De veeteelt in Vlaanderen is dan wel erg efficiënt, maar door het hoge aantal dieren zorgt die toch voor aanzienlijke milieuvervuiling in de vorm van stikstof- en broeikasgasuitstoot. Dat schrijft een groep wetenschappers van verschillende faculteiten en groepen binnen KU Leuven in een gezamenlijke interdisciplinaire visietekst.

“Hoewel er nog een aantal bijkomende technische en technologische oplossingen mogelijk zijn om de druk van de veeteelt op het milieu te verminderen, is een afbouw van de veestapel onvermijdelijk”, stelt de groep. “Ons voedsel bevat te veel dierlijke eiwitten, wat slecht is voor onze gezondheid.”

Win-win

De experten pleiten daarom voor een “eiwittransitie”: een verschuiving van dierlijke naar plantaardige eiwitbronnen. En ze komen met en concreet scenario uitgewerkt voor een reductie van de veestapel met een kwart.

Omdat de rundveesector sterk gesubsidieerd wordt met Europees geld, zouden de subsidies die vrijkomen bij een afbouw van de Vlaamse veeteelt deels gebruikt kunnen worden voor begeleidende maatregelen, zoals een vergoeding voor de vrijgekomen grond of voor natuurvriendelijk landbouw.

Zo kunnen we ook voldoen aan de Europese biodiversiteitsdoelstellingen en de nieuwe Natuurherstelwet, stellen de experten. “Op die manier kunnen we tegelijk de milieu-impact van de veeteelt verminderen, de gezondheid van de consumenten verbeteren en meer ruimte creëren voor natuur, biodiversiteit en recreatie.”

Precisielandbouw

Precisielandbouw en andere technologische innovaties kunnen de milieudruk verder verminderen.
Ook het gebruik van pesticiden moet verduurzamen en er zijn maatregelen nodig tegen de overbemesting met stikstof.

“De huidige Vlaamse maatregelen voor de bemestings- en stikstofproblematiek liggen zowel juridisch als praktisch heel moeilijk”, stelt de tekst. “Het is van essentieel belang dat beleidsvoorstellen worden ondersteund door grondige impactanalyses en strategieën met evalueerbare mijlpalen.

Tot slot zijn er ook betere verdienmodellen nodig voor onze boeren, zo zouden de kosten van milieuvervuiling gedeeltelijk kunnen worden doorgerekend in de voedselprijs en zou er een vergoeding voor het behoud van biodiversiteit en het leveren van ecosysteemdiensten kunnen worden gekoppeld aan natuurinclusieve landbouw.

Vraag naar voedsel stijgt

Wereldwijd zal de vraag naar voedsel deze eeuw drastisch stijgen, door de toenemende wereldbevolking en omdat verwacht wordt dat dierlijke producten een steeds grotere plaats gaan innemen in het mondiale dieet. Daardoor zullen de druk op het beschikbare land en de uitstoot van broeikasgassen toenemen en dreigt de biodiversiteit verder af te nemen.

Een combinatie van verschillende maatregelen dringt zich dan ook op, als we tegen halfweg deze eeuw 10 miljard mensen willen voeden, zonder het klimaat en het milieu extra te belasten, zegt de tekst.

Dat betekent dat de landbouw duurzaam moet intensifiëren in sommige regio’s in de wereld. Vooral in noordelijke landen moet de overconsumptie van dierlijke eiwitten afnemen. En wereldwijde maatregelen moeten de voedselverspilling aanpakken.