Half mei bracht Poetin een tweedaags bezoek aan China. Naar aanleiding daarvan gaven China en Rusland een zeer opmerkelijke gezamenlijke verklaring uit die in veel opzichten belangrijker is dan de bekende ‘no limits’ partnerschapsverklaring van februari 2022.
Dit zijn de punten die er voor mij uitsprongen.
Bouwen aan een nieuwe wereldorde
In de verklaring staat dat het een “objectief feit” is dat “de status en kracht van opkomende grote landen en regio’s in het Globale Zuiden (voortdurend) toeneemt” en dat “de trend van multipolariteit (waarbij meerdere machtscentra in de wereld ontstaan, nvdr) in de wereld versnelt”.
Dit versnelt op zijn beurt “de herverdeling van ontwikkelingspotentieel, middelen en kansen in een richting die gunstig is voor opkomende markten en ontwikkelingslanden, en bevordert de democratisering van internationale betrekkingen in eerlijkheid en rechtvaardigheid”.
Op het gebied van veiligheid staat in de verklaring dat “beide partijen van mening zijn dat het lot van de volkeren van alle landen met elkaar verbonden is, en dat geen enkel land zijn eigen veiligheid mag nastreven ten koste van de veiligheid van anderen”.
“De status en kracht van opkomende grote landen in het Globale Zuiden neemt toe en de trend van multipolariteit versnelt”
Beide partijen uiten hun bezorgdheid over de huidige internationale en regionale uitdagingen op het gebied van veiligheid. Zij wijzen erop dat het in de huidige geopolitieke context noodzakelijk is om “de oprichting van een duurzaam veiligheidssysteem in de Euraziatische ruimte te onderzoeken op basis van het beginsel van gelijke en ondeelbare veiligheid”.
Verder zeggen ze dat China en Rusland het potentieel van de bilaterale betrekkingen (betrekkingen tussen twee landen) volledig zullen benutten om “de verwezenlijking van een gelijkwaardige en ordelijke multipolaire wereld en de democratisering van de internationale betrekkingen te bevorderen, en de krachten te verzamelen om een rechtvaardige en redelijke multipolaire wereld op te bouwen”.
Principes van die nieuwe wereldorde
- Een orde zonder “neokolonialisme en hegemonie” van welke aard dan ook.
“Alle landen hebben het recht om onafhankelijk hun ontwikkelingsmodellen en politieke, economische en sociale systemen te kiezen op basis van hun nationale omstandigheden en de wil van het volk.”
Beide landen verzetten zich tegen inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van soevereine landen. Ze verwerpen unilaterale sancties (sancties afkomstig van een partij) en een ‘rechtsmacht met lange arm’ – zonder internationale rechtsgrondslag of toestemming van de VN-Veiligheidsraad. Tevens verzetten ze zich tegen “het trekken van ideologische lijnen”.
“Neokolonialisme en hegemoniezijn volledig in strijd zijn met de trend van deze tijd”
Beide partijen wijzen erop dat neokolonialisme en hegemonie volledig in strijd zijn met de trend van deze tijd en roepen op tot een gelijkwaardige dialoog, de ontwikkeling van partnerschappen en de bevordering van uitwisselingen en wederzijds leren tussen beschavingen.
- Een orde gebaseerd op het VN-Handvest.
“Beide partijen zullen de verworvenheden van de Tweede Wereldoorlog en de naoorlogse wereldorde die is ingesteld door het VN-Handvest, krachtig blijven verdedigen.”
Uiterst sterke veroordeling van de VS
De verklaring veroordeelt het feit dat er landen zijn die een hegemonie machtspolitiek aanhangen en die “proberen de internationale orde die gebaseerd is op internationaal recht te vervangen en te ondermijnen door een zogenaamde ‘op regels gebaseerde orde”’.
Beide partijen roepen belangrijke landen en organisaties op” om geen confronterend beleid meer te voeren, zich niet meer te bemoeien met de interne aangelegenheden van andere landen en de bestaande veiligheidsarchitectuur te ondermijnen.
Ze verzetten zich tegen de hegemoniale acties van de VS om het machtsevenwicht in de regio Noordoost-Azië te veranderen door hun militaire aanwezigheid uit te breiden en militaire blokken te vormen. “Met zijn Koude Oorlog-mentaliteit en confrontatiemodel brengt de VS de veiligheid van alle landen in de regio in gevaar.”
De verklaring uit zijn “ernstige bezorgdheid over de pogingen van de VS om de strategische stabiliteit te ondermijnen met het doel hun absolute militaire superioriteit te behouden”. Dat gebeurt onder andere door:
- Het bouwen van een raketafweersysteem en het inzetten ervan over de hele wereld en in de ruimte.
- Het versterken van het vermogen om de militaire acties van de tegenstander uit te schakelen met niet-nucleaire precisiewapens.
- Het verbeteren van de afspraken van de NAVO over het delen van kernwapens in Europa en het bieden van ‘uitgebreide afschrikking’ aan specifieke bondgenoten.
- Het bouwen van infrastructuur in het verdragsland Australië – lid van de kernwapenvrije zone in het zuidelijke deel van de Stille Oceaan – ter ondersteuning van de nucleaire strijdkrachten van de VS en het VK.
