Israël als ideologische vanzelfsprekendheid

Waarom wordt die aanval nog altijd in de schaal gelegd tegenover de genocide? In vergelijking met wat erop gevolgd is, stelt het aantal burgerslachtoffers dat Hamas toen maakte, nauwelijks iets voor. Tenminste als we het vanzelfsprekend vinden dat een Libanees of Palestijns leven evenveel waard is als een Israëlisch leven, en we uitgaan van wat we objectief weten over 7 oktober en niet van de  intussen weerlegde leugens in de officiële versie.

En waarom blijft Israël genieten van het voorrecht van straffeloosheid, blijven westerse leiders het land diplomatiek en met wapens steunen en krijgen pro-Palestijnse activisten en media te maken met repressie en censuur?

“De noodzaak om te breken met Israël wegens massamoord op een burgerbevolking botst op de ideologische vanzelfsprekendheid dat Israël bij ons hoort”

Ik wil het niet hebben over de geopolitieke en economische belangen die Israël met het Westen en vooral de VS verbinden. Ook niet over de macht van de pro-Israël-lobby en evenmin over de blijvende invloed van de herinnering aan de Holocaust.

Ik wil het hebben over Israël als ideologische vanzelfsprekendheid, een land dat ‘bij ons’ hoort, deel uitmaakt van ‘ons kamp’, de wereld van de westerse democratie. De noodzaak om te breken met Israël wegens massamoord op een burgerbevolking, botst op die vanzelfsprekendheid.

Het is een ideologisch frame dat iedere dag in iedere krant en elke nieuwsuitzending werkt. Het verklaart waarom na 7 oktober de Israëlische versie van de feiten kritiekloos werd overgenomen, tegensprekelijke informatie lange tijd werd genegeerd en het een half jaar duurde voordat dat verhaal een klein beetje werd gecorrigeerd.

Het verklaart de vlotheid waarmee Israëlische propagandaleugens over wreedheid en verkrachtingen wereldwijd werden verspreid en sommige ervan tot op de dag van vandaag standhouden. Het verklaart ook waarom een genocide niet belet Israël welkom te heten op de Olympische Spelen en het Eurovisiesongfestival.

‘Israël hoort bij ons’

Het is dus voor een redactie van een tv-journaal of een krant perfect mogelijk het meest verschrikkelijke nieuws over wat Israël in Gaza aanricht te verzoenen met dat ideologisch frame, ‘Israël hoort bij ons’. Het gevolg van die opstelling is dat geen enkele krant of nieuwsuitzending de wandaden van Israël verbindt met de ideologie van dat land, het zionisme, en op basis daarvan de creatie van een systeem van racisme, settler-kolonialisme en apartheid.

Het lijkt wel alsof Israël zich te buiten gaat aan massamoord, verwoesting, uithongering, foltering en opsluiting van kinderen ondanks het zionisme. De gedachte dat dit systeem verdwijnen moet, wil men ooit tot vrede en normaal samenleven komen, is de logica zelf, maar niet in de krant en niet op tv.

“De genocide is de zoveelste fase in de uitvoering van een zionistische agenda”

De genocide is geen ontspoorde uiting van het recht op zelfverdediging en kan niet alleen verklaard worden als weerwraak voor 7 oktober. Het is de zoveelste fase in de uitvoering van een zionistische agenda, een agenda die gedragen wordt door de overtuiging dat het land van hen alleen is.

Die gedachte verklaart waarom het recht op zelfverdediging het recht is op ongebreidelde agressie, onderdrukking, etnische zuivering en landroof. Ze verklaart ook de volstrekte gewetenloosheid en onverschilligheid tegenover het aangerichte menselijk lijden, het arrogant naast zich neerleggen van het internationaal humanitair recht, en de uitbreiding van het recht op zelfverdediging tot bombardementen en moordaanslagen in andere landen.

Wie er nog aan twijfelt dat dit een oorlog is tegen een burgerbevolking, tegen wie alles gepermitteerd is – van vernieling van gebouwen en plundering van inboedels over vernedering en foltering tot het bombarderen van ‘veilige’ zones en het willekeurig doden van ongewapende burgers – kan best de documentaire van Al-Jazeera Investigating war crimes in Gaza (zie laatste ‘Tegendraads leesvoer’) bekijken. Ook wat de houding van een deel van het Israëlisch publiek betreft.

Deze genocide is het werk van een democratisch verkozen regering, die intussen heftig is gecontesteerd door de eigen bevolking. Niet om het doden van wellicht meer dan honderdduizend mannen, vrouwen en kinderen. Niet om het herleiden van Gaza tot een onleefbaar gebied. Maar om de gijzelaars.

