“Snelweg naar klimaathel”
De wereld moet een “afrit van de snelweg naar de klimaathel” vinden, stelde ook VN-baas António Guterres zelf tijdens de Climate Change Conference in Bonn begin juni, reagerend op de hitte-records die nu maand na maand gebroken worden. “We spelen Russisch roulette met onze planeet”, aldus Guterres. De strijd om de opwarming van de aarde te beperken “wordt dit decennium ofwel gewonnen, of verloren”.
In Griekenland zijn deze maand verschillende toeristen overleden door de vroegste hittegolf daar ooit. Tijdens de Hajj-bedevaart in Saoedi-Arabië hebben vorige week liefst 1.300 mensen het leven verloren wegens extreme hitte, doordat de temperatuur daar 50°C bereikte. In de VS treffen hittewaarschuwingen deze dagen honderd miljoen mensen in meer dan twintig staten. En in India heerst momenteel de langste hittegolf ooit.
Het aantal sterfgevallen gelinkt aan heet weer in Europa is de afgelopen twintig jaar met dertig procent gestegen, blijkt uit een rapport van Copernicus, het Europese aardobservatieprogramma. In 2022 telde Europa bijna 62.000 hittegerelateerde sterfgevallen. Copernicus waarschuwt voor ‘diepe impact van hitte-stress op de volksgezondheid’.
Weerfenomeen El Niño speelt hierbij een rol, maar het is vooral de klimaatverandering die extreem weer over de hele wereld voedt. Vorig jaar was de periode juni-augustus al het heetste seizoen ooit gemeten, en de daarop volgende maanden tot nu waren wereldwijd ook telkens weer de heetste ooit gemeten.
“Hoewel El Niño nu overgaat in La Niña, kan deze zomer weer de heetste ooit geregistreerd worden”, waarschuwt Friederike Otto, senior docent in klimaatwetenschap aan Imperial College London. Met elke fractie van een graad opwarming, treft “gevaarlijke hitte grotere delen van de wereld voor meer dagen per jaar”. Vooral het laatste deel van deze zomer zal in Europa waarschijnlijk warmer worden dan gemiddeld, waarschuwt ook Copernicus. Al zal deze periode, als we niks doen, zelfs “herinnerd worden als relatief koud”, aangezien de temperaturen dan nog verder zullen blijven stijgen, zegt directeur van Copernicus, Carlo Buontempo.
Verbod op reclame door fossiele brandstofbedrijven
De recordtemperaturen van het afgelopen jaar moeten “urgentie inspireren” om de “oorzaak van de klimaatcrisis aan te pakken”, benadrukt VN-adviseur Hart. En daarmee doelt hij op de hoge uitstoot die veroorzaakt wordt door de aanhoudende verbranding van fossiele brandstoffen. “In veel grote steden, ook in rijke landen, zijn het vaak de economisch achtergestelde mensen, de armere en de gehandicapte mensen, die stille slachtoffers zijn van hittegolven.”
Guterres roept tijdens de Climate Change Conference in Bonn daarom op om onder andere een verbod in te voeren op advertenties door fossiele brandstofbedrijven. Vergelijkbaar met het verbod op tabaksreclame dat intussen wereldwijd ‘normaal’ is en in België al sinds 1999.
De kans dat de opwarming van de aarde binnen de komende vijf jaar toch meer zal toenemen dan de afgesproken 1,5 graad, schat de Wereld Meteorologische Organisatie op 47 procent. Zij baseren deze schatting op een synthese van gegevens van weeragentschappen wereldwijd.
Het Klimaatakkoord van Parijs – dat in 2016 is gemaakt – houdt namelijk in dat we voor 2050 de opwarming van de aarde beperken tot maximaal 2 graden en liefst tot 1,5 graad. Om de kans dat we de 1,5 graad opwarming toch overschrijden, niet groter te maken dan 50 procent, mogen we wereldwijd maximaal 200 miljard ton koolstofdioxide in de atmosfeer uitstoten, blijkt uit een onderzoek door tientallen topklimaatwetenschappers onder leiding van de Britse Universiteit van Leeds. Maar als we evenveel blijven uitstoten als op dit moment, dan bereiken we dit maximum al over ongeveer 5 jaar.
“Hangt aan zijden draadje”
Het doel van het akkoord van Parijs “hangt aan een zijden draadje”, benadrukte Guterres, en rijke landen moeten hierin de meeste en het snelst maatregelen treffen, aangezien zij verantwoordelijk zijn voor de meeste uitstoot. Naast het aanpakken van de fossiele brandstofindustrie is het volgens hem heel belangrijk om ook subsidies te herverdelen naar schone energie, ontbossing te beëindigen en kwetsbare gemeenschappen te ondersteunen.
Steun voor een nieuwe website
We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.
