Volgens de Wereldbank is de bevolking van Venezuela, die al jaren daalde (met 2,9 procent op jaarbasis in 2019), in 2023 terug met 1,9 procent gestegen dankzij de terugkeer van inwoners die sinds 2017 het land hadden verlaten.
Het jaarlijkse negatieve percentage van de migratie – iets meer dan 1,3 miljoen in 2018 – sloot het jaar 2023 terug positief af met ongeveer 320.000 eenheden[1]. Het percentage van de werkloosheid bedroeg in 2023 amper 5,5 procent (in België is het 5,8 procent).
Het aantal moorden dat in 2018 nog opliep tot 48 per 100.000 personen, is gedaald tot 19 per 100.000 in 2023. En vooral de inflatie is gedaald tot 69,5 procent in 2023 [2]. Inflatie is de moeder van alle miseries né het beeld bij uitstek waarvan de media zich graag bedienen om de spot te drijven met het land, dat het surrealistische cijfer van 833.997 procent inflatie had bereikt in 2018.
De cijfers van het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP) liggen in dezelfde lijn. In zijn verslag Desempeño Macroeconómico de Venezuela Primer Trimestre 2024 y Perspectivas del Año (Macro-economische prestaties van Venezuela in het eerste trimester van 2024 en perspectieven voor het jaar 2025) voorspelde het UNDP exact een maand voor de verkiezingen een toename van 4,2 procent voor het jaar 2024 (de prognose voor Frankrijk wordt geschat op 0,9 procent).
Dit rapport wijst erop dat de olieproductie in 2023 met 18,4 procent is toegenomen, dat de VS-dollar op de valutamarkt gestabiliseerd is (1 dollar bedroeg in 2018 nog 637 bolivar, nu staat de nationale munt op 36) en vooral dat de belastinginkomsten van het eerste trimester van 2024 gestegen zijn met 161 procent in vergelijking met 2023 [3].
De VN-organisatie Comisión Económico para América Latina y el Caribe (CEPAL) kondigde voor 2024 een stijging van 4 procent van het bbp aan (het gemiddelde van Latijns-Amerika bedraagt 2,1 procent), het hoogste percentage in de regio en dit voor het derde jaar op rij[4].
Die cijfers brachten bepaalde economisten ertoe te spreken van het “Venezolaanse mirakel”.
De spijker op de kop
Het is daar, en niet in de al dan niet voorstelling van deze of gene electorale interventies en andere pietluttigheden, dat we de reden moeten zoeken voor de hevige campagne die de VS en zijn handlangers hebben ontketend tegen het Venezuela van vandaag.
Alsof het Venezuela van 2024 nog altijd hetzelfde zou zijn als dat van 2018.
Dat het Venezuela van 2018, met een bbp dat tussen 2014 en 2017 was gedaald met 30 procent (min of meer hetzelfde percentage als tijdens de Grote Depressie in de VS in 1929), dat Venezuela had nog eeuwenlang kunnen blijven bestaan zonder dat zijn huidige agressors er ook maar één vinger naar zouden hebben uitgestoken.
Corina Machado, gastspreker op het Wereld Economisch Forum. Foto: WEF/Bel Pedrosa/CC BY-SA 2:0
Integendeel, het zou het ideale uithangbord zijn geweest om de uitlatingen van Biden, (extreemrechts oppositieleidster Corina Machado en (EU-voorzitter van de Europese Commissie) Ursula von der Leyen geloofwaardig te maken.
Voor hen staat de slogan “er is geen alternatief” (van wijlen Brits eerste minister Margaret Thatcher) immers gebeiteld in de neoliberale catechismus van het grote financierskapitaal.
Dat de ommekeer die Hugo Chavez in 2018, het jaar van de Venezolaanse NEP[5], had ingezet, zou bloeien, was voor hen onverdraaglijk. Bijgevolg werd er net als in de krijgskunst overgegaan tot geweld in de vorm van sancties van de VS en de EU, met maatregelen die de mogelijkheden van de economie moesten ‘liberaliseren’.
Het was immers ondenkbaar dat de wereld zou zien dat het land dat in 2018 nog meer dan de helft van zijn voedsel moest importeren, vandaag 85 procent daarvan terug zelf produceert en zelfs begint voedingsmiddelen uit te voeren.
En dan de (zure) kers op de taart: het land bereidt zich voor om lid te worden van de BRICS op de komende top in Rusland (22-24 oktober 2024). “Potverdorie, ‘t zal wel gaan, zeker!”, lijken onze grote aanklagers uitgeroepen te hebben …
Een “foutieve” ervaring afstraffen
Nochtans was Uncle Sam reeds meteen na de machtsovername van Hugo Chávez in 1999 in woede ontstoken en bleef hij onophoudelijk diens regering saboteren. De VS poogden zelfs hen te doen vallen met de (mislukte) staatsgreep van 2002.
Die poging tot staatsgreep tegen een democratisch verkozen regering gebeurde toen al met de medewerking van de EU onder leiding van Commissievoorzitter Romano Prodi en de Spaanse regering, onder leiding van eerste minister José Aznar van de conservatieve Partido Popular.
