Standing Together is een Joods-Arabische Israëlische beweging tegen het racisme en de bezetting en voor gelijkheid en sociale gerechtigheid. In dit interview praat Uri Weltmann, nationale organisator van Standing Together, over een pacifistische beweging die zich ontwikkelt in Israël, over de manier waarop activisten rechtse extremisten affronteren die proberen te voorkomen dat humanitaire hulp de Gazastrook bereikt, en over de recente electorale vooruitgang van links.

Hoe is de pacifistische beweging in Israël geëvolueerd sinds 7 oktober en slaagt die erin om de publieke opinie te veranderen en om de oorlogsinspanningen van eerste minister Benjamin Netanyahu te ondermijnen? Welke rol speelt Standing Together binnen deze beweging?

“Na 7 oktober beperkte de Israëlische politie het recht van mensen om te protesteren en hun burgerlijke vrijheden uit te oefenen. Het was bijna onmogelijk om een vergunning te krijgen om te demonstreren. In oktober en november waren de meeste acties van de vredesbeweging – inclusief Standing Together – dus niet noodzakelijkerwijs marsen, kampementen of bijeenkomsten.”

“In plaats daarvan hingen we borden in de straten met de tekst ‘Alleen vrede zal veiligheid brengen’ en hielden we Joods-Arabische noodconferenties in een twintigtal dorpen en steden in heel Israël, waar we een alternatief pad eisten voor dat van de regering.”

“Pas in december kwam de mogelijkheid om grotere evenementen te organiseren terug. Op dat moment verzamelde Standing Together honderden mensen op een bijeenkomst in Haïfa op 16 december et nog een duizendtal mensen op een bijeenkomst in Tel Aviv op 28 december.”

“In januari hebben we onze eerste mars tegen de oorlog georganiseerd, waar een coalitie van meer dan 30 bewegingen en pacifistische organisaties duizenden mensen hebben gemobiliseerd.”

“De meest recente betogingen en de belangrijkste tot nu toe vonden plaats begin mei, met de deelname van Palestijnse en Joodse persoonlijkheden en duizenden mensen die in Tel Aviv defileerden met de slogan ‘Stop de oorlog, breng de gijzelaars terug’.”

“Eén van de deelnemers was Shachar Mor (Zahiru), wiens neefje is gevangen genomen door Hamas in Gaza. Hij heeft het cynisme van Netanyahu en zijn bondgenoten sterk bekritiseerd, en heeft opgeroepen tot het einde van de oorlog om de gijzelaars terug te brengen.”

“Avivit John, overlever van het bloedbad in kibboets Beeri, waar talloze burgers vermoord zijn op 7 oktober, verklaarde aan de menigte dat, hoewel hij vrienden en familieleden heeft verloren in de aanval van Hamas, hij niet wilde dat wij, als gemeenschap, ook onze menselijkheid verliezen. Hij riep op tot het einde van de oorlog, tot de erkenning van de gezamenlijke menselijkheid van de Israëliërs en de Palestijnen en tot de terugkeer van de gijzelaars.”

“Naast de demonstraties die door de vredesbeweging worden georganiseerd, is er een bredere protestbeweging die de terugkeer van de gijzelaars eist, en die in de loop van de tijd een expliciet anti-oorlogsstandpunt heeft ingenomen.”

“In de eerste maanden na 7 oktober organiseerden familieleden en vrienden van de gijzelaars demonstraties om hun situatie onder de aandacht te brengen, met als doel druk uit te oefenen op de regering.”

“Twee maanden geleden maakte deze beweging echter een bocht naar links door zich te associëren met anti-Netanyahu-organisaties en publiekelijk aan te kondigen dat ze tot de conclusie waren gekomen dat Netanyahu en zijn regering een obstakel vormden voor een staakt-het-vuren-overeenkomst die de vrijlating van de gijzelaars zou kunnen vergemakkelijken. Wat nodig is, zeggen ze, is een massabeweging om de regering te dwingen af te treden en vervroegde verkiezingen te houden.”

“Een paar weken geleden, toen de onderhandelingen tussen Israël en Hamas op het punt stonden tot een akkoord te leiden, pleitte de protestbeweging openlijk voor een einde aan de oorlog in ruil voor de terugkeer van de gijzelaars.”

