Wetenschappers en mijnbouwbedrijven die gefinancierd worden door de Europese Commissie komen deze week samen in Mechelen voor het International Circular Hydrometallurgy Symposium (ICHS), om onderzoeksresultaten en een Social License to Operate (SLO) benadering te presenteren om het vertrouwen van de samenleving in de metaalwinning voor de energietransitie te verbeteren.
Onder het motto “SLO – Silencing Local Opposition” protesteerden demonstranten voor het evenement tegen het gebrek aan wetenschappelijke nauwkeurigheid en ethiek. Deelnemers benadrukten dat uitgenodigde NGO’s in de voorgaande dagen hun deelname aan het symposium hadden geannuleerd uit solidariteit met gemeenschappen die door mijnbouw worden getroffen.
Koerian, woordvoerder bij CATAPA: “Mijnen veroorzaken altijd gigantische vervuiling. Ze vergiftigen waterbronnen of laten ze opdrogen, veroorzaken aardbevingen, trekken littekens door het landschap. Lokale gemeenschappen moeten het recht hebben om nee te zeggen tegen mijnbouw. Dat recht moet altijd worden gerespecteerd. De ‘Social License to Operate’ is PR die dient om dit recht te schenden. Het is een kader dat werd ontwikkeld in het bestuur van Placer Dome, het mijnbedrijf achter onder andere de Marcopper ramp in de Filipijnen. Wereldwijde ervaring toont dat het een manier is om een schijn van legitimiteit en consent te geven aan vernietigende extractivistische projecten. Dat is ook exact waarom de mensen van Solvomet (KU Leuven) en hun vrienden in de industrie deze conferentie organiseren.”
Organisatoren en deelnemers van het evenement kregen een “Brief van Mechelen” overhandigd waarin enkele van de klachten worden uiteengezet waarin demonstranten benadrukken dat de organisatoren van de KU Leuven opzettelijk elk publiek hebben buitengesloten.
De brief dringt ook aan op een publiek debat over de werkelijke kosten van de industriële renaissance van de energietransitie, die naar verluidt de planetaire en maatschappelijke grenzen blijft overschrijden door het buitensporige grondstoffen- en consumptiebeleid van Europa.
Nik Völker van het transparantie-initiatief MiningWatch Portugal zegt: “De gemeenschappen in Noord-Portugal klagen al jaren over het gebrek aan transparantie in de voorstellen voor lithiumwinning in hun Barroso-regio. Dit jaar hebben ze te maken gehad met landonteigening en dreiging met onteigening door het bedrijf. Het is dus onaanvaardbaar dat hun vertegenwoordigers, die ook robijnmijnen steunen in Mozambique waar de mensenrechten op grote schaal worden geschonden, samenzitten met Belgische wetenschappers die vertellen hoe verantwoordelijk en broodnodig hun activiteiten zijn. We hebben dringend nood aan een publieke discussie hierover.”
De betwiste symposiumsessie in Mechelen en de deelnemende bedrijven hadden steun gekregen van verschillende onderzoeksprojecten gefinancierd door de Europese Commissie.
Begin 2024 had de Commissie de Wet Kritieke Grondstoffen aangenomen en momenteel is ze bezig met het selecteren van projecten die in 2025 als strategisch worden aangemerkt. Op de lijst van kandidaten staan verschillende bedrijven die ook deelnamen aan het symposium in Mechelen, bijvoorbeeld Savannah Resources uit Portugal en de Zweedse mijnbouwonderneming Boliden.
Roxana Pencea-Bradatan van Miningwatch Roemenië zegt het volgende: “De deelnemende mijnbouwbedrijven hebben allemaal een recente staat van dienst op het gebied van milieu en sociale misstanden. Het Rovina-project zou de grootste koper-goudmijn van Europa worden, met meer dan 10 keer de verwerkingscapaciteit van de vastgelopen Roșia Montană goudmijn. In april 2024 hebben de rechtbanken de milieuvergunning voor Rovina nietig verklaard en daarmee een duidelijk signaal afgegeven aan de Commissie over wie wel of niet de status van strategisch project verdient onder de Wet Kritieke Grondstoffen.”
