Uiteraard zijn de oorlog in Oekraïne en de genocide in Palestina de twee meest brandende kwesties van de wereld, maar toch is het conflict dat onze planeet kenmerkt mondiaal van omvang. De angst van de westerse machten om hun wereldwijde hegemonie te verliezen, en daarmee de superwinsten die ermee gepaard gaan, drijft hen ertoe om hun inmenging en agressie in elke strategische regio van de planeet op te voeren.

Venezuela ligt al lang in het vizier van Washington vanwege zijn geografische ligging, de houding die het aanneemt tegenover zowel het binnenlandse als het internationale economische beleid en zijn strategische allianties met de BRICS-landen, China, Rusland, Iran, Cuba en anderen.

Poging tot staatsgreep ten gunste van oppositie?

De laatste episode in de aanvallen tegen Venezuela werd duidelijk door de arrestatie op 14 september van zeven buitenlanders – vier Amerikanen, twee Spanjaarden en een Tsjech – en de inbeslagname van 400 in de VS gemaakte geweren. De vier werden beschuldigd van het beramen van een staatsgreep ten gunste van oppositieleidster Maria Corina Machado.

Minister van Binnenlandse Zaken Diosdado Cabello zei hierover: “De Spaanse en Amerikaanse inlichtingendiensten hebben contact gezocht met huurlingen uit Oost-Europa en die zijn bezig met een operatie om te proberen ons land aan te vallen. De 400 in beslag genomen geweren waren bedoeld voor terroristische acties hier in Venezuela, voor een terrorisme dat wordt aangemoedigd door politieke organisaties. We weten zeer goed dat de regering van de VS betrokken is bij deze operatie.”

Lang niet de eerste keer

We beschikken nog niet over de documenten die ons in staat zal stellen om een definitieve mening te vormen, maar we kunnen wel al stellen dat de beschuldigingen niet onwaarschijnlijk zijn. Washington heeft immers al dikwijls gebruik gemaakt van dit soort acties, overal in de wereld, maar vooral in Latijns-Amerika.

Van de poging tot invasie van de Varkensbaai in Cuba in april 1961 tot de staatsgreep tegen Allende in september 1973, en niet te vergeten de staatsgreep tegen Evo Morales in 2019, en zo zijn nog tal van andere voorbeelden. Bovendien speelt Venezuela een cruciale rol voor de controle over de regio.

Sancties al sinds Chavéz president werd in 1998

Zo’n poging tot staatsgreep ligt ook helemaal in lijn met de Amerikaanse strategie om Venezuela onder druk te zetten sinds Chavéz in 1998 daar aan de macht kwam. Er volgden toen economische sancties, pogingen om het land op het continent te isoleren, steun aan de poging tot staatsgreep in 2002 … In december 2014 legden de VS en zijn westerse bondgenoten economische sancties op met de goedkeuring door het Amerikaanse Congres van de zogenaamde Public Act in Defense of Human Rights and Venezuelan Civil Society.

Sindsdien zijn de economische sancties opgevoerd. In 2017 kondigden de Verenigde Staten en de Europese Unie een embargo af op de invoer van wapens en elektronische apparatuur en maatregelen om de toegang tot internationale financiële markten te verbieden. Wat er al snel toe leidde dat de belangrijkste internationale ratingbureaus het land gedeeltelijk in gebreke verklaarden.

In 2019 werden sancties opgelegd aan het openbare olie- en gasbedrijf PDVSA, waardoor het niet betaald kon worden voor zijn olie-export naar de Verenigde Staten en 7 miljard van zijn tegoeden in de Verenigde Staten werden bevroren. We verwijzen ook naar de lange lijst van sancties die bedoeld zijn om het land economisch te verstikken en aan te zetten tot hongeropstanden tegen de regering.

Radicalisering van Amerikaanse agressie

De laatste episode van de Amerikaanse inmenging in Venezuela is het opleggen van een reeks extra sancties begin 2024, toen de kandidatuur voor de presidentsverkiezingen van de ultraliberaal Maria Corina Machado ongeldig werd verklaard. Machado had de westerse sancties goedgekeurd die haar volk en haar land in enorme economische ontberingen en ellende stortten.

Maduro won die presidentsverkiezingen, maar zowel de Venezolaanse oppositie, als Washington en de Europese Unie weigerden zijn overwinning te erkennen. Op 19 september nam de EU zelfs een resolutie aan waarin de oppositiekandidaat, Edmundo Gonzales Urrutia, als winnaar werd erkend.

De democratie verdedigen, schendingen van mensenrechten aanklagen en gebrek aan transparantie bij de verkiezingen aan de kaak stellen, is de laatste jaren een klassieke manier geworden om staatshoofden en politieke organisaties in moeilijkheden te brengen of uit te schakelen, als ze weigeren trouw te zweren aan de Verenigde Staten.

Als ‘soft power’ niet werkt …

Omdat dergelijke politieke inmenging en economische druk blijkbaar geen resultaat opleveren in Venezuela, is het niet onredelijk om aan te nemen dat Amerikaanse strategen meer directe en militaire middelen beginnen te overwegen. Imperialistische machten gebruiken al lang “soft power” of een strategie van beïnvloeding om hun doelen te bereiken, maar ze aarzelen niet om terug te grijpen naar “hard power” als hun belangen op het spel staan.

De economische resultaten van Venezuela laten zien dat “soft power” – economische druk en de strategie om het land te isoleren – volledig hebben gefaald. Het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) voorspelt een groei van 4,2 procent voor 2024. Dezelfde dag voorspelde de Banque de France een groei van ongeveer 1 procent voor Frankrijk.

Het UNDP-document heeft een welsprekende titel: “Venezuela’s macro-economische prestaties in het eerste kwartaal van 2024 en vooruitzichten voor het jaar”. In juni 2024 verwacht datzelfde UNDP-rapport ook “een aanzienlijke vertraging van de inflatie …, een stijging van de particuliere consumptie met 2,5 procent en een toename van de investeringen in vaste activa met 14,9 procent”.

Economie vandaag minder afhankelijk van westerse economieën

Deze cijfers zijn geloofwaardig, want de berekeningen van het UNDP zijn gebaseerd op de compilatie en vergelijking van economische gegevens uit officiële statistieken van Venezuela en van het Internationaal Monetair Fonds, de OPEC, gespecialiseerde bedrijven en internationale ratingbureaus. Ze laten duidelijk zien dat Venezuela de neerwaartse economische spiraal die de economische sancties sinds 2017 in gang hadden gezet, heeft doorbroken.

Venezuela’s economische en politieke keuzes hebben het land minder afhankelijk gemaakt van de westerse economieën, waardoor het met meer gemoedsrust naar de toekomst kan kijken. Deze verminderde afhankelijkheid van Washington en de Europese Unie is natuurlijk niet naar de zin van de laatsten en zou hen ertoe kunnen aanzetten om meer traditionele vormen van interventionisme aan te nemen: steun aan gewapende opstanden en staatsgrepen of rechtstreekse militaire interventie of een combinatie van de twee. Natuurlijk altijd om “de democratie te verdedigen”.

Voor meer informatie:

– Desempeño Macroeconómico de Venezuela Primer Trimestre 2024 y Perspectivas del Año, UNDP, juni 2024, beschikbaar op de website van UNDP

– “Venezuela beschuldigt de Verenigde Staten van samenzwering tegen president Maduro, Washington verwerpt “categorisch valse” aantijgingen”, Le Monde, 15 september 2024.