“Ze hielden een van hun grote zaterdagdemonstraties in Tel Aviv – bijgewoond door tienduizenden mensen – onder de slogan ‘De gijzelaars, niet Rafah’, en populariseerden het gezang ‘Kulam Tmurat Kulam’ (Hebreeuws: ‘[Bevrijd ze] allemaal, in ruil voor allen’), een oproep tot de vrijlating van duizenden Palestijnen die worden vastgehouden in Israëlische gevangenissen in ruil voor de vrijlating van Israëlische gijzelaars die gevangen worden gehouden door Hamas.”

“Deze enorme protestbeweging heeft het politieke klimaat in Israël veranderd: de rechtse en extreemrechtse partijen die deel uitmaken van de coalitie van Netanyahu verliezen terrein onder de bevolking. Terwijl ze bij de verkiezingen van november 2022 64 van de 120 zetels in de Knesset (het Israëlische parlement) wonnen, zouden ze er volgens de laatste peilingen slechts 45 tot 52 krijgen.”

“Dit vormt een probleem voor Netanyahu, omdat het niet alleen betekent dat hij uit zijn ambt zou worden gezet, maar ook dat zijn corruptieproces zou worden hervat en hij in de gevangenis zou kunnen belanden. Hij heeft er daarom een politiek en persoonlijk belang bij dat de oorlog tegen Gaza wordt verlengd en uitgebreid, zoals geëist wordt door zijn partners in de extreemrechtse coalitie.”

“Hij weet dat het sluiten van een overeenkomst over gijzelaars alle kans heeft om te leiden tot het einde van de oorlog. En dat het einde van de oorlog de ontmanteling van zijn coalitieregering en het houden van vervroegde verkiezingen zal betekenen, met als gevolg een politieke nederlaag en een mogelijk verlies van zijn persoonlijke vrijheid.”

“Het is deze redenering die ertoe heeft geleid dat de brede protestbeweging die oproept tot de terugkeer van de gijzelaars heeft erkend dat Netanyahu een obstakel is dat moet worden verwijderd en niet slechts een belanghebbende die moet worden overtuigd.”

“Leden van Standing Together kwamen tussenbeide in deze massale protesten – in Tel Aviv, Haifa, Jeruzalem, Beer Sheva, Kfar Sava, Karmiel en elders – en drongen erop aan dat de veilige terugkeer van de gijzelaars gepaard moest gaan met een einde aan de oorlog en het einde van de slachtpartij op onschuldige burgers in Gaza.”

“Er zijn miljoenen Israëlische Joden in ons land en geen van hen zal vertrekken. Er zijn ook miljoenen Palestijnen in ons land en geen van hen zal vertrekken. Dat moet het uitgangspunt van ons beleid zijn als we ons een toekomst van rechtvaardigheid, bevrijding en veiligheid willen voorstellen.”

Standing Together heeft de Humanitaire Garde opgericht om pogingen van extreemrechts om hulpkonvooien naar Gaza te blokkeren tegen te gaan. Wat kun je ons vertellen over dit initiatief?

“Half mei trokken beelden en video’s van gewelddadige en extremistische kolonisten, bekend als de Hill Youth, de aandacht. Zij vielen vrachtwagens aan bij de controlepost Tarqumia – de belangrijkste grensovergang die het bezette Palestijnse gebied van de Westelijke Jordaanoever met Israël verbindt. De vrachtwagens brachten voedsel en andere humanitaire hulp naar de belegerde Gazastrook.”

“Palestijnse vrachtwagenchauffeurs werden geslagen en in het ziekenhuis opgenomen, zakken meel en tarwe werden vernietigd en vrachtwagens werden in brand gestoken. Deze gewelddadige aanvallen trokken lokale en internationale media-aandacht, niet in het minst omdat ze plaatsvonden in het bijzijn van Israëlische soldaten en politie die niets deden om ze te stoppen.”

“Als reactie hierop kondigde Standing Together de vorming aan van de Humanitaire Garde, een initiatief om vredesactivisten uit heel Israël samen te brengen om een fysieke barrière te vormen tussen extremistische kolonisten en vrachtwagens, te documenteren wat er gebeurt en de politie te dwingen in te grijpen. Tot op heden hebben meer dan 900 mensen zich vrijwillig aangemeld om deel te nemen aan dit initiatief.”