Hoe meer de anti-imperialistische aard van de chavistische ervaring zich bevestigde, hoe gewelddadiger het imperium daar op reageerde. Zo ondertekende de ‘progressieve’ VS-president Barack Obama in 2015 een presidentieel decreet met een waslijst aan sancties, die Venezuela bestempelden als “een ongebruikelijke en buitengewone bedreiging voor de nationale veiligheid en het buitenlandbeleid van de VS”.
PDVSA-hoofdzetel in Caracas. Foto: Wilfredor/CC BY-SA 3:0
In 2017 ondertekende VS-president Donald Trump op zijn beurt het ongehoord gewelddadige presidentiële decreet 13808. In nauwe samenwerking met extreemrechts oppositieleidster Corina Machado en met de medewerking van onder andere de oliegigant Exxon verbood dit decreet heel de planeet elke transactie met de Venezolaanse staat en in het bijzonder met het Venezolaanse oliebedrijf PDVSA (Petroleos de Venezuela S.A.). Dit staatsbedrijf was tot dan toe het hart van de nationale economie van Venezuela.
Een detail tussen de 900 sancties ter illustratie van deze extreem harde maatregel. CITGO (Cities Service Oil Company) is een filiaal van PDVSA, dat beschikt over drie raffinaderijen en 6.000 benzinestations op het grondgebied van VS.
De totaliteit van de activa van CITGO, zijn verkoopinkomsten, bankdeposito’s, waardepapieren en schuldvorderingen werden in beslag genomen (de uitstaande schulden daarentegen bleven ‘eigendom’ van PDVSA).
CITGO-tankstation in Chicago (2012). Foto: GNU Free Documentation License
Ook de Venezolaanse staat kreeg het hard te verduren: onderhandelen over schuldcertificaten is voortaan verboden. Dit gold evenzeer voor certificaten die reeds vóór het decreet van Trump waren uitgegeven. Uiteraard viel tevens de eigen aankoop door Venezuela van andere schuldcertificaten hieronder.
Voor Jeffrey Sachs, de bekende econoom en voormalig bijzondere raadgever van VN-secretaris-generaals Kofi Annan en Ban Ki-moon (2002-2016), leiden dergelijke sancties tot honger onder de bevolking en zijn ze zelfs gewelddadiger dan die tegen Cuba (de sancties tegen dat land werden meer geleidelijk ingevoerd, voor Venezuela werd de strop meteen helemaal dichtgetrokken)[6].
De verrassing van 2018
De VS-regering en haar ultraradicale rechtse vaandeldraagster in Venezuela Corina Machado hadden zich niet verwacht aan deze ‘ommezwaai van Maduro’. De Venezolaanse president wilde ditmaal vanwege deze sancties de economie niet aanpakken als een voluntaristische ideologie, maar als een economische praktijk met zijn eigen imperatieven.
Bijgevolg moest hij breken met het dogma van een rente-economie, gebaseerd op de olierijkdom van het land. Die rijkdom had meer dan een eeuw standgehouden en kon dankzij de enorme geldelijke inkomsten alle bestaande behoeften financieren.
President Maduro in gesprek met president Lula (2023). Foto: Latina Republic
Maar tegelijk verlamde deze rijkdom de ontwikkeling van andere productiviteitsbronnen en wakkerde ze de structurele inflatie verder aan omdat het overaanbod aan geld de prijsverhogingen nog aanmoedigde. In zijn geheel werd dit systeem bovendien eveneens beïnvloed door de onvoorspelbare schommelingen van de olieprijzen.
En zo heractiveerde de regering van Maduro in 2018, in antwoord op sancties van Trump in 2017, de nationale economie door haar inspanningen in het bijzonder te richten op de privésector, de kleine, middelgrote en grote ondernemingen, de coöperatieven en de bank- en verzekeringssector. Ze versoepelde de procedures voor oprichting van ondernemingen en kredietbanken.
Met de terugkeer naar het platteland begon de regering het binnenland ook opnieuw te boetseren naar hoe het vroeger was, vóór de ontdekking van olie, toen het voornamelijk een landbouwland was.
De koorts voor ondernemerschap begon terug te stijgen en is sinds 2018 gestabiliseerd. Zo kon Maduro zich op 18 juli 2024, tien dagen voor de verkiezingen, op de borst kloppen: “… Vandaag telt ons land, 1.387.261 ondernemers, waarvan 64 procent vrouwen.”
En hij kondigde meteen aan dat de Bank van Venezuela 10.000 nieuwe leningen zou uitschrijven aan 10.000 nieuwe ondernemers [7].
Ziedaar het Venezuela dat noch het IMF, noch de EU en uiteraard noch de NAVO wilden zien heropbloeien. Integendeel, ze wilden het land zien wegglijden in dermate diepe crisissen dat ze het als laaghangend fruit konden ‘plukken’ (met inbegrip van zijn overvloedige rijkdommen petroleum, gas, goud, zilver, diamanten, hout, vissen enzovoort – rijkdommen die Corina Machado en haar mentors maar al te graag zouden willen privatiseren).
