Elke genocide is anders dan de vorige. Ze komen overeen wat georganiseerde uitroeiing betreft, maar geen twee genocides zijn hetzelfde. Ze zijn niet uniek, behalve in zichzelf.

Als je niet weet hoe je ze moet omschrijven is de geschiedenis voor een deel een aaneenschakeling van genociden, ‘massamoorden’ of ‘slachtpartijen’. Er is niets ongewoons aan. Het is wat wij elkaar regelmatig aandoen als “menselijke dieren” – om de pejoratieve beschrijving van Israëlisch minister van defensie Yoav Gallant toe te passen op de realiteit van wat we allemaal zijn.

Genocides worden nooit gestopt terwijl ze bezig zijn

Genocides (om het woord maar te blijven gebruiken) worden meestal pas na de gebeurtenis als zodanig beschreven. Ze worden nooit gestopt tijdens het proces, wat op zich al een zeer specifiek kenmerk is.

Bombardement op het Baptist Hospital in Gaza. Foto: QNN

Het is echter niet zo dat ze niet gestopt kúnnen worden. Ze worden niet gestopt omdat de mensen die ze zouden kunnen stoppen ervoor kiezen ze niet te stoppen, en dat om telkens andere redenen.

Waarin verschilt de huidige genocide in Gaza dan van eerdere genocides? Heeft het een specifiek karakter, afgezet tegen de maatstaf van de ‘industriële’ genocide op Joden door de nazi’s waarvan het lopendebandkarakter, niet de aantallen, die specifieke gebeurtenis definieerden. Er zijn tijdens andere genociden veel meer mensen gedood.

De Europese genocide op Afrikanen in de 19de eeuw was een langdurig proces dat misschien wel 60 miljoen mensen het leven kostte. Voor Europeanen waren zwarte levens toen nauwelijks het tellen waard. Vandaag beschikken we dus alleen maar over schattingen.

Zo zouden er 10-12 miljoen mensen gestorven zijn in de ‘Congo Vrijstaat’ van Koning Leopold II. Natuurlijk is ‘gestorven’ een volledig dissociatief woord om de gruwelijke realiteit van hoe ze ‘gestorven’ zijn te beschrijven.

Beschoten vrachtwagen met voedsel in het noorden van Gaza: Foto: UNRWA

Overal waar Europese legers aankwamen werden miljoenen slachtoffers op de kaart gestempeld om er voor altijd te blijven. Dat wil niet zeggen dat de mensen in deze gebieden elkaar niet afslachtten vóór Europeanen er arriveerden. Dat deden ze ongetwijfeld ook wel, maar de Europeanen brachten veel effectievere middelen mee om te controleren en te doden, net zoveel als nodig was om de lokale bevolking te ‘temmen’.

We kennen deze gebeurtenissen door wat we lezen of zien in documentaires. We hebben het geschreven woord, accuraat of niet, en de artistieke impressie van de Britse generaal-majoor Gordon die dapper boven op de trap in Khartoem staat terwijl wildebrassen op hem afstormen met speren in de hand.

Oorlogsfotografie met camera werd voor het eerst gebruikt in de Mexicaans-Amerikaanse oorlog van 1947

De camera werd in de oorlogsfotografie voor het eerst gebruikt in de Mexicaans-Amerikaanse oorlog van 1847, maar beelden van dode lichamen op het slagveld werden pas getoond tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-65). We zien ze dus wel, maar niet zoals we vandaag dode lichamen kunnen zien.

Het blijft maar doorgaan. Foto: Mahmoud Ajjour/Palestine Chronicle

Bijna iedereen die oud genoeg is om zich de Tweede Wereldoorlog te herinneren is nu dood. Zelfs een kind dat in 1939 werd geboren zal slechts wazige herinneringen hebben en een kind dat in 1943-45 werd geboren zal er helemaal geen hebben.

Dus, zelfs mensen die nu in de 80 zijn hebben geen directe herinnering meer aan die oorlog. Omdat ze er dichter bij stonden in de tijd en er op veel manieren directer door werden beïnvloed, waren ze in hun jeugdjaren misschien wel meer gedreven om erover na te denken, te lezen en te schrijven.

Sinds die tijd is het aantal massamoorden/genocides enkel toegenomen. Hoe erg ze destijds ook waren, de meeste hebben nauwelijks een deuk in de geschiedenis gelaten. Wie, behalve de slachtoffers, herinnert zich nog Setif, Guelma en Kharrata, ten westen van Constantine in Algerije, waar op 8 mei 1945 tussen 6.000 en 45.000 mensen werden gedood door Franse ‘autoriteiten’ en zogenaamde ‘pied noirs’ (Franse kolonisten). Ze deden dat als vergelding voor ‘rellen’ waarbij meer dan 100 kolonisten waren gedood.

