Geen valse bescheidenheid maar oprechte ambitie in Waarom Revolutie? Het handboek van wereldverbeteraars van Sander Barrez. “Voor al die mensen die voelen dat er iets niet klopt. Dit boek is er voor jullie … In deze praktische gids vinden jullie alle info om te gaan naar een wereld zonder armoede, klimaatrampen en uitbuiting. Een wereld waar een mens weer mens kan zijn.”

Niet min als inleiding. Maakt Sander Barrez die ambitie waar? Wel, voor al wie vindt ‘dat er iets niet klopt’ en ‘meent dat hij/zij niet passief kan blijven’ maakt hij die intentie zonder meer waar. Hij wil deze disfunctionele wereld veranderen en gelooft dat het kan.

Maar, alvorens die strijd aan te vatten, moet je eerst doorgronden hoe die wereld in elkaar zit en vooral, hoe het komt dat hij/zij¹ zo in elkaar zit. Je moet die wereld begrijpen. En begrijpen kan je op twee manieren. Begrijpen als ‘begrip tonen voor’ of begrijpen als ‘doorhebben hoe het echt in elkaar zit’. Voor wie het nog niet begrepen heeft, dit boek gaat over die laatste definitie.

Sander Barrez en kompaan Seppe De Meulder geven geen neutraal of objectief verslag. Zij kiezen een kant. Dat doen ze transparant en openlijk, niet zoals de mainstream media en de door hen gevierde auteurs en commentatoren, die voortdurend een kant kiezen, maar die kant verbergen achter een rookgordijn van beweerde ‘objectiviteit’ of ‘neutraliteit’. Deze auteurs kiezen openlijk de kant van de wereld waarin mens en milieu eerst komt.

Neen, oorlog en geweld waren niet altijd de norm. Integendeel, ze waren altijd de uitzondering. De zogenaamde primitieve samenlevingen die aan onze (eveneens zogenaamde) beschaafde wereld voorafgingen waren egalitair en vreedzaam. Er staat nog heel wat meer historische informatie in dit boek die veel jongeren (en heel wat ouderen) onbekend is.

Niet te verwonderen dat de rechtse krachten het vak geschiedenis willen afschaffen, zeker geschiedenis in de versie van de feiten zoals ze zich echt hebben voorgedaan, zoals in ‘zo is het geschied’.

Dat zet een mens toch maar aan tot nadenken, tot zélf nadenken. Zo ga je doorhebben dat de genocide in Gaza alleen maar uitzonderlijk is, wat betreft zijn zichtbaarheid via de moderne media. En dat de leugens die daarover worden verspreid allesbehalve nieuw zijn.

Een goed boek is een boek dat je ook andere boeken doet lezen…

Je leert tussendoor ook wat Frans … zoals de vervoeging van het werkwoord ‘travailler’. Regelmatig refereert Sander Barrez naar boeken en auteurs die nog wat meer te vertellen hebben, zoals Les libéraux n’aiment pas les femmes van de Franse auteur Aurélie Lanctôt (maar liberalen zouden wel betere seks hebben …) en citaten van iconen als Noam Chomsky.

Hier lees je ook waarom het experiment in 2015 van Syriza in Athene wel moest mislukken en waarom referenda onaanvaardbaar zijn – toch als ze over essentiële dingen gaan. Je leert ook wat bij over hoe je de media best kan interpreteren. Zoals waarom het ene standpunt voortdurend herhaald wordt en een andere nooit wordt vermeld …

Of hoe kapitalisten er in slagen iets wat volledig gratis is, toch zeer duur te verkopen. Hoe dat kan? Drink eerst even je plastic flesje mineraal water leeg. Je hebt het antwoord in de hand.

Economie, een wetenschap? Onze geneesmiddelen het resultaat van duur onderzoek? Boterbergen en melkzeeën vernietigen, tomatenoogsten dumpen om de prijzen te ‘controleren’. Koloniale geschiedenis, het passeert allemaal.