De documentaire van Al-Jazeera is ronduit schokkend over de mentaliteit van soldaten en Israëlische burgers die op sociale media ongegeneerd uiting geven aan hun vreugde en spotlust om Palestijnse burgers te zien lijden en sterven. Het illustreert hoe diep het racisme is doorgedrongen in de Israëlische samenleving, een racisme dat niet alleen de Palestijnen, maar ook de eigen burgers ontmenselijkt.

In dat klimaat is de moed van Israëli’s die tegen de stroom in de kant van de Palestijnen kiezen des te opvallender. Zoals de ex-militairen van Breaking the silence, de activisten die Palestijnen te hulp schieten bij vernieling van hun huizen, journalisten van het slag van Gideon Levi, of de leden en medewerkers van de mensenrechtenorganisatie B’Tselem.

Het agressieve fanatisme van de extreemrechtse regering en de settler-movement, zoals we die aan het werk zien in de onthullende documentaire Holy redemption, the stealing of Palestinian land*, is geen marginaal verschijnsel in de geschiedenis van Israël, geen breuk met het verleden. Het is de versnelling en verheviging van een proces dat ononderbroken aan het werk is sinds 1948.

Israël, dat pretendeert in naam van alle Joden ter wereld te handelen, is een terreurstaat die alleen rekent op militaire afschrikking. Op die manier heeft het land zich geïsoleerd van het overgrote deel van de planeet, niet in het minst van steeds meer Joden in andere landen, die zich uitdrukkelijk van dit regime afkeren en zich actief manifesteren als verdedigers van het Palestijnse volk.

Niettemin. Ondanks de opeenstapeling van oorlogsmisdaden en de veroordeling door de internationaal hoogste juridische instanties, blijft Israël een land waarover men in het Westen bericht alsof het een land is dat zich verdedigt. Weliswaar op ongehoord brutale wijze, tegen de dreiging van door Iran gesteund en bewapend terrorisme. Dat is nog altijd de baseline.

Hamas is een toverwoord

Zo komen we bij Hamas uit, waarvoor uiteraard geen plaats is in ‘ons kamp’. Volgens het ideologische dictaat is Hamas een terroristische organisatie. Meer nog: alleen maar een terroristische organisatie. Geen politieke organisatie die deelnam aan verkiezingen en die verkiezingen won, geen administratief en sociaal netwerk en, vooral, geen politieke vertegenwoordiger van de bevolking van Gaza en geen verzetsbeweging.

Alsof aanwezigheid van Hamas of Hezbollah het platleggen van een ziekenhuis minder schandalig maakt

Je mag dus de Gazanen volop steunen, maar Hamas moet je veroordelen. Na 7 oktober kon je het onmogelijk over de Israëlische agressie hebben zonder  je eerst te distantiëren van Hamas. Het niet doen betekende zoveel als jezelf ongeloofwaardig of erger, verdacht maken. Hamas is een toverwoord. Het volstaat voor een Israëlische woordvoeder het uit te spreken als men net een ziekenhuis heeft gebombardeerd, verplegers onthaald op snipervuur en dokters gearresteerd, om een plaats te krijgen in de ‘evenwichtige, neutrale’ berichtgeving in onze mainstreammedia. Alsof de aanwezigheid van Hamas of Hezbollah het platleggen van een ziekenhuis minder schandalig maakt.

Ik ben geen aanhanger van de ideologie van Hamas of Hezbollah, maar de waarheid heeft haar rechten. Ik wil over 7 oktober de Israëlische propagandaleugens niet nog eens naast het feitelijke verloop van die dag leggen.** Dat verloop is tot vandaag, bij gebrek aan onafhankelijk onderzoek, op veel punten nog altijd onduidelijk. Maar die onduidelijkheid is er niet over wat sindsdien gebeurde.

Maken we een feitelijke vergelijking tussen de objectief bewijsbare wandaden van Hamas en die van de Israëlische regering en haar militair apparaat, dan is de vraag wie zich het meest onmenselijk gedraagt makkelijk te beantwoorden. Er is een verschil tussen honderden burgerslachtoffers en naar alle waarschijnlijkheid meer dan honderdduizend burgerslachtoffers. En ook al wil ik het lot van de gijzelaars niet minimaliseren, het valt in menselijk opzicht niet te vergelijken met de behandeling van Palestijnse gevangenen in Israëlische detentie.

De operatie van 7 oktober was overigens niet bedoeld om zoveel mogelijk burgerslachtoffers te maken, maar een militaire operatie om zo snel mogelijk militaire posten uit te schakelen en gijzelaars te nemen. Het doden en gijzelen van burgers is uiteraard een oorlogsmisdaad, maar niet de aanval op militaire posten en het doden van militairen.