“Elke dag komen tientallen mensen uit Jeruzalem en Tel Aviv naar de controlepost. Onze beschermende aanwezigheid bij de controlepost Tarqumia zorgde ervoor dat honderden vrachtwagens in de eerste twee weken veilig konden passeren om tonnen voedsel te leveren aan de burgerbevolking in de Gazastrook, waar een steeds erger wordende hongersnood en humanitaire catastrofe zich ontvouwen.”

“Op de eerste dag werd de politie gedwongen de kolonisten opzij te duwen en de vrachtwagens te laten passeren, waarvan de chauffeurs toeterden ter ondersteuning. De kolonisten leken zichtbaar geïrriteerd door onze aanwezigheid en door het feit dat we in de meerderheid waren.”

“Ze verlieten de controlepost, maar we hoorden via hun WhatsApp-groep dat ze zich op de weg aan het hergroeperen waren om de vrachtwagens aan te vallen voordat ze de controlepost bereikten. Toen we aankwamen op het kruispunt waar ze waren, troffen we ze aan terwijl ze een vrachtwagen plunderden, voedselpakketten vernielden en aan de kant van de weg gooiden.”

Pas toen we aankwamen, reed de politie hen met tegenzin weg, waardoor de beschadigde vrachtwagen kon wegrijden. We haalden het eten op om het in de volgende vrachtwagens te zetten. We documenteerden ook aanvallen van kolonisten en dienden klachten in, waardoor de politie sommigen van hen kon arresteren.”

“We beschouwen de Humanitaire Garde als een manier om onze solidariteit met de bevolking van de Gazastrook uit te drukken en ook als een middel om te vechten voor de aard van onze samenleving: we weigeren toe te staan dat de Israëlische samenleving wordt gevormd door de morele patronen van extreemrechtse fanatici die de Palestijnen ontmenselijken en dodelijk beleid promoten.”

“Standing Together, als beweging, is geworteld in de Israëlische samenleving, met al haar complexiteiten, en werkt aan het teweegbrengen van veranderingen in de publieke opinie en het organiseren van de Joodse en Palestijnse burgers van Israël om een nieuwe meerderheid binnen onze samenleving op te bouwen, een meerderheid die ons in staat zal stellen om vooruit te gaan in de richting van vrede, gelijkheid en sociale en klimaatrechtvaardigheid.”

De Verenigde Naties hebben onlangs gestemd om de status van Palestina binnen de organisatie te herwaarderen, terwijl sommige Europese regeringen de Palestijnse staat formeel hebben erkend. De VS hebben zelfs geweigerd Israël te voorzien van bommen om Rafah aan te vallen. Is er in Israël het gevoel dat de internationale steun verloren gaat, en wat is de impact van deze situatie op de publieke opinie over de regering?

“De stemming binnen de VN om meer rechten toe te kennen aan Palestijnen in de Verenigde Naties, evenals het besluit van Spanje, Noorwegen en Ierland om de Palestijnse staat formeel te erkennen, zijn belangrijke diplomatieke stappen om de internationale legitimiteit van de strijd voor bevrijding en het recht op een Palestijnse staat te versterken.”

“Ik ben ervan overtuigd – en er is op dit punt een brede internationale consensus – dat de resoluties van de Verenigde Naties de beste basis vormen voor de Palestijnen om hun recht op nationale zelfbeschikking te verwerven, door de oprichting van een onafhankelijke staat met Oost-Jeruzalem als hoofdstad en de Groene Lijn (de grens vóór 4 juni 1967) als grens tussen de staten Palestina en Israël.”

“Zo een vredesakkoord zou de ontmanteling moeten omvatten van alle Israëlische nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever, die volgens het internationaal recht illegaal zijn; een rechtvaardige en consensuele oplossing voor de Palestijnse vluchtelingen op basis van VN-resoluties; de sloop van de ‘scheidingsmuur’ gebouwd in het begin van de jaren 2000, en de vrijlating van Palestijnse gevangenen die in Israëlische gevangenissen worden vastgehouden, waaronder de meer dan 3.600 ‘administratieve gedetineerden’ die in gevangenschap verblijven zonder aanklacht, proces of veroordeling, in bepaalde gevallen sinds vele jaren.”

