“We gaan niet weg totdat we een gesprek met de rectoren hebben” vertrouwde één student mij vastberaden toe.
Echter, toen ik arriveerde zag ik hoe de eerste studenten geflankeerd door twee politieagenten naar buiten werden geëscorteerd. Sommige geschokt, anderen boos of in tranen. Ze vertelden me dat een van de studenten bij de keel was gegrepen en anderen hardhandig de trap af waren gesleurd. Het protest had al met al nog geen 10 minuten geduurd.
Politieoptreden bij protestactie aan de VLIR 26 juni 2024
Dit was al het derde protest bij de VLIR met als doel de rectoren van alle Vlaamse universiteiten te vragen waarom zij het zo moeilijk vinden om de banden met Israëlische universiteiten te verbreken. Op verschillende universiteiten zoals bij de UGent en de VUB zijn al een of meerdere banden verbroken, op andere universiteiten zoals in Antwerpen en Leuven zit er minder beweging in.
Maar ondanks deze kleine en grote overwinningen hebben de studenten volledig gelijk wanneer zij wijzen op de dubbele standaarden die worden gehanteerd door de VLIR: tegenover Rusland en Iran werd schijnbaar moeiteloos overgegaan tot een academische boycot, tegenover Israël wringen de rectoren zich in allerlei bochten om toch samen te kunnen werken.
Israëlische universiteiten dragen actief bij aan de bezetting, apartheid en schendingen van het oorlogsrecht
Wanneer rectoren de dialoog aangaan met studenten moeten ze steeds hun toevlucht nemen tot zwakke, weerlegbare argumenten. Bijvoorbeeld dat ze de ‘kritische Israëlische stemmen’ die op universiteiten aanwezig zouden zijn niet in de weg willen zitten. Dat klinkt redelijk, maar is het niet. Want ook Israëlische universiteiten dragen in de eerste plaats actief bij aan de bezetting, apartheid en schendingen van het oorlogsrecht. Het is ook niet zo dat een academische boycot deze kritische geluiden werkelijk in de weg zit. Want de academische boycot richt zich op institutionele samenwerkingen en geldstromen, niet op individuele wetenschappers of met wie zij samenwerken.
Rectoren weten dit, maar negeren het graag omdat ze anders helemaal geen poot meer hebben om op te staan. En ze negeren niet alleen grondig onderbouwde argumenten, ze negeren inmiddels ook de studenten en medewerkers. Want wanneer studenten hun zorgen uiten, vragen om een dialoog met de VLIR, en middelen aangrijpen om zo’n gesprek af te dwingen, gaat de VLIR elke dialoog uit de weg. Het enige antwoord dat ze lijken te hebben op de vreedzame protesten van studenten is een telefoontje naar de politie.
Toen wij eind mei een ‘surveillancestaking’ aankondigden en om een dialoog vroegen om tot een andere uitkomst te komen kregen we geen reactie. Als medewerkers oproepen tot een krachtige verklaring zoals tegen Rusland, een petitie over de educide in Gaza sturen of als medewerkers vragen: “welke dialoog zijn jullie nu eigenlijk aangegaan?” dan blijft ook elk gesprek uit.
De beelden die later naar buiten kwamen waarop te zien is hoe hardhandig de studenten zijn aangepakt liegen er niet om. En waar was dat geweld allemaal voor nodig? Om studenten het recht om te demonstreren te ontzeggen? De studenten mochten nog een uur lang hun protest op de stoep voor de galerij voortzetten. Zij kregen daar steun en applaus van passanten, langsrijdende auto’s en zelfs een buschauffeur die zijn bus stilzetten om met opgestoken duim uit zijn raam naar de studenten te toeteren. Het toont hoe dicht deze studenten verbonden zijn met wat er in de samenleving speelt, maar ook hoe ver de VLIR daarvan verwijderd is.
Ontruiming en arrestaties @VUBrussel van pro-Palestina actievoerders. pic.twitter.com/DYVsDW5ZEX
— Sven Tuytens (@SvenTuytens) June 26, 2024
Meer nog toont deze episode dat het de studenten zijn die vreedzaam de dialoog aan willen gaan, terwijl het enige antwoord van de rectoren politiegeweld is. Studenten hebben geen beveiligers of agenten die ze kunnen bellen als universiteitsbestuurders zich misdragen. Als die bestuurders koste wat kost banden willen onderhouden met instellingen die bijdragen aan wat volgens het Internationaal Gerechtshof plausibel een genocide is.
Demonstrerende studenten hebben alleen het gelijk aan hun zijde, ijzersterke argumenten om zich te verdedigen en hun lichamen die ze in vreedzaam protest blootstellen aan verschillende risico’s om de aandacht op hun doel te vestigen. Zij maken daar gebruik van. Maar als elk gesprek met de VLIR onmogelijk is? Als de matrak het favoriete machtsmiddel van de rectoren blijkt? Hoelang kunnen we dan nog verwachten dat studenten alleen maar vreedzaam blijven vragen om een dialoog?
Jouke Huijzer is doctoraatsstudent in de politieke wetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel.
Steun voor een nieuwe website
We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.