De Israëlische historicus Ilan Pappé schreef op 10 oktober, drie dagen na de operatie van Hamas, een ‘Brief aan mijn vrienden in Israël’, waarin hij het heeft over een moreel kompas dat ons niet alleen in staat stelt de Palestijnse bevolking op alle mogelijke manieren te steunen, maar ook om “de moed van de Palestijnse strijders te bewonderen, die erin geslaagd zijn zich meester te maken van meer dan een dozijn militaire bases van het machtigste leger van het Midden-Oosten”.

 Ilan Pappé kon dit schrijven, omdat hij vertrok van “het recht van een volk om te strijden voor zijn overleven tegenover een regering die datzelfde volk wil vernietigen”. De erkenning van deze agenda is een conditio sine qua non om te begrijpen wat er aan de hand is in Palestina. Het is de essentie van de hele kwestie.

Eerste live-stream genocide

De genocide in Gaza wordt de eerste livestream-genocide in de menselijke geschiedenis genoemd. Iedereen kan met eigen ogen zien wat zich daar afspeelt. Het houdt het risico in dat het ideologisch frame doorbroken wordt. Mensen reageren gevoelsmatig op de gruwel en keren zich van Israël af. Om van die emotie kennis te maken, zijn media nodig die de beelden en actuele berichten context en geschiedenis geven. Dit is de enige manier om een conflict correct te kunnen beoordelen. Wil men het doorbreken van het ideologisch kader zoveel mogelijk verhinderen, zwijgt men best over de geschiedenis.

Oekraïne hoort bij ons en Rusland is de vijand

Een goed voorbeeld van hoe efficiënt dit werkt om een publieke opinie quasi unaniem binnen hetzelfde denkkader te houden, is de oorlog in Oekraïne. In die oorlog speelt namelijk hetzelfde ideologische frame. Oekraïne hoort bij ons en Rusland is de vijand.

In tegenstelling tot Palestina, waar de massamoord moeilijk genegeerd kan worden, is de berichtgeving over Oekraïne zo goed als volledig eenzijdig. Ons kamp, het kamp van de democratie en de vrijheid, tegenover Poetin.

Vandaar de demonisering van de Russische president, de voorstelling van het conflict louter als een agressie van een verfoeilijk regime, dat een bedreiging vormt voor andere landen in Europa. Vandaar de roep om steeds meer en grotere wapenleveringen en de perceptie van de NAVO als een defensieve organisatie onder leiding van de VS.

In werkelijkheid is de essentie in deze kwestie de rol van die laatste. In Oekraïne wordt een proxy-oorlog uitgevochten. De hoofdvijand van Oekraïne is niet Poetin, maar zijn de VS. Zonder de inmenging van de VS was de oorlog voorjaar 2022 geëindigd met een aanvaardbaar compromis tussen Rusland en Oekraïne.

Oekraïne mocht geen neutrale positie innemen tussen Rusland en de NAVO-landen

Nog onlangs gaf Victoria Nuland, die in 2014 als staatssecretaris van Buitenlandse Zaken de Maidan-opstand in een door de VS gewenste richting monitorde, de VS-boycot van een nakend akkoord in april 2022 expliciet toe.*** Oekraïne mocht geen neutrale positie innemen tussen Rusland en de NAVO-landen. Ze zei het letterlijk.

Ook in deze kwestie hoort de mediaconsument zo goed als niets over achtergrond en voorgeschiedenis van de oorlog. Bijna drie jaar wordt hem ingehamerd dat de schuld van de oorlog eenzijdig bij Poetin ligt en Oekraïne voor zijn onafhankelijkheid en recht op zelfbeschikking vecht. Om te begrijpen dat het Oekraïens nationalisme is uitgebuit door de VS, als schakel in een strategie om een unipolaire machtspositie te behouden, moet men uiteraard verder kijken dan 22 februari 1922.

Context en geschiedenis dus. De NAVO-uitbreiding tegen eerdere afspraken in, de Maidan-coup, het mislukken van de Minskakkoorden, de oorlog in de Donbass. Die bredere context en voorgeschiedenis spelen in de media zo goed als geen rol.

En het werkt. Er zijn weinig milieus waarin je een ander geluid over Poetin en zijn drijfveren kunt laten horen, zonder beschuldigd te worden de Russische agressie goed te keuren. De kracht van het ideologisch kader kan moeilijk beter geïllustreerd worden.

Genocide Gaza loskoppelen van zionistische agenda

De eenzijdigheid van de berichtgeving over de oorlog in Oekraïne wordt nauwelijks gecontesteerd. Ze is in feite onzichtbaar.