Slachtoffers krijgen eerste hulp op de vloer in het overbevolkte, onderbemande Al Shifa ziekenhuis. Foto; Wafa/CC BY-SA 3:0

Als er niet echt moeite werd gedaan om de Algerijnse doden exact te tellen, dan was dat omdat hun leven of dood van weinig belang was voor de koloniale autoriteiten. Voor officiële doeleinden gold hoe lager het aantal, gewoon hoe beter.

Korea, 1950: meer massamoorden, vanuit de lucht en door soldaten op de grond. In juni-juli 1950 worden 7000 mensen – ‘communisten’ – afgeslacht door Zuid-Koreaanse milities in de Daejong, de ‘Vallei des Doods’. 700 tot 900 artsen, verpleegkundigen en patiënten, waaronder ongeveer 100 Zuid-Koreaanse soldaten, werden afgeslacht in het Seoel National University Hospital door de Korean People’s Army (KPA).

In januari 1951 tekende Pablo Picasso Massacre in Korea als protest tegen de slachtingen die de VS-troepen aanrichtten terwijl ze oprukten. In drie jaar tijd ‘neemt de oorlog het leven’ van ongeveer drie miljoen Koreanen, die werden afgeslacht, uitgehongerd, doodgemarteld of op een andere manier uitgeroeid.

Een zoveelste kind komt toe in de spoeddienst van Al SHifa. Foto: Wafa/CC BY-SA 3:0

De VS wierpen 635.000 ton bommen op Noord-Korea, waaronder 32.557 ton napalmbommen, waardoor vrijwel alle steden met de grond gelijk werden gemaakt en 85 procent van alle gebouwen werd vernietigd, ongeveer hetzelfde percentage gebouwen dat door Israël in Gaza werd vernietigd.

Ga verder naar Vietnam, nog eens drie miljoen doden en meer bloedbaden, waarvan de ergste slachtpartij – My Lai – misschien wel de bekendste is. In My Lai vermoordden in maart 1968 VS-troepen van Charlie Company bijna 500 vrouwen en kinderen, waaronder baby’s. Ze verkrachtten, martelden, verminkten en vermoordden.

Zonder Ron Haeberle, die de lichamen fotografeerde die in een greppel, op een pad en onder een brug lagen, en Seymour Hersh, die het nieuws wereldkundig maakte, zou de wereld het nooit geweten hebben. Een soldaat lag gedood met een sigaret uit de mond, zo ogenschijnlijk belangeloos als een schoonmaker die de vloer dweilt (zie 16 maart 1968: massamoord My Lai was routine, géén uitzondering).

Neergeschoten door VS-mariniers tijdens hun vlucht uit My Lai. Foto: Ron Haeberle

Srebrenica, juli 1995: meer dan 7000 Bosnische mannen en jongens worden vermoord door Serviërs, maar tegen die tijd waren de VS al begonnen met hun eerste oorlog tegen Irak, een oorlog tegen ‘de vijand als systeem’.

Dat betekende dat ze Irak fileerden als een vis en achterlieten zonder snelwegen, riolering, elektriciteits- en watersystemen en vliegvelden zodat het leger is uitgeschakeld en de burgerbevolking nauwelijks kan overleven: 200.000 burgerdoden/doden in de periode 1991-94, met naar schatting een half miljoen kinderen gedood als direct/indirect gevolg van oorlog en sancties tussen 1991 en 2002.

Nog een bloedbad, in de jaren 1980, vluchtelingen die ‘s nachts stilletjes werden vermoord toen mannen gewapend met messen door hun kamp trokken en toesloegen voordat ze zelfs maar wisten dat ze er waren. Tegen de ochtend zijn 1500-3500 mensen dood, samen met hun paarden en andere levende dieren.

De massamoord van Sabra en Sjatila in een zuidelijke wijk van Beiroet wordt nog altijd herdacht. Foto: Bertramz/CC BY-SA 3:0

Er zijn geen mannen om hen te beschermen, terwijl de huurmoordenaars met messen beschermd worden door het leger dat het kamp omsingelt en zelfs ‘s nachts de schijnwerpers aansteekt zodat ze kunnen zien wat ze doen. Ik heb het hier uiteraard over de slachting in de kampen van Sabra en Shatila, Beiroet, in september 1982.

