Op maandag 9 september hebben een tiental vertegenwoordigers van de Prikro-gemeenschappen in Ivoorkust via FIAN en Entraide et Fraternité een schadeclaim ingediend bij de SIAT-Groep [hier beschikbaar]. Ze eisen een schadevergoeding van meer dan een miljard CFA-frank (meer dan 1,6 miljoen euro) voor alle geleden schade en werpen zich op als de eerste schuldeisers van de multinational.

“Het bedrag zal nooit genoeg zijn om ons te compenseren”

“Het bedrag lijkt misschien hoog, maar het zal nooit genoeg zijn om ons te compenseren voor het leed en de hel waar we doorheen zijn gegaan. Hoe drukken we de martelingen in de gevangenis in geld uit? Hoe kunnen we de impact inschatten van de maandenlange willekeurige opsluiting?

Hoeveel is genoeg voor het jarenlang niet kunnen voeden van onze kinderen, omdat we geen land hadden om te bewerken?” getuigt een woordvoerder van de gemeenschap, die zelf meer dan zes maanden willekeurig gevangen heeft gezeten.

Advocaat Pauline Delgrange bevestigt: “Onze cliënten hebben aanzienlijke schade geleden als gevolg van de onrechtmatige activiteiten van de NV SIAT gedurende meerdere jaren. De NV SIAT is verplicht om de schade die zij heeft veroorzaakt te vergoeden. Dit is een ongebruikelijke aanpak, maar wel een die goed onderbouwd is.”

Evenement

Afgelopen donderdag 11 september werd de nieuwe documentaire Landgrabbed, geregisseerd door Magdalena Krukowska, vertoond in het Europees huis van Auteurs en Auteurs in Brussel.

De documentaire gaat over de strijd van deze West-Afrikaanse gemeenschappen tegen SIAT. De vertoning werd daarna gevolgd door een debat over “De rol van de Europese Unie in de onderhandelingen in Genève over een bindend mensenrechtenverdrag van de Verenigde Naties tegen straffeloosheid van bedrijven”, in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de Europese Commissie, de Belgische regering en maatschappelijke organisaties.

Notes

• SIAT is gespecialiseerd in de productie van rubber en palmolie. Het is een van de vijf grote bedrijven die samen 75 procent van de oliepalmplantages in Afrika controleren. Het verkoopt haar op palmolie gebaseerde producten aan grote multinationals zoals Unilever (VK) en Nestlé (Zwitserland). Haar rubberproducten voeden de toeleveringsketens van internationale bandengiganten zoals Michelin (Frankrijk) en Goodyear (VS).

• In juni 2022 reisden vertegenwoordigers van de gemeenschappen en de Afrikaanse NGO’s die hen steunen (JVE Ivoorkust, JVE Ghana en FoE Nigeria) naar Brussel om druk uit te oefenen op de multinational. Er waren ontmoetingen met politieke leiders en er werd een actie georganiseerd voor de kantoren van SIAT. Er werd een brief overhandigd aan de CEO met het verzoek om ter plaatse een ontmoeting te hebben met de getroffen gemeenschappen. Ondanks haar beloften,heeft SIAT geen gevolg gegeven aan deze ontmoetingen.

• Eveneens in 2022, mede ten gevolge van grote financiële problemen, besliste SIAT om haar Ivoriaanse dochteronderneming in Prikro te sluiten, om haar erfpacht van 5.000 ha te verkopen aan de Banque NSIA en zo haar schuld te vereffenen. Tegelijkertijd verkocht de onderneming ook haar dochterondernemingen in Gabon en Cambodja.

• In 2023 verkocht de Belgische familie Vandebeeck, meerderheidsaandeelhouder via haar holding Fimave, de groep die ze in 1980 had opgericht aan het Nigeriaanse conglomeraat Saroafrica. De transactie werd afgerond in maart 2024, waarbij Oak & Saffron Limited, een dochteronderneming van de Nigeriaanse groep Saroafrica, 86% van de SIAT-groep verwierf voor een geschat bedrag van meer dan 200 miljoen euro.

• Het bedrijf, dat nu onder Nigeriaans beheer staat, heeft nog steeds belangrijke banden met België: de hoofdzetel bevindt zich nog steeds in Zaventem; de Gentse dochteronderneming Deroose Plants (gespecialiseerd in sier- en tropische gewassen) maakt nog steeds deel uit van de groep, twee Belgische publieke investeerders (Société Fédérale de Participations et d’Investissement (SFPIM) en de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV)) zijn nog steeds verbonden met SIAT; de banken Belfius, KBC en PMV moesten afstand doen van (een deel van) hun vorderingen in het kader van de gerechtelijke reorganisatie in 2023.

• De Belgische werkgroep “Corporate Accountability” is een coalitie van een twintigtal Belgische maatschappelijke organisaties, waaronder de twee NGO-koepels 11.11.11 en CNCD-11.11.11, de drie Belgische vakbonden (ACLVB-CGSLB, ACV-CSC, ABVV-FGTB) en verschillende NGO’s (waaronder FIAN en Entraide et Fraternité). Samen lobbyen ze voor effectieve wetgeving rond zorgplicht op internationaal, Europees en Belgisch niveau. CIDSE werkt mee aan deze pleitbezorging op het niveau van de VN en op het Europese niveau.