De Belgische staat heeft sinds oktober 2021 consequent nagelaten om zijn mensenrechtenverplichtingen onder internationaal recht na te komen en asielzoekers te voorzien van huisvesting en andere basisvoorzieningen. Meer dan twee jaar lang heeft dit verzuim van de staat ertoe geleid dat mensen die internationale bescherming zochten, waaronder kinderen, geen enkele vorm van opvang kregen en berooid achterbleven.

“Vandaag wachten nog steeds ongeveer 2.600 mensen op opvang door de Belgische staat. Veel mensen hebben hun toevlucht moeten nemen tot het slapen op straat of in geïmproviseerde tenten in erbarmelijke omstandigheden”, aldus Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen.
Minachting voor de rechtsstaat

Duizenden rechterlijke uitspraken, waaronder die van de Raad van State en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, hebben erkend dat Belgische instellingen hun verplichtingen om asielzoekers adequaat bij te staan niet zijn nagekomen. Door geen noemenswaardig gevolg te geven aan de uitspraken, heeft de regering niet alleen een schokkende minachting getoond voor de rechten van asielzoekers, maar ook voor de rechtsstaat.

Als gevolg hiervan worden mensen die België hebben bereikt in de hoop bescherming te krijgen tegen conflicten, vervolging en mensenrechtenschendingen, gedwongen om maandenlang op straat te leven, in situaties die hun waardigheid en mensenrechten ernstig aantasten.

Hoewel de regering enkele maatregelen heeft genomen om de opvangcapaciteit van het land te vergroten, zijn deze traag en nog steeds ontoereikend. Het gebrek aan politieke wil om een voorspelbaar en beheersbaar probleem aan te pakken, heeft geleid tot de huidige zelf veroorzaakte opvangcrisis.
Amnesty’s oproep

Belgische middenveldorganisaties hebben haalbare oplossingen en aanbevelingen voorgesteld om ervoor te zorgen dat alle personen die recht hebben op opvang die ook krijgen, alleen de politieke wil ontbreekt om deze uit te voeren.

Amnesty International roept België op om dringend de nodige investeringen te doen in het opvangsysteem en het beheer ervan om de rechten en waardigheid van alle mensen die bescherming zoeken in het land te handhaven, in overeenstemming met de internationale, Europese en Belgische wetgeving.
België moet de nodige maatregelen nemen die voor handen zijn om het probleem op korte termijn op te lossen, bijvoorbeeld door de activering van het ‘spreidingsplan’ waarin het nationale recht voorziet. Daarnaast moet de regering ook duurzame oplossingen voorzien om schommelingen in de aantallen mensen die bescherming zoeken in België op te vangen.

Lees hier het publiek statement 

Amnesty International wil graag haar erkentelijkheid betuigen voor het onschatbare werk dat Belgische activisten, ngo’s en andere organisaties hebben verricht om het lijden te verlichten dat veroorzaakt is door de opvangcrisis gecreëerd door de Belgische staat. We danken Vluchtelingenwerk Vlaanderen in het bijzonder voor hun waardevolle input bij het opstellen van dit statement.