de beelden laten zien, of is dat te confronterend?

We kijken weg, net zoals we wegkijken van bedelaars op straat. Alsof de ellende ook echt verdwijnt wanneer we ze uit ons gezichtsveld verbannen. En elke keer dat we wegkijken, maken we van ons hart een steen en verliezen we een stukje van onze menselijkheid.

Misschien kijk je niet weg, maar stel je bij jezelf vast dat er ondertussen een vorm van gewenning is opgetreden. Kan je wennen aan zo’n gruwel? Na meer dan een jaar genocide lijkt het afgrijselijke antwoord op die vraag ‘ja’ te zijn. Is ook dat dan eigenlijk geen verlies van onze menselijkheid?

“We identificeren ons niet met Gazanen, omdat ze een andere cultuur hebben en ver weg wonen”, zegt sociaal psycholoog Franck Van Overwalle (VUB) in De Morgen. “Dat in tegenstelling tot Oekraïners, met wie we ons verwant voelen.”

Onverschilligheid goedgepraat met racisme verpakt als psychologische theorie. Of ben ik nu weer te negatief?

Wil je iets in beweging brengen, zo is men vaak geneigd te denken, dan moet je optimistisch zijn. Wie enkel negatief is, zet niet aan tot actie.

Ik ben geneigd te denken dat het omgekeerde het geval is. Dat er geen hoop is, zolang we de gruwel niet ten volle tot ons laten doordringen, zolang we geen ruimte laten om stil te staan bij de uitzichtloosheid van de situatie waarin we ons bevinden.

Verdringen is altijd slechts uitstel van executie en op lange termijn de kortste weg naar een nog diepere depressie.

Willen we een kans maken om uit deze diepe put te raken, denk ik dat we ons er eerst diep in moeten laten zakken, net zoals je op een trampoline maar omhoog kan veren door eerst de omgekeerde beweging te maken.

Ik denk dat wie volledig tot zich laat doordringen op welk dieptepunt we ons bevinden, daar een soort moed der wanhoop uit kan putten. Wie ten volle beseft wat dat echt inhoudt, heeft het niet langer over accepteren wat niet veranderd kan worden, maar doet er alles aan om te veranderen wat niet langer te accepteren valt.

Wie in Gaza woont, heeft niet de keuze om weg te kijken. Wie in Gaza woont, heeft enkel de keuze tussen lijdzaam ondergaan of moedig verzet.

Vrolijk ga je er niet van worden, maar ik zou willen vragen om toch naar die beelden te gaan kijken. Het verdriet, de pijn en woede die je zal voelen, zijn niet iets wat we moeten vermijden. Ze zijn datgene wat ons mens maakt.

Als je kijkt, zou ik willen vragen om te proberen om mensen te zien, geen objecten. Mensen, die ook in staat zijn om terug te kijken, die ook jou kunnen aanstaren, die een appèl kunnen doen op jouw menselijkheid.

Mensen die niet enkel lijden, maar die ook weerstand tonen. Mensen die ook inspireren, al was het maar door in de meest onmenselijke omstandigheden menselijkheid te blijven tonen. Wie denkt hen te kunnen ontmenselijken, ontmenselijkt enkel zichzelf.

“Zoals ik het zie, zijn mensen in Israël nog meer slachtoffer van de bezetting dan ik”, zo zei Ahed Tamimi nadat ze vrijkwam uit de Israëlische foltergevangenis. “De bezetting heeft geen controle over mijn geest. Ik laat de bezetting mijn menselijkheid niet beheersen. Ik laat het me niet manipuleren om te vernietigen, te doden en op te sluiten.”

Kijk dus niet alleen naar de kinderen die levend verbrand worden. Kijk ook eens naar de jongeren die tussen het puin hun passie voor dans of circus beoefenen. Kijk eerst naar die beelden, kijk dan naar hoe ze levend verbrand worden en probeer dan nog eens te beweren dat we ons niet identificeren met Gazanen “omdat ze een andere cultuur hebben”.

Kijk naar hoe kinderen de kraters die de bommen achterlieten als schuifaf gebruiken. Kijk vervolgens naar hoe ze levend verbrand worden. En huil. Hou het niet tegen. Laat het verdriet, de pijn en de woede de vrije loop.

We huilen, want we zijn sterk.
We zijn kwetsbaar, want we hebben hoop.
We zijn vol van woede, want we zijn vol van liefde.
Ze proberen ons te begraven, ze begrijpen niet dat we zaadjes zijn.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!