De achterliggende oorzaken van de rechtse revolte in Groot-Brittannië leven ook in Duitsland, net als in de andere grote kapitalistische industrielanden.
Enerzijds is er de nawerking van de economische crisis van 2008-2009. Die werd in feite nooit echt overwonnen en vreet zich een weg door Duitsland als een ondergronds smeulend vuur. De levensstandaard daalt, steden en gemeenten worden uitgehold – niet in de laatste plaats door onderfinanciering van de opvang van immigranten – en de geweldsmisdrijven nemen toe.
Anderzijds is er de lastercampagne van vooral de conservatieve christendemocratische partijen CDU/CSU1 tegen migranten, die nog uit de vroegere Bondsrepubliek Duitsland (West-Duitsland) stamt. Ondanks de grote behoefte aan ‘nuttige’ immigranten blijft het vijandbeeld bestaan.
Deze gespletenheid past helemaal in het bedrijfsmodel van het Duitse kapitaal, zoals het al wel 130 jaar gaat: goedkope werkkrachten aanwerven, waardoor de echte lonen onder druk komen te staan, en tegelijkertijd verdeeldheid zaaien met racistische slogans.
De Alternative für Deutschland (AfD) – in dit opzicht in feite een verlengstuk van de CDU/CSU – wist met succes op deze hetze voort te bouwen. In 2015 noemde Alexander Gauland2 , die het in de CDU nog tot hoofd van de Hessische staatskanselarij (het kabinet van de minister-president van de deelstaat Hessen) geschopt had, de vluchtelingencrisis met recht ‘een geschenk voor ons’.
De aanslag in de stad Solingen (in de deelstaat Noordrijn-Westfalen aan de grens met Nederland en België) gebeurde op een moment dat we voor deelstaatverkiezingen staan, waar de AfD als sterkste partij uit kan komen. Bij de CDU/CSU begon daarop de gebruikelijke, maar dit keer paniekerige, wedloop om elkaar de loef af te steken met voorstellen die het grondrecht op asiel, evenals andere rechten, naast zich neerleggen.
Als Sahra Wagenknecht3 het voorstel van CDU-voorzitter en parlementslid Friedrich Merz steunt om Syriërs en Afghanen niet langer toe te laten, sluit ze zich aan bij deze trend. De groen-rood-blauwe regeringscoalitie4 put zich uit in huichelarij.
Wat helpt een beperking tot kortere messen tegen individuele terreur zoals in Solingen of tegen georganiseerde terreur waartoe IS (een nog steeds door Turkije gesponsord bijproduct van de eindeloze westerse oorlogen in het Midden-Oosten) zijn aanhangers oproept?
Wat helpen snellere deportaties van migranten waar Bündnis 90/Die Grünen en de SPD nu om vragen? Het is niet alleen het vluchtelingenbeleid van de huidige Bondsregering dat niet deugt, zoals Wagenknecht zegt. Dat is echter geen reden om het vijandbeeld over te nemen dat de gevestigde partijen, waaronder ook de AfD, van migranten hebben.
Het artikel Feindbild Migrant – Reaktionen auf Solinger Attentat van Arnold Schölzel in Die Tageszeiting Junge Welt (‘dagblad jonge wereld’) werd vertaald door Hilde Baccarne.
Notes:
1 De Christlich Demokratische Union (CDU) is de christendemocratische partij in heel Duitsland, behalve in de deelstaat Beieren, waar de Christlich-Soziale Union (CSU) een eigen koers vaart, nog rechtser en conservatiever dan de CDU.
2 Oprichter van de AfD en sinds 2017 verkozen in het federale parlement Bondsdag voor zijn partij, voorheen 40 jaar actief lid van de CDU sinds 1973.
3 Sinds 2009 verkozen in de Bondsdag voor Die Linke, de meest linkse partij in het parlement. In november 2023 verliet ze de partij en richtte in januari 2024 de Bündnis Sahra Wagenknecht op, waarbij ze 10 andere parlementsleden van Die Linke meenam naar haar nieuwe partij.
4 De Duitse federale regering sinds februari 2021 is een coalitie van de sociaaldemocratische SPD, de groene Bündnis 90/Die Grünen en de liberale partij FDP.