De echte oorzaken van de Eerste Wereldoorlog? Wie heeft bijna twee derden van het Duitse nazi-leger verslagen? Waarom en door wie werd de Europese Unie opgericht? Waarom betaalt het Zuiden nog altijd schulden af, ook al zijn die al meer dan vier maal terugbetaald?

… zoals dit boek.

Welk land heeft de meeste militaire basissen ter wereld buiten zijn eigen grondgebied? Waarom lezen politici het boek Spektakeldemocratie van Thomas Decreus (ook een aanrader) niet als kritiek maar als handleiding? Ik som hier zomaar enkele vragen op die in dit boek een antwoord krijgen.

Er staat nog veel meer in. Dingen die we dikwijls al wel weten maar toch bevestigd willen zien met meer informatie, zoals “Kapitalisme heeft racisme nodig om te blijven draaien”.

Dat voelt ieder mens die nog wat begaan is met zijn medemens wel aan. Hier vind je de informatie om die stelling te beargumenteren. Het mag immers niet bij die korte slogan blijven.

Geen spoilers hier. 11 hoofdstukken, met telkens vier of vijf thema’s, dit alles telkens verdeeld over vier slogans over ‘de wereld’.

Een paar lukraak gekozen voorbeelden: ‘Waarom de dingen niet blijven zoals ze zijn’, ‘Kapitalisme voor beginners’, ‘Leven we in een democratie?, ‘De jungle van de vleesindustrie’, ‘L’ombelico del mondo’, ‘Wir haben es gewusst’ en als toppers ‘The power of those who are not in power’, ‘The People’s Repubic of Walmart’ en ‘De levenslessen van Nelson Mandela’.

Wie zei daar weer dat de jeugd haar geschiedenis niet meer kent? Noem een probleem of een uitdaging en het staat gegarandeerd in dit rode boekje (wie deze historische referentie niet herkent is na 1980 geboren, zoek het zelf eens op).

Ieder boek dat au sérieux wil worden genomen heeft ze: voetnoten. Geen mens die ze leest. Dat zou ik deze keer net wel doen. Je vindt hier boeken, artikels, websites die je verder informeren. Want, om een gekend spreekwoord te parafraseren, een geïnformeerd mens is er twee waard.

De keuze van Sander Barrez voor AI-gegenereerde portretten van progressieve helden valt te begrijpen. Ironisch genoeg zijn echte foto’s immers te duur. Het kapitalisme eist zelfs auteursrechten voor foto’s van mensen die haar willen afschaffen. Zoek bijvoorbeeld eens naar foto’s van bedelaars – allen zonder hun toestemming geschoten, maar de auteursrechten die je er voor betaalt, gaan niet naar hen.

Klein beetje jammer, want Angela Davis, Thomas Sankara en Ahed Tamimi lijken hier echt niet op, maar zie het als een subliminale boodschap: AI is geen maat voor het échte leven. Laat dat maar zo blijven.

Sander Barrez gaf zijn boek de ondertitel Het handboek voor wereldverbeteraars. Hét handboek zou ik dit niet noemen, maar van alle handboeken over ‘de wereld’ is dit in ieder geval een van de betere en meest hedendaagse. Bovendien heel toegankelijk geschreven, wat in de wereld van politieke non-fictie geen evidentie is, jammer genoeg.

Zoals heel wat boeken die ik recenseer heb ik Waarom Revolutie? grotendeels op de trein gelezen, telkens 34 minuten heen en 34 minuten terug. Hoeft het gezegd, dit boek leest als een trein…

Met de aankoop van dit boek steun je tevens de nieuwe boekhandel Proletaris. De naam zegt het al.

Sander Barrez, met bijdragen van Seppe De Meulder. ‘Waarom Revolutie? Het handboek voor wereldverbeteraars.’ Proletaris, Groningen, 2024, 330 pp. ISBN 978 9083 1105 54

Note: