Wie weet hoeveel Palestijnse burgers gedood zullen zijn tegen de tijd dat dit artikel wordt gepubliceerd? Onder de lichamen die niet naar een ziekenhuis of mortuarium kunnen worden gebracht, omdat er geen benzine of elektriciteit is, zullen zich grote aantallen kinderen bevinden. Ze zullen zich eerst verstopt hebben in hun huizen, luisterend naar het geluid van de Israëlische F-16 bommenwerpers die steeds dichterbij komen; luisterend naar de explosies die op hen afkomen als een zwerm rode mieren op strooptocht. Ze zullen hun oren nog met de handen bedekt hebben; ze zullen hebben samengehurkt met hun ouders in hun verduisterde woonkamers, wachtend, wachtend op de onvermijdelijke bom die hun huis zal treffen. Tegen de tijd dat de reddingswerkers ze onder het puin vandaan halen, zullen hun lichamen onherkenbaar geworden zijn en zal hun familie het uitschreeuwen als vertrouwde kleding of huisraad wordt opgegraven. Dát is de kwelling van de Palestijnen die in Gaza wonen.
Een Gazaanse vriend van mij heeft een kind van 17. Hij vertelde me op de eerste avond van deze recente periode van Israëlische bombardementen dat het kind minstens tien grote Israëlische aanvallen op de Palestijnen in Gaza heeft meegemaakt. Terwijl we met elkaar spraken, maakten we een lijst op van enkele oorlogen die we ons spontaan konden herinneren (omdat dit Israëlische oorlogen zijn, geven we de namen die het Israëlische leger bedacht voor haar aanvallen op Gaza):

• Operatie Summer Rains (Zomerregens, juni 2006)
• Operatie Autumn Clouds (Herfstwolken, oktober-november 2006)
• Operatie Hot Winter (Hete Winter, februari-maart 2008)
• Operatie Cast Lead (Gegoten Lood, december 2008-januari 2009)
• Operatie Running Echo (Lopende Echo,maart 2012)
• Operatie Pillar of Cloud (Wolkenpilaar, november 2012)
• Operatie Protective Edge (Beschermende Rand, juli-augustus 2014)
• Operatie Black Belt (Zwarte Gordel, november 2019)
• Operatie Breaking Dawn (Ochtendgloren, augustus 2022)
• Operatie Shield and Arrow (Schild en Pijl, mei 2023)

Elk van deze aanvallen verpulverde keer op keer de minimale infrastructuur die in Gaza nog nog intact was gebleven. Ze troffen de Palestijnse burgers extreem hard. Burgerdoden en burgerslachtoffers worden door het ministerie van Volksgezondheid in Gaza geregistreerd, maar ze worden genegeerd door de Israëliërs en hun westerse helpers. Toen de huidige bombardementen intensiever werden, zei journalist Muhammad Smiry: “Deze keer overleven we het misschien niet.” Smiry staat niet alleen met zijn zorg. Elke keer dat Israël zijn straaljagers en raketten stuurt, zijn dood en vernietiging van onvoorstelbare proporties. Deze keer, met een grootschalige invasie, zal de vernietiging van een ongekende omvang zijn.

De ruïne van Gaza

Gaza is een ruïne met meer dan twee miljoen inwoners. Na het afschuwelijke Israëlische bombardement op Gaza in 2014 rapporteerden de Verenigde Naties dat “de mensen letterlijk tussen het puin slapen; kinderen zijn gestorven door onderkoeling.” Varianten van deze zin werden na elk van deze bombardementen neergepend. Een andere variant ervan mogen we verwachten als deze operatie eindelijk doodloopt.
In 2004 zei Nationale Veiligheidsdirecteur Giora Eiland van Israël dat Gaza een “enorm concentratiekamp” is. Dat “enorme concentratiekamp” werd opgericht in 1948 toen het etnische zuiveringsbeleid van de pas opgerichte Israëlische staat Palestijnen naar vluchtelingenkampen dwong. Eén daarvan was Gaza. Twee jaar later rapporteerde de Israëlische inlichtingendienst dat de vluchtelingen in Gaza “veroordeeld waren tot totale uitroeiing”. Dat vonnis is in de tussenliggende 73 jaar niet veranderd. Ondanks de formele terugtrekking van de Israëlische kolonisten en hun troepen in 2005, blijft Israël de regio bezetten door het afsluiten van alle land- en zeegrenzen van de Gazastrook. Israël bepaalt wat Gaza binnenkomt en gebruikt die macht om de mensen met de regelmaat van een klok te versmachten.

Politicide

Toen de Palestijnen in januari 2006 probeerden hun eigen leiderschap te kiezen in Gaza, won Hamas de verkiezingen. Hamas was in Gaza ontstaan tijdens de eerste Intifada (opstand) van 1987. De overwinning van Hamas (de Islamitische Verzetsbeweging) werd veroordeeld door de Israëliërs en het Westen. Zij besloten wapengeweld te gebruiken om de verkiezingsuitslag te wraken. De Operaties Zomerregens en Herfstwolken lieten de Palestijnen kennismaken met een nieuwe dynamiek: punctuele bombardementen als collectieve straf omdat de Palestijnen bij de parlementsverkiezingen voor Hamas hadden gekozen. In Gaza mocht zich geen politiserend proces afspelen. In feite mocht het nooit enige vorm van politieke autoriteit opbouwen die namens het volk zou kunnen spreken. Israël heeft met geweld geprobeerd het politieke leven in Gaza uit te roeien en de mensen in een situatie te dwingen waarin het gewapende conflict een permanent gegeven wordt. Toen de Palestijnen in 2019 een geweldloze Grote Mars van de Terugkeer hielden, reageerde het Israëlische leger met grof geweld waarbij tweehonderd mensen omkwamen. Wanneer geweldloos protest wordt beantwoord met geweld, is het moeilijk om mensen te overtuigen om op dat pacifistische pad te blijven en niet de wapens op te nemen.

Naarmate dit conflict een permanent karakter krijgt, verschuift de frustratie van de Palestijnse politiek over de onmogelijkheid van onderhandelingen naar de noodzaak van gewapend geweld. In dergelijke omstandigheden blijft er geen andere weg meer open. Het politieke leiderschap van Palestina is ofwel vastgekluisterd aan de Europese Unie en/of aan de Verenigde Staten. Op die manier blijft het Palestijnse politieke leiderschap ver erwijderd van de aspiraties van het volk. Als het dan toch eens de aspiraties van het volk wil uitdrukken, belanden die leiders prompt in een van Israëls vele, harde gevangenissen. Vier van de tien Palestijnse mannen zitten in de gevangenis of hebben er gezeten, terwijl de leiders van de meeste linkse partijen er lange perioden doorbrengen onder het mom van “administratieve detentie”. De Israëlische socioloog Baruch Kimmerling betoogde dat het Israëlische beleid ten aanzien van de Palestijnen leidde tot “politicide”: de opzettelijke vernietiging van Palestijnse politieke processen. De enige weg die voor hen nog openstaat is die van de gewapende strijd.

Volgens het internationaal recht is het voeren van een gewapende strijd tegen een bezettingsmacht niet illegaal

Volgens het internationaal recht is het voeren van een gewapende strijd tegen een bezettingsmacht niet illegaal. Er zijn veel internationale verdragen en resoluties van de Verenigde Naties die het recht op zelfbeschikking bevestigen, zoals Aanvullend Protocol 1 van de Verdragen van Genève van 1949; Resolutie 3314 (1974) van de Algemene Vergadering van de VN en Resolutie 37/43 (1982) van de Algemene Vergadering van de VN. De resolutie uit 1982 “bevestigt de legitimiteit van de strijd van volkeren voor onafhankelijkheid, territoriale integriteit, nationale eenheid en bevrijding van koloniale en buitenlandse overheersing en buitenlandse bezetting met alle beschikbare middelen, inclusief gewapende strijd”. Er bestaat geen sterkere rechtvaardiging voor de gewapende strijd en voor wettelijke sancties tegen een illegale bezetting.

Waarom valt Hamas Israël aan? Omdat er een politieke grammatica is opgelegd aan de relatie tussen de Palestijnen en de Israëli’s door de aard van de Israëlische bezetting. Telkens als er een bescheiden ontwikkeling is in de richting van gesprekken tussen Hamas en de Israëlische regering – vaak via bemiddeling door Qatar – worden die gesprekken verstomd door gierende Israëlische straaljagers.