“In Israël schilderen de mainstream media deze verschuiving in de buitenlandse publieke opinie en diplomatieke ontwikkelingen af als zogenaamd gericht tegen alle Israëli’s. De Israëlische politieke klasse probeert de regering en de staat te vereenzelvigen met gewone burgers, en presenteert internationale kritiek op het beleid van de regering-Netanyahu in Rafah als kritiek op alle Israëlische burgers.”

“Dit heeft tot gevolg dat mensen zich rond de regering van Netanyahu consolideren, zodat zelfs mensen die zijn acties bekritiseren of een politiek alternatief zoeken, zich aan zijn zijde scharen tegen het tribunaal in Den Haag.”

“Dit toont het belang aan van het creëren van een plaats binnen de Israëlische samenleving om de acties van het politieke establishment te bekritiseren. Als alle kritiek van buitenaf komt, en als de critici het volk gelijkstellen met de regering, zal het effect zijn dat de kloof tussen de meerderheid van het volk en het huidige leiderschap wordt overbrugd in plaats van vergroot.”

Midden in de oorlog werden lokale verkiezingen gehouden en voor het eerst kreeg Standing Together vertegenwoordiging in de gemeenteraden van Tel Aviv en Haifa. Wat kunt u ons vertellen over deze resultaten en hun belang voor de opbouw van een nieuw links in Israël?

“Op 27 februari werden in Israël lokale verkiezingen gehouden. Aanvankelijk gepland voor oktober, werden ze uitgesteld vanwege de oorlog. Deze verkiezingen, die om de vijf jaar plaatsvinden, bepalen de samenstelling van de gemeenteraden. In de maanden voorafgaand aan de verkiezingen ontstonden in Tel Aviv en Haifa twee nieuwe stedelijke bewegingen, beide ideologisch afgestemd op Standing Together, om deel te nemen aan de verkiezingen.”

“In Tel Aviv is dat de lokale beweging Purple City, geleid door Itamar Ayneri, lid van het nationale leiderschap van Standing Together, die een coalitie van vooral jonge stedelingen samenbrengt rond kwesties zoals woongelegenheid en klimaatrechtvaardigheid. In september bundelde hij zijn krachten met andere linkse sectoren, zoals de Communistische Partij, een lokale milieubeweging en enkele gemeenschapsactivisten om een electorale coalitie te vormen met de naam “De stad waar we allemaal zijn”. Deze coalitie behaalde bij de verkiezingen 14.882 stemmen (7,6%) en won 3 van de 31 zetels in de gemeenteraad. Avneri, die de derde kandidaat op de coalitielijst was, werd verkozen tot gemeenteraadslid.”

“In Haïfa, heeft de lokale beweging ‘de meerderheid van de stad’, geleid door Sally Abed van het nationale leiderschap van Standing Together, deelgenomen aan de verkiezingen en 3 451 stemmen (3%) behaald. Dit heeft van Abed de enige verkozen vrouw in de gemeenteraad gemaakt. Het was de eerste keer dat een Palestijnse vrouw lijsttrekker was voor de gemeenteraad van Haïfa. Onder de kandidaten van de lijst was ook Orwa Adam, een Palestijnse militant die openlijk gay is, een primeur in de electorale geschiedenis van Israël.”

“Beide lijsten waren Joods-Arabisch, en hoewel ze organisatorisch, juridisch en financieel onafhankelijk waren van Standing Together – zoals vereist door de kieswetten – werden ze allebei publiekelijk erkend als zijnde in overeenstemming met ons politiek ‘merk’.”

“Deze succesvolle ervaringen van verkiezingsbewegingen georganiseerd aan de basis, zijn belangrijk voor de opbouw van een nieuw populair en levensvatbaar links in Israël, geworteld in onze gemeenschappen, met een internationalistische oriëntatie en geworteld in socialistische waarden.”

“In de komende jaren is dit de belangrijkste uitdaging voor al diegenen die hopen op een strijdbaar links in Israël, dat in staat is om de dominante institutionele hegemonie het hoofd te bieden en macht op te bouwen rond een alternatief politiek project.”

Dit artikel verscheen op Pressenza. Vertaling: Karen Del Biondo