Kleurenfoto’s brengen de lichamen niet weer tot leven, maar verkorten wel de afstand tussen leven en dood

Van de vroegste van deze bloedbaden hebben we alleen zwart-witfoto’s. De kwaliteit is niet goed. Ze spreken ons zwijgend aan, dezelfde verfrommelde en gebogen lichamen met verwonde gezichten en ogen die ons aankijken met de vraag “waarom?”.

De paden waarop ze liggen en de greppels waarin ze zijn geschoven of gerold na te zijn neergeschoten zouden dezelfde kunnen zijn, overgebracht van Setif naar My Lai. Kleurenfoto’s brengen de lichamen niet weer tot leven, maar verkorten wel de afstand tussen leven en dood.

Wat ze echt en gruwelijk dood maakt op de foto’s van Sabra en Shatila is de intense hitte, waardoor de lichamen opzwollen tot ze barstten voordat ze door bulldozers werden afgevoerd en begraven in massagraven. Sommigen liggen onder de funderingen van het herbouwde Beiroet.

Meer dan 3000 Palestijnse vluchtelingen werden vermoord in minder dan 72 uur in Sabra en Sjatila. Foto: Public Domain

De gruwel van Libanon bracht niet alleen kleur, maar ook het verschijnen van kabeltelevisie – CNN – in de verslaggeving van het wereldnieuws. Kijkers konden thuis de oorlog zien zoals die zich in Libanon afspeelde. Dat viel niet in goede aarde bij de Israëli’s, omdat hun beweringen over een rechtvaardige oorlog met rechtvaardige middelen ernstig in het gedrang kwamen.

De Israëli’s beweren dat zij onschuldig zijn aan de doden in Sabra en Shatila, maar ook de nazi’s lieten een groot deel van het doden in de betrouwbare handen van hun brigades van de ijzeren gardes in Oekraïne en de Baltische staten.

De Israëli’s doodden toen nog altijd bijna 20.000 mensen in Libanon, voornamelijk burgers die vanuit de lucht in hun huizen werden gebombardeerd.

Waarin verschilt de genocide in Gaza van andere genociden?

Deze slachtingen brengen ons dichter bij de centrale vragen die de onderzoekende geest zich zou kunnen stellen over de genocide in Gaza, of de Israëliërs het er nu mee eens zijn dat het een genocide is of niet.

Op 8 mei 1945 slachtte het Franse koloniale leger in Sétif, Algerije, en omliggende dorpen 45.000 mensen af, het begin van een genocide van 1, 5 miljoen Algerijnse mensen17 jaar duurde. Een van de jonge Franse officieren ter plaatse was Jean-Marie Le Pen, vader van Marine Le Pen. Foto: Public Domain

Waarin verschilt deze genocide van andere genociden? Heeft hij zijn eigen specifieke kenmerken? Is het in sommige opzichten erger dan andere genociden die we kennen?

Eén verschil is dat zij die ver van de plaats delict staan tot vandaag nooit een genocide hadden gezien, er nooit een hebben meegemaakt, toch niet in de zin dat ze zoals nu overtuigend ‘ooggetuigenbewijs’ konden leveren van wat ze zagen.

Vandaag kunnen we echt toekijken hoe een raket een flatgebouw verwoest, hoe een sluipschutter een jonge man neerschiet die op het strand toekijkt, hoe een raket een ziekenhuis treft, hoe lichaamsdelen over een straat liggen uitgestrooid.

De soldaten zelf leggen trots hun eigen wandaden vast: van de vernietiging van huizen en klaslokalen tot de sloop van overheidskantoren en universiteiten.

De westerse media mogen Gaza nog steeds niet in, tenzij ze deel uitmaken van een Israëlische legereenheid, zodat ze alleen verslag kunnen doen van wat Israël wil dat de wereld ziet, niet van wat de wereld wil en moet zien.

Dankzij ongelooflijk dappere Palestijnse journalisten kunnen we nog niet alles zien, maar toch genoeg om ons met afschuw te vervullen. Hun moed is de reden dat de Israëlische regering zich blijft inspannen om ze te vernietigen: wat niet gerapporteerd kan worden, kan net zo goed nooit gebeurd zijn.

In feite heeft de genocide in Gaza enkele specifiek kenmerken die het verschil maken met andere. Eén daarvan is het aantal kinderen dat gedood werd. In augustus 2024 waren er dat bijna 17.000 van de geschatte 40.000 burgerdoden. 2100 van hen waren jonger dan twee jaar.