Over de genocide in Gaza is die eenzijdigheid onmogelijk. De feiten zijn te duidelijk. Ook wie geen kennis heeft van de historische achtergrond, ziet de apocalyptische verwoesting, kent het dodental, leest over de bombardementen op woonblokken, scholen en ziekenhuizen, over de willekeurige arrestaties en folteringen in de Israëlische gevangenissen, over het doden van hulpverleners en journalisten, over honger en ziektes door hulpkonvooien die niet binnen mogen, over de dodelijke raids van kolonisten tegen Palestijnse dorpen op de Westbank.

Het toverwoord werkt niet om een zo manifeste agressie te doen slikken. Ook wie het recht van Hamas om zich gewapenderhand te verzetten en de wortels van de organisatie in de bevolking niet kent, kan er moeilijk naast kijken dat Israël bezig is aan een massamoord zonder onderscheid tussen militairen of burgers, niet eens tussen volwassenen en kinderen.

De roep dat dit moet stoppen vindt bijgevolg almaar meer weerklank en de weigering van de VS en Europa om de militaire en economische kraan dicht te draaien wordt door steeds meer mensen als misdadig ervaren.  Het zou kunnen leiden tot het inzicht dat het zionistisch systeem, de uiteindelijke oorzaak van de genocide, ontmanteld moet worden om plaats te maken voor een land waarin Israëli’s en Palestijnen dezelfde rechten hebben.

Hoe houdt men het ideologisch frame in stand waarbij Israël bij ‘ons’, de westerse wereld van de democratie en de verlichting, blijft horen, ondanks de genocide? Heel eenvoudig door de genocide toe te schrijven aan Netanyahu en zijn extreemrechtse regering, ze los te koppelen van de zionistische agenda van landroof en verdrijving van de Palestijnen, die sinds de stichting van Israël, van de Nakba tot vandaag, een constante is. Een agenda die alle regeringen van Israël hebben nagestreefd, van zogenaamd links tot extreemrechts.

“De huidige Israëlische leiders verwarren het recht op zelfverdediging met willekeurig geweld en begaan zo een ongelooflijke blunder,” zegt de Noorse diplomaat Jan Egeland in een interview in De Standaard van 4 oktober. Dit moordende regime is niet “‘het Israël, dat wij als Europa zo graag willen steunen. Ik bedoel daarmee het Israël van voormalige sociaaldemocratische leiders als Yitzhak Rabin en Shimon Peres, die nauwe banden hadden met Europese sociaaldemocraten en die bereid waren om over vrede te onderhandelen.”

Loskoppeling van Netanyahu en zijn regering van dat ‘normale’ zionisme is alleen mogelijk voor wie geschiedenis negeert

Die loskoppeling van Netanyahu en zijn regering van dat ‘normale’ zionisme is alleen mogelijk voor wie de geschiedenis negeert. Onderhandelingen en akkoorden hebben geen ander resultaat gehad dan het uitbreiden van de kolonisering en het in stand houden van de bezetting.

De loskoppeling gaat samen met een andere, die van Hamas met de Palestijnse bevolking. Men wil het beeld doen postvatten dat de Palestijnen er beter aan toe zouden zijn zonder Hamas. Over Hamas wordt alleen negatief gesproken. Dat de Gazanen zelf in grote getale anders naar Hamas kijken, speelt geen enkele rol.

Verzet opgeven is geen optie

Wie over Gaza wil oordelen, moet niet alleen de geschiedenis kennen, maar ook bereid zijn het beeld van de mainstream media te confronteren met alternatieve nieuwsbronnen, onafhankelijke websites die bewezen hebben de propagandaversie over 7 oktober en de verhalen over massale verkrachtingen, veel sneller te kunnen (en willen) ontzenuwen.

Al maandenlang volg ik wat zich afspeelt in Gaza en Libanon via The Electronic Intifada. Iedere week, in een livestream van verschillende uren, geeft deze website een dag-aan-dag-overzicht van de bombardementen en de dodentallen en van de acties van het verzet. Het laat getuigen in Gaza aan het woord over de onmenselijke toestand waarin zij moeten zien te overleven, maar toont tegelijk de ongelooflijke veerkracht waarmee mensen zo normaal mogelijk proberen te leven, onderwijs te organiseren, voorstellingen te geven, kunst te maken, enzovoort.

Terug van de zoveelste betoging, de zoveelste bijeenkomst tegen de genocide, en er beweegt niets om de massamoord te stoppen. Je wordt er soms moedeloos van. Dan zie en hoor ik hoe de Palestijnen in Gaza overleven en weet ik dat het verzet opgeven geen optie is.

Bronnen:

*Voor deze documentaire van de Turkse publieke omroep TRTWorld, zie https://www.youtube.com/watch?v=rQOtBztR7i4. 

** https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2023/12/29/gaza-weten-we-wel-wat-op-7-oktober-2023-is-gebeurd/

*** https://www.commondreams.org/opinion/victoria-nuland-ukraine-peace-deal