“Nothing beautiful without struggle”, Plato. (Republic, book IV)
Waarde rector Herman Van Goethem,
We vernamen dat uw bestuursploeg studenten wenst te verwijderen uit de Agora. We wilden u hiervan op de hoogte stellen omdat u de taak werd toevertrouwd de agora te beschermen. Een agora is een publieke verzamelplaats die in het oude Griekenland diende voor vrije burgers om democratisch te vergaderen of zich te laten onderwijzen.
Cleisthenes’ idee van de agora was ook om het clanverband te doorbreken ten voordele van een collectiviteit in functie van de polis, wat toelaat om in te beelden dat men ook tot andere collectiviteiten kan behoren dan de eigen clan.
De agora was ook een sacrale plek. De profanering ervan, meestal door personen die democratie niet genegen zijn, vloeide vaak voort uit angst. Noem het maar ‘Agorafobie’. Een ontruiming is zulke ontering. Er staat er mogelijks een op til, waarde rector. We willen u dan ook waarschuwen dat de agora in gevaar is.
De fobie is niet zozeer angst voor grote ruimtes, dan wel de angst dat democratie – en de rechtstaat die enigszins eruit voortvloeit – de status quo in vraag kan stellen. “Palestine puts the world to the test”, zei dr. Izzeldin Abuelaish, de geneesheer die van u een eredoctoraat kreeg.
Democratie is immers iets dat nooit daadwerkelijk wordt verwezenlijkt, maar is altijd in beweging naar deze realisering, en is vaak in gevaar. Deze beweging, in de agora, is voor sommigen angstaanjagend, want ze nodigt iedereen uit om samen te komen en onszelf de Socratische vraag te stellen: ‘hoe moeten we leven?’, een vraag die in de agora onlosmakelijk verbonden met de vraag naar rechtvaardigheid en vrijheid.
We zitten op een historisch kantelpunt
We zitten op een historisch kantelpunt, zoals u als historicus zeker aanvoelt. Ofwel neigen we naar een situatie waarin (de al in diskrediet gebrachte) internationale rechtsorde, haar genocideconventies en mensenrechten incluis, een maat voor niets blijken te zijn, omdat ze blijkbaar met de voeten kunnen worden getreden zonder al te veel gevolgen.
Ofwel strijden we ervoor, en voor de waardigheid die aan deze rechtsorde ten grondslag ligt. Palestina ís de test: het kritisch koesteren en verdedigen van deze waardigheid, ook indien deze verdediging niet past in onze amalgamen van westerse allianties en belangen, is waar de studenten en een groeiend aantal personeelsleden belangeloos voor staan, en waarvoor u door ons werd verkozen.
We waren, geachte rector, getuigen van een discrepantie tussen de agora en uw diensten. Zonder te willen romantiseren belichaamde de agora democratische beslissingsstructuur, kritische ingesteldheid, actief pluralisme, interdisciplinariteit, dialoog, maatschappelijke relevantie, … kortom alle dure woorden die missie- en visienota’s doorspekken.
Verder dan het scanderen ‘free Palestine’, waren er gastlessen, discussies, bezoek vanuit de sportwereld. Poëzie werd voorgedragen. Opera werd gezongen. Arbeiders kwamen langs. De poetsploeg was solidair. Personen die ruzie maakten met de bezetters, sloten zich uiteindelijk aan bij de bevrijding. Uw diensten, anderzijds, legden op basis van foute informatie en drogredenen, zonder échte duurzame dialoog vrij van dominantie, eenzijdig een beslissing op en dreigen om gerechtelijke stappen te nemen.
Het bevel tot ontruiming van de Agora zal uw vertrouwen in uw diensten ongetwijfeld hebben geschonden
Het bevel tot ontruiming van de Agora zal uw vertrouwen in uw diensten ongetwijfeld hebben geschonden. We suggereren dan ook dat u een motie van wantrouwen indient. Zodoende kan u het idee van de agora blijven bewaken vanuit een radicaal idee van democratie: verder dan de ‘slave-based democracy’ van het oude Griekenland tot de VS, naar het democratisch experiment van anti-imperialisme, antikolonialisme en andere vrijheidsstrijden (dat u reeds inzette met de inwijding van de Lumumba-aula).
Naar een democratie die zijn belofte waarmaakt. Palestina stelt ons op de proef, en, zoals Omar Barghouti zegt: Het zijn niet wij die Palestina bevrijden, maar Palestina bevrijdt ons. Palestijnen betalen hier een tragisch hoge prijs voor.
Agorafobie, in deze, is de angst dat de agora soms moet worden ingezet voor de verdediging van wat eigenlijk ‘not for granted’ blijkt te zijn: niet alleen recht, maar soms ook simpelweg het minimum fatsoen dat we van een universiteit kunnen verwachten. Zeker van een universiteit die gestoeld is op democratische waarden en deze via onderzoek en onderwijs wil uitdragen, en een oriëntatie wil produceren naar collectief zelfbestuur en vrijheid.
UAntwerpen-Palestina Solidariteitscollectief
Steun voor een nieuwe website
We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.
