Na de bijzondere lage score bij de Europese verkiezingen van 9 juni nam president Macron het drastische besluit om vervroegde verkiezingen uit te schrijven. Hij hoopte zijn tegenstrevers en dan vooral het op dat moment verdeelde linkse blok rond Jean-Luc Mélenchon in tijd te pakken.

Maar het draaide anders uit. Op vier dagen wist links zich te verenigen waardoor ze ondanks de felle aanvallen vanuit de media met 28 procent vóór het centristisch blok van Macron eindigden, dat slechts 21 procent behaalde.

Deze roekeloze gok van Macron resulteerde in die eerste ronde wel in een overwinning van extreemrechts, dat 33 procent van de stemmen haalde.

Tweede ronde

In elk district is het de kandidaat met de meeste stemmen die de zetel binnenhaalt. Om te voorkomen dat extreemrechts een meerderheid zou halen in de tweede ronde spraken de centristische groep rond Macron en links af om elkaar niet voor de voeten te lopen.

Indien een kandidaat van een van de twee groepen in een district op de derde plaats was geëindigd, zou hij of zij zich terugtrekken en een stemoproep doen voor de kandidaat van de andere groep.

De strategie werkte. Verenigd links won de tweede ronde en haalde 182 afgevaardigden, plus 12 andere linkse afgevaardigden. In vergelijking met de vorige parlementsverkiezingen in 2022 is dat een winst van 43 zetels en goed voor 33 procent van de parlementszetels.

Verenigd links haalde in de tweede ronde een derde van de parlementszetels

Het presidentiële kamp verloor 87 zetels en werd de tweede partij met 163 zetels, of 28 procent van de zetels. Het extreemrechtse Rassemblement National (RN) haalde de grootste vooruitgang: er kwamen 54 zetels bij. De partij haalde 143 zetels of een kwart van de zetels.

De rechtse Republikeinen boekten lichte winst en kwamen uit op de vierde plaats met 68 zetels, goed voor 12 procent van de zetels.

x

Extreemrechts boekt grootste winst

Velen in Frankrijk en daarbuiten halen opgelucht adem dat er geen extreemrechtse regering komt. De strategische opstelling van het linkse blok en het centristisch kamp voor de tweede ronde heeft gewerkt. Daarnaast was er ook een belangrijke mobilisatie van links in de weken voor de verkiezingen.

Maar dat mag niet doen vergeten dat Rassemblement National de grootste winst heeft geboekt. Drie jaar geleden had RN amper zes verkozenen in het parlement, vandaag zijn dat er 143. Extreemrechts is er misschien niet in geslaagd om een meerderheid te behalen, maar in de eerste ronde behaalde ze de meeste stemmen (11 miljoen).

Drie jaar geleden had RN amper zes verkozenen in het parlement, vandaag zijn dat er 143

Tientallen kandidaten met racistische, antisemitische, seksistische en homofobe opvattingen zullen voortaan in het parlement zetelen. Marine Le Pen en haar partij blijven streven naar een machtswissel en bereiden zich nu al volop voor op de komende presidentsverkiezingen van 2027.

Naar een linkse regering?

De linkse groep bestaat uit vier partijen, in volgorde van grootte: de linkse partij La France Insoumise van Mélenchon, de sociaaldemocraten, de groenen en de communisten.

Jean-Luc Mélenchon was opgelucht dat extreemrechts de pas was afgesneden en hij riep president Macron op om links te laten regeren:

“Dit is een enorme opluchting voor de overgrote meerderheid van de mensen in ons land. Deze mensen voelden zich bedreigd. Nu kunnen ze gerust zijn: ze hebben gewonnen. (…) De wil van het volk moet nu strikt worden gerespecteerd. De president moet buigen en deze nederlaag accepteren zonder te proberen hem te omzeilen”.

Olivier Faure van de Franse Socialistische Partij riep ook op om een linkse regering op de been te brengen:

“Er kan geen sprake zijn van een coalitie van tegenpolen die de stem van het Franse volk zou verraden”. Hij sluit elke regering van nationale eenheid tussen links en rechts uit, zoals in de aanloop naar de verkiezingen was geopperd. Volgens hem kan er “maar één kompas zijn: het programma van het Nieuwe Volksfront”.

Of het zover zal komen is zeer de vraag, want links beschikt niet over een nodige meerderheid van 289 zetels. De vorming van een nieuwe regering is een sprong in het ongewisse. Een ding is zeker, Macron heeft veel van zijn pluimen verloren, maar zijn centristisch blok is niet weggeveegd.

De mobilisatie van de bevolking zal ongetwijfeld een belangrijke rol spelen in de koers die de volgende regering zal uitgaan

Links zal dus moeten rekening houden met centrumrechts. De mobilisatie van de bevolking zal ongetwijfeld een belangrijke rol spelen in de koers die de volgende regering zal uitgaan. Het worden ongetwijfeld nog moeilijke maar boeiende weken in de Franse politiek.

Tientallen Franse economen, waaronder Thomas Piketty, spreken ondertussen tegen dat het economisch programma van het NFP onrealistisch en niet betaalbaar zou zijn. Integendeel. Wat de critici van links écht bedoelen is dat ze zich verzetten tegen de andere economische orde die links in Frankrijk voorstaat.

Lees ook:

– Extreemrechts wint Franse verkiezingen, met dank aan Macron
– Franse verkiezingen: de sluwe strategie van extreemrechts