- Het aangaan van samenwerking tussen de VS, het VK en Australië op het gebied van nucleaire onderzeeërs.
- Het uitvoeren van plannen om middellange- en korteafstandsraketten op land in te zetten en te leveren aan bondgenoten in Azië, het Stille Oceaangebied en Europa.
“In de verklaring wordt het niet-constructieve en vijandige ‘dual containment‘-beleid van de VS ten aanzien van China en Rusland veroordeeld: “De acties van de VS om gezamenlijke oefeningen uit te voeren met hun bondgenoten, die duidelijk gericht zijn op China en Rusland, en om stappen te ondernemen om middellangeafstandsraketten over land in te zetten in de regio Azië-Stille Oceaan, hebben bij beide partijen tot ernstige bezorgdheid geleid.”
“Met zijn Koude Oorlog-mentaliteit en confrontatiemodel brengt de VS de veiligheid van alle landen in de regio in gevaar”
Over Azië-Stille Oceaan schrijven ze dat “beide partijen zich verzetten tegen de oprichting van exclusieve en gesloten groepsstructuren in de regio Azië-Stille Oceaan, in het bijzonder militaire allianties die gericht zijn op een derde partij.”
Ze eisen “dat de VS zich onthoudt van biologische militaire activiteiten die de veiligheid van andere landen en regio’s bedreigen”. Ze verzetten zich tegen het “gebruik van de ruimte voor gewapende confrontaties en verzetten zich tegen de uitvoering van veiligheidsbeleid en activiteiten die gericht zijn op het behalen van militair voordeel en het definiëren van de ruimte als een ‘gevechtsdomein'”.
Enorme uitbreiding van de samenwerking tussen China en Rusland
De verklaring bevat een immense lijst van samenwerkingsgebieden tussen beide landen. Dit zijn enkele van de belangrijkste:
Militair. “Beide partijen zullen het wederzijds militair vertrouwen en de militaire samenwerking verder verdiepen … en voortdurend het vermogen en het niveau verbeteren om gezamenlijk te reageren op risico’s en uitdagingen.”
Economisch. Het gaat over het continu uitbreiden van de bilaterale handel en de investeringen tussen de twee landen. Beide landen willen geavanceerde industrieën gezamenlijk ontwikkelen en de technische en productiesamenwerking versterken. Dit laatste geldt onder andere voor de burgerluchtvaart, scheepsbouw, auto-industrie, apparatuur, elektronica, metallurgie, mijnbouw, chemische industrie en bosbouw.
Energie. Strategische samenwerking op hoog niveau ontwikkelen moet ervoor zorgen dat de economische en energiezekerheid van beide landen wordt gewaarborgd. Beide landen streven naar de stabiliteit en duurzaamheid van de internationale energiemarkt en het behoud van de stabiliteit en veerkracht van de mondiale energie-industrieketen en toeleveringsketen. Op het gebied van civiele kernenergie wordt de samenwerking nog verdiept.
Dit is een belangrijke stap in de dedollarisering van beide economieën en vermindert de impact van de door de VS uitgevaardigde economische sancties
Financiële infrastructuur. Ze willen het aandeel van de lokale valuta in de bilaterale handel, financiering en andere economische activiteiten vergroten. Dit is een belangrijke stap in de dedollarisering van beide economieën en vermindert de impact van de door de VS uitgevaardigde economische sancties.
Onderwijs en wetenschap. Beide landen wil intenser samenwerken op het vlak van wetenschappelijk onderzoek, een ook beter samenwerken op alle onderwijsniveaus en digitaal onderwijs. Bepaalde opleidingen zullen samen worden aangeboden.
Media. Ze willen onder andere gezamenlijk onderzoek doen naar het samenwerkingspotentieel van nieuwe media en nieuwe technologieën op het gebied van massamedia.
Mondiale instellingen. Ze willen bilaterale samenwerking verdiepen in de schoot van de Verenigde Naties en instellingen als de Wereldgezondheidsorganisatie en de Wereldhandelsorganisatie ondersteunen en versterken. Ook ander samenwerkingsverbanden zoals de Shanghai Coöperatie (SCO) of de BRICS+ willen ze versterken. De BRICS+ landen zijn landen met opkomende economieën of belangrijke spelers in de wereldeconomie (Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika, Iran, Egypte, Ethiopië, en de Verenigde Arabische Emiraten).
Ik kan nog wel even doorgaan, de schaal waarop ze samenwerken is absoluut adembenemend, beide landen gaan volledig voor elkaar.
Deze verklaring is absoluut buitengewoon en zal waarschijnlijk de wereld voor de komende decennia vormgeven. Rusland en China hebben nu expliciet verklaard dat ze met elkaar optrekken om een nieuwe “gelijkwaardige en ordelijke multipolaire wereld en de democratisering van internationale betrekkingen” tot stand te brengen en een einde te maken aan het hegemonisch gedrag van de VS. Het is menens.
Dit is een licht verkorte vertaling van een X-draad van Arnaud Bertrand.
Lees ook:
– Is de crisis in Oekraïne het begin van een nieuwe wereldorde? Achtergrond bij de top tussen Poetin en Xi
– Hoe gevaarlijk is de ‘vriendschap’ tussen Poetin en Xi?
Steun voor een nieuwe website
We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.
