Om de ontwikkelingen van de afgelopen dagen te begrijpen, moeten we terug naar dinsdag 23 juli. Die dag bereikten 14 Palestijnse groeperingen, waaronder Fatah en Hamas, een overeenkomst om samen te werken aan een regering van nationale eenheid.

De overeenkomst kwam er na onderhandelingen die plaatsvonden in China en is slecht nieuws voor Netanyahu. Een belangrijk deel van de strategie van de Israëlische eerste minister bestond er steeds uit de Palestijnen te verdelen.

Contrast

Een dag later is Netanyahu uitgenodigd om het Amerikaanse congres toe te spreken. Officieel zouden de VS een bemiddelende rol moeten spelen in het conflict en de onderhandelingen voor een staakt-het-vuren, maar daar is weinig van te merken.

https://x.com/mhdksafa/status/1816196979053023514

Buiten het congres staan tienduizenden mensen te betogen voor de aanhouding van de oorlogsmisdadiger die Netanyahu is. Het contrast met de situatie binnen het congres kan nauwelijks groter zijn. “Geef ons sneller wapens en we zullen de klus sneller klaren”, zo verklaart de Israëlische premier. Een luid applaus volgt.

https://x.com/Majd_Khalifeh/status/1816183479241171393

Meer dan 100 parlementsleden boycotten daarom ook de speech van Netanyahu. De lege plaatsen worden opgevuld door niet verkozenen, waaronder Elon Musk. Enkel het moedige Amerikaanse parlementslid van Palestijnse afkomst, Rashida Tlaib, uit haar protest in het congres door een bordje in de lucht te houden met daarop ‘War Criminal en ‘Guilty of genocide’.

Staakt-het-vuren dood

De oorlogsspeech van Netanyahu is vervelend voor de Democraten. Terwijl de VS onder Joe Biden Israël financieel en militair blijft ondersteunen, tracht de partij zich met de verkiezingen in aantocht wel te profileren als een partij die werkt aan het staakt-het-vuren.

Netanyahu lijkt helemaal niet geïnteresseerd in zo’n staakt-het-vuren. Zeker niet nu hij steeds meer wordt opgejaagd door extreemrechts. Leden van zijn eigen regering namen deel aan protesten tegen de opsluiting van militairen die schuldig zijn aan verkrachting. Het mag duidelijk zijn dat zulke krachten niet meteen op vrede aansturen.

https://x.com/RashidaTlaib/status/1818014524672520683

Met de dood van Ismail Haniyeh die de onderhandelingen over een staakt-het-vuren voerde, lijkt ook de hoop op een staakt-het-vuren gedood. Je gesprekspartner vermoorden is nu eenmaal niet de beste manier om onderhandelingen te doen slagen.

Volle vertrouwen

In Washington moet Netanyahu gevoeld hebben dat hij zich niet in hoeft te houden. Niet alleen geniet hij de volle steun van de Republikeinen. Als het erop aankomt verklaart ook Kamilla Harris in alle omstandigheden dat “Israël het recht heeft om zichzelf te verdedigen”, wat dat ook moge betekenen.

“Het zou me verbazen dat iemand Netanyahu expliciet groen licht gaf, maar het lijkt er ook op dat hij terug naar Tel Aviv is gevlogen met het volle vertrouwen dat niets het voornemen van Washington om zijn oorlogen te ondersteunen kan aantasten”, zo verklaart Harrison Mann, de majoor van het Amerikaanse leger, die ontslag nam als Midden-Oosten-analist bij het Defense Intelligence Agency.

Trots en angst

Niet alleen lijkt een staakt-het-vuren nu van tafel. Mogelijk bemoeilijkt de dood van Haniyeh als figuur die erom bekend stond open te staan voor samenwerking met Fatah ook de prille toenadering tussen de verschillende partijen in Palestina. Bovendien heeft Netanyahu met ook nog de moord op Wissam Al Tawil zijn kracht getoond naar de steeds extremer wordende Israëlische publieke opinie.

“In Israël bekijkt men de politieke moorden van de afgelopen dagen met een mengeling van trots en angst”, aldus de Israëlische journalist Gideon Levy. “In de eerste plaats trots: veel Israëli’s zien het als een teken van macht dat ze in staat zijn om dit te doen. Maar als je onder de oppervlakte kijkt, zie je echter ook angst voor de gevolgen.

Met aanvallen op Libanees en Iraans grondgebied mag Israël een reactie vanuit die landen verwachten. Het lijkt erop dat Israël beide buurlanden provoceert in een poging de oorlog uit te breiden. In plaats van dat de internationale media focussen op de genocide in Gaza zou men de framing dan kunnen veranderen naar een oorlog van ‘het democratische Westen tegen de ‘extremistische islamisten’ en ‘de as van het kwaad’.

Wat nu?

Voorlopig lijken noch de VS, noch Iran of Hezbollah in Libanon mee te gaan in dit scenario en het is ook maar de vraag of de Israëlische samenleving zelf klaar is voor zo’n grote oorlog.

Hoe dan ook, lijkt Netanyahu door te willen gaan met zijn genocide in Gaza tot minstens aan de Amerikaanse verkiezingen en een eventuele overwinning van zijn goede vriend Donald Trump. Ondertussen wordt steeds duidelijker hoe Israël niet alleen routineus oorlogsmisdaden pleegt tegen de Palestijnen, maar ook het oorlogsgevaar wereldwijd doet toenemen.

Het maakt het uitblijven van sancties vanuit de Europese Unie des te pijnlijker.