Een CT-scan of MRI nodig? Dan betaal je een supplement. Zeg maar een toeslag bovenop het normale tarief. Een wetsvoorstel van Minister Vandenbroucke laat dit sinds december 2023 enkel nog buiten de kantooruren toe, voor niet dringende onderzoeken. Een mooie eerste stap, leek het, maar in de realiteit ontstaat er een pervers effect en versterkt het de kloof tussen wie wel of niet zorg kan betalen.
Recent consulteerde Didier zijn huisarts in één van onze praktijken van Geneeskunde voor het Volk. Op aanraden van de arts-specialist bellen we naar het ziekenhuis voor een scan die hij zo snel mogelijk nodig heeft. Er wordt een moment in het weekend voorgesteld, zonder vermelding van enige meerprijs. Op het moment van afspraak, ziet Didier dat er een supplement van 53 euro zou aangerekend worden.
Jammer genoeg is Didier geen alleenstaand geval. In al onze praktijken horen we gelijkaardige verhalen. Deze zijn helaas geen uitzondering meer. Zo kreeg een vrouw die recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming geen dringende scan van de knie omdat het ziekenhuis haar enkel tijdens weekdagen wou inplannen. In het weekend moesten er namelijk supplementen betaald worden. Ook bij de mutualiteiten komen steeds meer klachten binnen over ‘illegale’ of niet-reglementaire supplementen’ die aan patiënten gevraagd worden, zo berichtten media al meermaals.
Niet alleen bij radiologie, maar ook bij andere specialisten zien we door de maatregelen van minister Vandenbroucke dezelfde scheeftrekking ontstaan. Recent nog konden we in de kranten lezen dat er tandartsen en orthodontisten zijn die patiënten met een verhoogde tegemoetkoming weigeren. Net omdat ze in de toekomst bij deze patiënten geen supplement meer mogen aanrekenen.
Twee snelheden
Het aanrekenen van supplementen leidt altijd tot een geneeskunde aan twee snelheden; een snel TGV-ticket voor degenen die het kunnen veroorloven, en een traag boemeltreintje voor degenen die de supplementen simpelweg niet kunnen betalen.
Supplementen zijn asociaal, ze ondergraven het basisidee van onze sociale zekerheid: iedereen heeft recht op dezelfde kwaliteitsvolle gezondheidszorg, ongeacht de dikte van je portefeuille. Dat was exact 80 jaar geleden het principe bij de oprichting van onze sociale zekerheid.
Ondertussen zijn aanvullende private verzekeringen booming business. Vele mensen proberen zich zo te beschermen tegen de stijgende medische kosten. Meer dan 8 op de 10 heeft al een private hospitalisatieverzekering, en ook tandverzekeringen en verzekeringen voor ambulante kosten zitten in de lift. Begrijpelijk, maar een hospitalisatieverzekering of een tandverzekering die je supplementen terugbetaalt, is niet hetzelfde als onze verplichte ziekteverzekering. De prijzen van hospitalisatieverzekering stegen in 2023 tot 15%. Voor veel mensen een aanzienlijke hap uit hun budget. En zo groeit de kloof tussen degenen met een dure private verzekering en degenen die achter blijven. Hierdoor ontstaat het probleem van onderconsumptie in de zorg.
Om het recht op toegankelijke zorg voor iedereen te behouden, moeten we af van de supplementen
Om het recht op toegankelijke zorg voor iedereen te behouden, moeten we dus af van de supplementen. Om dit te realiseren moeten we dieper graven in de financiering van onze ziekenhuizen. Specialisten dragen een stuk van hun ereloon af om mee de werkingskosten van de ziekenhuizen te financieren. Zonder supplementen is het ziekenhuisbudget totaal ontoereikend. Maar de supplementen zijn niet alleen asociaal, ze duwen ook richting extra overbodige onderzoeken. Hoe meer prestaties, hoe meer inkomsten, ook voor het ziekenhuis. Naast onderconsumptie ook overconsumptie dus. Ook voor de patiënten met een TGV-ticket komt de zorgkwaliteit in gevaar.
De financiële gezondheid van onze ziekenhuizen mag niet langer afhangen van die supplementen. De basisfinanciering (BFM) voor onze ziekenhuizen via de ziekteverzekering moet die middelen voorzien. Onze gezondheidszorg moet elk jaar met 3,5% kunnen groeien, dat zegt ook het Planbureau, om de vergrijzing en de groeiende noden op te vangen. Besparen in de zorg, zoals de rechtse partijen Open VLD, N-VA en Vlaams Belang al suggereerden, zal de markt voor supplementen en hospitalisatieverzekeringen alleen maar vergroten. Van sociale zekerheid en solidariteit naar individuele verzekeringen en elk voor zich. Dus moeten we onze sociale zekerheid opnieuw versterken. Waar de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen in plaats van de snelste toegang winnen.
Sofie Merckx, huisarts en fractieleidster PVDA federaal parlement
Janneke Ronse, Voorzitter Geneeskunde voor het Volk
Steun voor een nieuwe website
We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.