Duizenden kinderen worden nog steeds vermist, zijn dood of begraven in de ruïnes van hun huizen. Tienduizenden kinderen hebben levensveranderende verwondingen opgelopen, zoals het verlies van armen of benen.

Bijna 20.000 kinderen zijn niet alleen wees geworden, maar hebben ook niemand in hun directe of uitgebreide familie om voor hen te zorgen. Die zijn immers allemaal dood, behalve zijzelf, en in veel gevallen zijn ook alle kinderen dood: hun familienaam bestaat niet meer in Gaza, behalve als herinnering.

Er zijn aanwijzingen dat sluipschutters opzettelijk zowel kinderen als volwassenen doden die in het open veld worden neergelegd. Ze komen in het ziekenhuis aan met hoofdwonden die wijzen op gerichte schoten terwijl ze thuis of op straat aan het spelen waren.

In één geval dat de wereld met afgrijzen vervulde, zat he 6 jaar ouder meisje Hind Rajab urenlang vast in het wrak van de gezinsauto die door een tank werd beschoten, samen met het enige andere overlevende gezinslid, haar zus. Uiteindelijk werd ook zij gedood.

Hind zelf riep (via de gsm van haar moeder) wanhopig om hulp voordat ook zij werd gedood. Ook de twee ambulanciers die haar uiteindelijk te hulp mochten komen, werden beschoten door een tank en kwamen om in hun ambulance. Eind oktober 2023 beschreef UNESCO Gaza al als “een kerkhof voor duizenden kinderen”. Niets van dit alles is toeval of “collaterale” schade.

47 procent van de Gazaanse bevolking is jonger dan 18 jaar en de Israëli’s weten dat ze kinderen zullen doden als ze raketten afvuren op flatgebouwen of scholen en ziekenhuizen waar vluchtelingen onderdak hebben gezocht.

De verontwaardiging over de dood van Joodse kinderen op 7 oktober hield daarentegen maandenlang aan in de westerse media. In maart 2024 schatte de Israëlische Raad voor de Kinderveiligheid hun aantal op 48.

Vele van deze Israëlische slachtoffers waren echter het slachtoffer van ‘eigen’ tank- of raketvuur. 47 andere jongeren werden gevangen genomen en naar Gaza gebracht.

Er ligt maar één woord ten grondslag aan het onvermogen om deze genocide te veroordelen: racisme.

Totaal genegeerd in de media was het aantal Gazaanse kinderen dat gedood werd tijdens Israëlische aanvallen in de jaren voor Hamas op 7 oktober terugsloeg: 313 in 2008/9, 551 in 2014, bijna 50 neergeschoten door sluipschutters die hun ‘succes’ vierden tijdens de ‘Grote Mars van de Terugkeer’ (2018/19).

Het overweldigende aantal Palestijnse kinderen dat na 7 oktober werd afgeslacht – 16.456 tegen midden augustus 2024, het aantal stijgt nog elke dag – werd zelfs niet veroordeeld door ‘westerse’ regeringen.

Er ligt maar één woord ten grondslag aan dit onvermogen om te reageren: racisme. Als deze kinderen joods of christelijk waren geweest en hun huid wit in plaats van bruin, zou het aantal doden nooit een fractie van dit aantal hebben bereikt zonder dat het collectieve ‘westen’ had ingegrepen om het moorden te stoppen.

Naast het afslachten van kinderen worden ook hun leraren vermoord, hun scholen en huizen, hun boeken en computers vernietigd en de overlevenden psychologisch getraumatiseerd. Kinderen worden ook gebruikt als menselijk schild.

Na de inkrimping van de Israëlische Oketz-hondeneenheid, heeft het Israëlische leger bejaarde burgers en kinderen ondergronds gestuurd met camera’s op hun lichaam terwijl ze de tunnels “schoonmaken”. “Onze levens zijn belangrijker dan hun levens,” vertelden hun commandanten aan de krant Haaretz.

Detentie, marteling en seksuele mishandeling van vrouwen en meisjes door hun Israëlische ontvoerders is vaste routine

Naast kinderen is er nog die andere categorie van zwaar getroffen slachtoffers: vrouwen en meisjes. In mei 2024 meldden VN-mensenrechtenexperts dat dagelijks 63 vrouwen, waaronder 37 moeders, werden gedood: sinds 7 oktober werden er minstens 10.000 vrouwen gedood en 19.000 gewond.

