In de Namibische hoofdstad Windhoek ging van 3 tot 5 september de waterstoftop Global African Hydrogen Summit door. Leidinggevende politici van Afrikaanse staten ontmoetten daar vertegenwoordigers van de Duitse multinationals Thyssen-Krupp en Siemens. Globale adviesbureaus waren er aanwezig. Het Duitse Ministerie van Economische Zaken promootte er het megaproject Hyphen.
Volgens dat project zouden tegen het einde van het decennium een miljoen ton van het groene waterstofderivaat ammoniak geproduceerd moeten worden voor export naar Europa.
Het Duitse energiebedrijf RWE heeft al een afnamecontract getekend. Nog niet alles is in kannen en kruiken. Kritische journalisten waren op deze top evenmin aanwezig als actoren van het maatschappelijk middenveld.
Het zouden evengoed Britse of Franse soldaten geweest kunnen zijn, maar dit zijn Duitse soldaten die fier hun jachttrofeeën tonen. Foto: sahistory.org/Public Domain
Zij organiseerden tegelijkertijd een tegenworkshop, waar niet alleen de geplande exploitatietechnieken onder de loep genomen werd, maar ook de beloften van politici en bedrijfsleiders aan de Namibische bevolking.
Daarnaast bekeek deze alternatieve top ook de vastlegging van de juridische kaders voor deze Big Deal.
“Wij zijn niet tegen de ontwikkeling van hernieuwbare energie”, verklaarde Tijpura Tjipura van de organisatie Economic and Social Justice Trust (ESJT), die deze workshop voor een groot stuk mee organiseerde “maar de betrokken wetgevende staten moeten hun verantwoordelijkheid nemen tegenover de bevolking en de komende generaties”.
In werkelijkheid is de zogenaamde ‘groene’ waterstof behoorlijk vervuilend. En van transparantie tegenover de bevolking is geen sprake, zoals activist Tjipura over het Hyphen-project uitlegde.
“De Namibische regering heeft de grootste aanbesteding in de geschiedenis van het land zonder enig zorgvuldigheidsonderzoek doorgevoerd en geen enkel detail bekendgemaakt.” Deze geheimhouding is onaanvaardbaar, omdat “openbare financiën, middelen en belangen op het spel staan”.
Het project Hyphen gaat tot nu toe alleen om exporteconomie. In een land waar de nationale waternoodtoestand werd uitgeroepen en slechts de helft van de gezinnen toegang heeft tot elektriciteit, zal zeewater worden ontzout en met hernieuwbare energie in waterstof omgezet.
Dit waterstof moet vervolgens worden omgezet tot hoogexplosief ammoniak en op tankers geladen, die met hoge energieverliezen naar Duitsland varen, om daar bijvoorbeeld het koolstofverbruik van de staalindustrie te vervangen.
Voor de lokale bevolking in Namibië zal er daarentegen noch water noch stroom zijn, noch het voor de landbouwproductie zo belangrijke ammoniak. Tjipura: “Dit ruikt naar neokolonialisme. De zonne- en windenergie-installaties van het Hyphen-project moeten bovendien worden gebouwd op een oppervlakte van ongeveer 2.000 vierkante kilometer.”
Dat moet gebeuren in een gebied met de Duitse naam Sperrgebiet (verboden gebied). Het zijn traditionele gronden van de Nama, een van de bevolkingsgroepen waartegen Duitse troepen de eerste genocide van de vorige eeuw pleegden. Nadat daar (tijdens de Duitse kolonisatie) diamanten waren gevonden, verklaarden de Duitse kolonialen dit geroofde land tot ‘verboden gebied’.
Zie: Niet tweede maal, reeds derde maal dat Duitsland mdeplichtig is aan genocide.
Sima Luipert is woordvoerder van de Nama Traditional Leaders Association (NTLA), de koepelorganisatie van de Nama en van de nakomelingen van de overlevenden van de Duitse genocide.
De Namibische regio ‘Sperrgebiet’. Kaart: google.com
Ze citeerde de Duitse groene minister van Economie en klimaat Robert Habeck, die weliswaar waarschuwde voor groen energie-imperialisme in Namibië, maar over dit ‘verboden gebied’, het huidige Tsau-Khaeb-Nationaal Park, beweerde dat het ‘leeg’ was.
Kaart: Public Domain
“Dit is dezelfde koloniale blik die het de Duitsers mogelijk maakte om land in te lijven en de mensen die er woonden uit te buiten tot en met hun poging hen te vernietigen.”
Toen Duitsland en Namibië in 2021 een partnerschap voor de exploitatie van waterstof aankondigden, legden beide staten ook een gezamenlijke verklaring af, die door de Duitsers een ‘verzoeningsakkoord’ werd genoemd.
Dat was echter een schijnvertoning. Niet alleen weigert Duitsland tot op heden de juridische erkenning van de genocide. In deze verklaring probeert Duitsland zich “van zijn koloniale schuld te zuiveren”, legt Luipert uit, “en bedient het land zich van dezelfde koloniale beelden als destijds. De Duitse regering doet alsof de Duitse koloniale troepen geen mensen hadden vermoord, maar slechts ‘wilden’.
Samen met de Ovaherero Traditional Authorities (OTA) benadrukt de NTLA de verantwoordelijkheid van Duitsland voor de uitbreiding van de infrastructuur voor deze waterstofproductie.
Met onderzoekers van de onafhankelijke onderzoeksorganisatie Forensic Architecture reconstrueerden beide organisaties de Duitse koloniale misdaden op Shark Island, dat voor de stad Lüderitz aan het meest zuidelijke punt van Namibië ligt.
Op Shark Island stond destijds een Duits concentratiekamp, waar duizenden Nama en Herero werden vermoord. Met radaronderzoek kon worden aangetoond dat talrijke menselijke resten er nog onbegraven in de plaatselijke bodem liggen.
Voor de export van waterstofexport moeten net daar haventerminals worden gebouwd, die het eiland als herinneringsplaats zouden vernietigen.
“De Duitse energiehonger en de droom van de uitstap uit de koolstofenergie dreigen de sporen van de genocide te vernietigen”, volgens Sima Luipert, “Duitsland onttrekt zich tevens aan herstelbetalingen. In plaats daarvan ‘herstelt’ het zichzelf, ten koste van onze lokale bevolking”.
Het artikel Grüner Platz an der Sonnen van Junge Welt werd vertaald door Bart Dewil. Julia Manek is psycholoog en werkt voor de organisatie Medico International in Zuidelijk Afrika.