Verkiezingen als springplank naar chaos
Met de vaststelling dat de lange reeks sancties het chavismo niet kon doen buigen, oordeelde onze briljante troïka van Corina Machado, de EU en VS-minister van buitenlandse zaken Anthony Blinken dat de komende presidentsverkiezingen de ultieme kans zouden kunnen zijn.
Het ogenblik was voor hen gekomen voor een reusachtige enscenering om ‘fraude’ te fabriceren als instrument voor chaos en opstand. En ze gingen aan het werk.
Als eerste stap kwamen ze naar buiten met ‘peilingen’ (in het verleden reeds het belangrijkste instrument voor kleurenrevoluties zoals in Georgië-2003, Oekraïne-2004-2005, Libanon-2005 en opnieuw Oekraïne-2014) nog vóór de datum van de verkiezingen, waarbij de oppositie uiteraard steeds met grote voorsprong als winnaar uit de bus kwam.
Op die manier wilden ze de nationale en internationale publieke opinie voorbereiden op de ‘evidente’ overwinning van de ‘machadisten’. De keuze voor deze job viel op Edison Research, een opiniepeilingsinstituut in de VS dat volgens Wikileaks banden heeft met de CIA, en dat na Irak, Georgië en Oekraïne niet meer aan zijn proefstuk was.
x
Daarna volgden CNBC, Reuters, The New York Times, The Washington Post enzovoort, enzovoort. Hetzelfde bedrijf kreeg ook de opdracht om heel de wereld ‘te informeren’ op de dag van de verkiezingen bij de sluiting van de stemhokjes om 18 uur.
Brief Machado aan Netanyahu
Edison Research deelde mee dat volgens deze ‘peilingen’ de overwinning van opposant Edmundo Gonzales een feit was met 60 procent van de stemmen tegen 30 procent voor Maduro. Elon Musk, de GAFAMs (Google, Apple, Facebook, Amazon, Microsoft) en de sociale netwerken deden de rest en bevestigden de ‘overwinning’ van de oppositie.
En toen volgde de grootschalige cyberaanval op de nationale verkiezingscommissie Consejo Nacional Electoral (CNE) met hypergesofisticeerde algoritmes, op het ogenblik dat 80 procent van de stemmen geteld was en Maduro al een comfortabele overwinning had behaald.
Deze aanval werd opgezet om ‘fraude’ te kunnen inroepen. Niet alleen de CNE was er het slachtoffer van, ook een rits andere vooraanstaande overheidsinstituten in het land werd getroffen. Die cyberaanval is overigens nog altijd niet helemaal geneutraliseerd[8].
Het scenario dat moest leiden tot geweld en chaos stond dus klaar. Corina Machado, politiek maatje van (Argentijns president Javier) Milei en (Israëlisch eerste minister Benjamin) Netanyahu, kon er mee aan de slag.
Zij had reeds in 2018 de Israëlische premier aangeklampt voor hulp (waaronder materiële hulp) om Maduro uit het zadel te lichten. In 2019 deed ze op de BBC een oproep tot een buitenlandse interventie om een einde te maken aan het Chavismo[9].
Er kwam echter een kink in de kabel: een aanzienlijk deel van het Venezolaanse volk blijft zich verzetten, vooral het meest benadeelde deel ervan, wiens wil tot verzet geenszins werd verzwakt door de wrede sancties en voedseltekorten.
Vladimir Caller is politiek analist en hoofdredacteur van Le Drapeau Rouge
Notes:
[1] De Braziliaanse krant De fato titelde boven zijn dossier: “Meer dan een miljoen Venezolanen keren terug naar hun land na verbetering van de situatie” en schreef over het nieuwe klimaat in Caracas: “De situatie kan niet vergeleken worden met die van 2017. Vandaag kan iedereen ‘s nachts rustig buiten komen. Het land is veel vreedzamer.”
[2] World Bank Group Venezuela Overview
Au Venezuela, l’inflation annuelle dépasse les 830.000% selon le Parlement
L’inflation tombe à 59,2% sur un an en mai, son plus bas niveau en dix ans
[3] UNDP report 28 june 2024 (Spanish only)
[4] CEPAL prevé que economía de Venezuela crecerá 4% en 2024
[5] Het NEP (Nieuw Economisch Beleid) refereert naar Lenins beslissing in 1922 om het privé-initiatief in het economische leven van het land te herstellen om zo de ernstige problemen van het land aan te pakken, die vooral het gevolg waren van de burgeroorlog in de nasleep van de Oktoberrevolutie.
[6] Interview with Jeffrey Sachs – US Sanctions Impact on Cuba’ Economy
[7] Maduro plantea entegrar un millón de financiamientos a emprendedores
[8] https://statistics.securelist.com/country/bolivarian%20republic%20of%20venezuela/intrusion-detection-scan/month
Venezuela’s Election as seen in Cyberspace
[9] Revelan documentos de María Corina Machado pidiéndo a Netanyahu intervención militar a Venezuela
