Vriendschap
“Het is eigenlijk begonnen in 2013”, vertelt Lieven Leemans, coördinator van Circolito. “Toen hebben we een benefiet gedaan ten voordele van de Palestijnse circusschool. Ze hadden een nieuwe circustent nodig. Ze zijn toen hier op bezoek geweest en zo is de vriendschap begonnen.”
Foto: Circolito
“In 2019 is er een project gekomen met Belgische circusartiesten om een uitwisseling op te starten. Het is een samenwerking met de circusschool uit Gent, Leuven, Mechelen en 3 uit Brussel. Door corona heeft het wat langer geduurd, maar in 2023 is er dan een eerste uitwisseling gebeurd. Toen zijn de Belgische circusateliers naar Palestina gegaan en kwamen er Palestijnse jongeren naar hier.”
“Ondanks de toename van de agressie van het Israëlische bezettingsleger zijn ze hier toch geraakt”
“En nu dus opnieuw. Ondanks de toename van de agressie van het Israëlische bezettingsleger en het ongezien toegenomen geweld in Gaza, maar ook op de Westelijke Jordaanoever, zijn ze hier toch geraakt. Dat maakt de context van de uitwisseling extra uitdagend.”
Iedereen spreekt ‘circus’
“En dat merken we aan hun enorme gedrevenheid. Ze zijn ongelofelijk gemotiveerd om samen een voorstelling te maken. Ze spreken Nederlands, Engels, Frans en Arabisch, maar iedereen spreekt ‘circus’. Dat is een taal die je niet alleen hoort, maar ook voelt. Het is mooi meegenomen dat de Stad Mechelen en de Mondiale raad de Palestijnse Circusschool steunen met een cheque van 2.500 euro als noodhulp.”
Foto: Circolito
“Ik ben nog niet zo lang bij de circusschool”, vertelt Saleh vervolgens. Hij is één van de Palestijnse deelnemers. “Ik heb mijn studies Germaanse talen gedaan in Duitsland en pas na mijn master ben ik teruggegaan. Mijn broer zat al bij de circusschool en ik nu ook.”
“Het gaat erom te tonen dat als je iets echt wilt, dat je dat ook kan”
“Ik rijd met een eenwieler. Op zich is dat niet zo moeilijk, maar in mijn geval is het toch wel gedurfd. Ik ben zo goed als blind, want ik zie alleen nog licht en donker. Maar ik heb alleen iemand nodig bij het starten en stoppen.”
Vertrouwen
“Vertrouwen hebben is hier zeer belangrijk. Als de ondergrond veilig is, lukt dat best. Ik rij vooral op gevoel en durf. Het gaat er mij niet om te kunnen tonen dat ik kan fietsen, terwijl ik bijna blind ben. Het gaat erom te tonen dat als je iets echt wilt dat je dat ook kan. Dat je grenzen kunt verleggen als je dat wilt. Dat ervoor gaan er ook toe doet.”
Foto: Circolito
“En zeker nu in tijden van vandaag, waarin we met eindeloos geweld geconfronteerd worden. Het is nu meer dan nodig dat we als Palestijnen tonen dat we een volk zijn, een eigen land hebben en ook rechten hebben.”
“Daarom vind ik het juist bijzonder belangrijk dat we dit hier kunnen doen. Het was bijzonder moeilijk om hier te geraken. Lang wachten op visa, heel veel checkpoints, drie grensovergangen, maar het is gelukt.”
“En we staan hier samen met de andere artiesten om te tonen wat we kunnen. En daar zijn we fier op. Het is voor ons meer dan circus.”
“Nu meer dan ooit nodig dat we als Palestijnen tonen dat we een volk zijn, een eigen land hebben en ook rechten hebben”
Mohamad Rabah is sinds 2018 directeur van de Palestijnse circusschool. “Een artistiek verleden had ik niet, maar ik werkte vooral met jongeren en groepen. De vorige directrice en stichtster, Jessika Devlieghere, was een Belgische vrouw die getrouwd was met een Palestijn. Zij wou de fakkel doorgeven en zo ben ik erin gerold.”
Meer dan circus
“In deze tijden van onophoudelijk geweld is het natuurlijk geen gemakkelijke job. Maar meer dan nodig. In sommige streken kunnen we de jongeren niet bereiken, omdat er te veel geweld is of te veel vernield. In sommige vluchtelingenkampen lukt dat wel nog. We proberen nog altijd naar die plekken te gaan waar jongeren vertoeven om dan te zien wat er kan. Het is altijd even afwachten, maar meestal lukt het wel.”
Foto: Circolito
“Het is nu ook meer dan nodig. De agressie is al zo lang bezig en voor de jongeren is er niks. Geen school, geen structuur, geen houvast, weinig hoop, geen vooruitzichten en vooral ook geen geld.”
“We proberen de duisternis in hun bestaan te doorbreken”
“We proberen de duisternis in hun bestaan te doorbreken door hen te laten ervaren dat ze iets kunnen. We proberen hen op die manier een stem te geven, geloof in zichzelf. We proberen hen te laten voelen wat solidariteit is en wat voor energie dat kan teweeg brengen. We proberen hen het belang van waarde en respect terug te laten ervaren.”
“En als je dan ziet wat ze hier presteren, dan geeft dat zoveel terug, dat we er opnieuw met volle kracht tegenaan kunnen. Het is voor ons en vooral voor hen een belangrijke en bijzondere ervaring dit te mogen meemaken. Lieven ken ik al van 2019, maar wat er hier nu gebeurt is toch wel heel bijzonder. Waarvoor dank.”
Op 25 juli brachten deze jongeren een circusvoorstelling op Pakpop in de Kruidtuin van Mechelen. Het werd een voorstelling vol energie, gedrevenheid en enthousiasme. Het leek alsof ze al jaren met elkaar optrokken. Hun daadkracht en hoop was zo overweldigend dat het publiek in stilte zat te kijken. De kruidtuin werd een tuin van ontroering en de taal van circus was voelbaar.
Meer info:
https://www.instagram.com/id.circus
Eerdere ateliers: https://www.facebook.com/PPAN2015/videos/379477488258157