Oorlogsmisdaden

Telkens wanneer Israëlische straaljagers Gaza bombarderen, staan leiders van westerse landen in de rij te trappelen om uit te roepen dat ze “achter Israël staan” en dat “Israël het recht heeft zichzelf te verdedigen”. Deze laatste uitspraak – dat Israël het recht heeft om zichzelf te verdedigen – is overigens juridisch onjuist. In 1967 overschreden de Israëlische strijdkrachten de Israëlische “groene lijnen” van 1948 en namen ze Oost-Jeruzalem, Gaza en de Westelijke Jordaanoever in beslag. Resolutie 242 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties eiste de “terugtrekking van [Israëlische] strijdkrachten uit gebieden die tijdens het recente conflict waren bezet”. Het gebruik van de term “bezet” is niet onschuldig. Artikel 42 van de Haagse Conventie (1907) stelt dat een “gebied als bezet wordt beschouwd wanneer het feitelijk onder het gezag van een vijandig leger is geplaatst”. De Vierde Conventie van Genève verplicht de bezettende macht tot verantwoordelijkheid voor het welzijn van wie in dat bezet gebied woont. De Israëlische regering lapt de meeste van die verplichtingen aan haar laars.

Wat Gaza betreft hebben Israëlische hoge functionarissen, sinds 2005, nooit het begrip “zelfverdediging” gebruikt. Ze spraken telkens weer de taal van collectieve straffen. In de aanloop naar de aanhoudende bombardementen zei de Israëlische premier Benjamin Netanyahu: “We hebben besloten om de levering van elektriciteit, brandstof en goederen naar Gaza stop te zetten.” Zijn minister van Defensie Yoav Gallant sprong hem bij door te zeggen: “Ik heb een volledig beleg van de Gazastrook bevolen. Er zal geen elektriciteit meer zijn, geen voedsel, geen brandstof, alles is afgesloten.” Daarna zei de Israëlische minister van Energie, Israël Katz: “Ik heb de opdracht gegeven om de watertoevoer van Israël naar Gaza onmiddellijk af te sluiten.” Nadat ze deze dreigementen effectief hadden doorgevoerd, hebben ze Gaza ook hermetisch afgesloten. Ze deden dat ondermeer door de grensovergang in Rafah (naar Egypte) te bombarderen. Twee miljoen mensen zitten vandaag volledig afgesloten. In de taal van de Conventies van Genève noemt men dit “collectieve bestraffing”. Collectieve bestraffing is een oorlogsmisdaad. Het Internationaal Strafhof opende in 2021 een onderzoek naar Israëlische oorlogsmisdaden, maar kwam niet verder dan het verzamelen van informatie.

De kinderen zitten in het donker in hun kamers te wachten op de bommen omdat er geen elektriciteit is. Ze wachten – met uitgedroogde kelen en hongerige buiken – op het einde. Na het Israëlische bombardement van 2014 sprak Umm Amjad Shalah over haar 10-jarige zoon Salman. De jongen wilde zijn moeder niet laten gaan omdat hij doodsbang was voor het lawaai van de explosies en de dood om hem heen. “Soms schreeuwt hij zo luid,” zegt ze. “Dan klinkt het bijna alsof hij hard aan het lachen is.”

Vijay Prashad is een Indiase historicus, redacteur en journalist. Hij is schrijver en hoofdcorrespondent bij Globetrotter. Hij is redacteur van LeftWord Books en directeur van Tricontinental: Institute for Social Research. Hij heeft meer dan 20 boeken geschreven, waaronder The Darker Nations en The Poorer Nations. Zijn laatste boeken zijn Struggle Makes Us Human: Learning from Movements for Socialism (met Noam Chomsky) en The Withdrawal: Irak, Libya, Afghanistan and the Fragility of US Power (Naar het Nederlands vertaald als Terugtrekken, De VS na de afgang in Irak, Afghanistan, Libië, EPO, Antwerpen). Bij diezelfde uitgeverij verscheen ook zijn Imperialisme voor Beginners. Alles van Vijay Prashad bij EPO
Dit artikel werd eerder gepubliceerd op Peoples Dispatch. De vertaling is van Jan Reyniers.