Het aantal miskramen nam toe met 300 procent door ondervoeding en gebrek aan toegang tot goede gezondheidszorg. Zelfs in het beginstadium van de oorlog bevielen vrouwen zonder verdoving met een keizersnede omdat medische voorraden ontbraken.

Ongeboren kinderen sterven in ziekenhuizen en levende kinderen verhongeren. De experts stelden vast dat naar schatting 155.000 zwangere vrouwen of nieuwe moeders geen basisgezondheidszorg hadden en voedselonzeker waren.

Bijna 700.000 menstruerende vrouwen en meisjes hadden geen toegang tot maandverband, toiletten en toiletpapier en zelfs geen stromend water. Detentie, marteling en seksuele mishandeling van vrouwen en meisjes door hun Israëlische ontvoerders is een ander onderdeel van hun berekende mishandeling.

Een derde specifieke categorie is de vernietiging van ziekenhuizen en de moord op medisch personeel. In mei 2024 waren 31 van de 36 ziekenhuizen in Gaza beschadigd of vernietigd. In de weinige ziekenhuizen die nog op een sterk gereduceerd niveau functioneerden, liepen meer dan 9000 patiënten een ernstig risico om te sterven door een gebrek aan gezondheidszorg.

De VN-Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) maakte melding van 890 Israëlische aanvallen op gezondheidsfaciliteiten sinds 7 oktober, niet alleen in Gaza maar ook op de Westelijke Jordaanoever, waaronder de opzettelijke vernietiging van honderden ambulances. Minstens 500 gezondheidswerkers en 278 hulpverleners werden gedood.

Het Al Shifa-ziekenhuis – het grootste in Gaza – werd onderworpen aan een aanhoudende militaire aanval totdat het niet meer kon functioneren. In mei 2024 rapporteerden VN-mensenrechtenexperts dat er nog eens 390 lichamen – waaronder vrouwen en kinderen – waren gevonden in de Al Shifa- en Nasser-ziekenhuizen. Velen van hen waren gemarteld, standrechtelijk geëxecuteerd en zelfs levend begraven.

De medische voorraden die nog beschikbaar zijn in de ziekenhuizen worden met elk massaslachtoffer verder op de proef gesteld. De omstandigheden lijken al op een dodenkamer, met artsen die er worstelen om nog levens te redden. De medische staf is uitgeput, getraumatiseerd en nauwelijks in staat om het hoofd te bieden na bijna een jaar van Israëlische wreedheid.

Twee Amerikaanse chirurgen beschreven de situatie toen ze aankwamen in het European Hospital als “hoe we ons de eerste weken van een zombie-apocalyps hadden voorgesteld”. (Mark Perlmutter en Feroze Sidhwa, ‘We Volunteered at a Gaza Hospital. What We Saw Was Unspeakable,’ Politico Magazine, 19 juli 2024).

Lijkt de genocide in Gaza alleen maar erger dan andere genociden omdat het de eerste genocide in de geschiedenis is die je in realtime kunt zien gebeuren? Of is deze genocide in sommige opzichten echt erger?

Als antwoord: vrouwen en kinderen worden altijd gedood in oorlogen, maar als de genocide in Gaza één bepaald kenmerk heeft, dan is het wel het massaal doden van kinderen, doelgericht, meedogenloos, meedogenlozer, meest meedogenloos.

Zolang Israël bestaat, zal het hier nooit meer onderuit komen. De dode kinderen van Gaza zullen het land achtervolgen tot het einde der tijden. De ‘genocide op kinderen’, de genocide van totaal onschuldigen zal nooit vergeten worden zolang Israël bestaat.

Oudere ‘liberale’ Israëli’s zijn geschokt. Ze zeggen dat dit niet het Israël is waarin ze zijn opgegroeid. Toch is het altijd zo geweest. Ze zagen het alleen niet, wilden het niet zien of waren te diep geïndoctrineerd om er oog voor te hebben.

Het bewijs is allemaal te zien in de honderden dorpen die verwoest en ontvolkt werden, in de mensen die tot 1967 zijn afgeslacht, inclusief kinderen die zo lief en onschuldig zijn als de kinderen die in Gaza werden en worden uitgeroeid.

Het hoofdstuk Gaza van deze langlopende cyclus van genocide is de kwade vrucht van wat lang geleden werd gezaaid.

Evil Fruit of Seeds Sown Long Ago – What Makes Gaza Genocide Different? van The Palestine Chronicle werd vertaald door Jan Reyniers. Auteur Jeremy Salt is Australisch historicus gespecialiseerd in de geschiedenis van het Midden-Oosten.