Aankondiging onderzoek
Het was tijdens haar jaarlijkse toespraak voor het Europees Parlement dat Commissievoorzitter van der Leyen aankondigde een onderzoek wegens staatssteun te zullen uitvoeren tegen Chinese elektrische voertuigen (EV). Ze stelde vast dat de markten ‘overspoeld’ worden met goedkopere elektrische wagens en schreef dit boudweg toe aan het subsidiebeleid van de Chinese overheid.
Ze repte in haar ‘State of the Union’ met geen woord over de VS $ 500 tot 700 miljard -IRA staatssteun aan de groene sector. Ze had het wel over de Europese Green deal maar zonder het bedrag van € 500 tot 1000 miljard te vermelden die de EU begroting daarvoor de komende jaren moet uittrekken. Bovendien beloofde ze nog een pakket voor de sector van de windenergie.
De Commissie beweert over het recentste gele gevaar dat dat het aandeel van Chinese EVs op 3 jaar tijd sprong van bijna niets tot 6 procent en dat binnen twee jaar 15 procent wordt verwacht ‘zonder actie’.
Haar ‘actie’ komt er na druk van de Franse autobouwers die in tegenstelling tot hun Duitse collega’s minder in de Chinese EV toeleveringsketen geïntegreerd zijn. ‘We zullen niet toestaan dat onze markt wordt overspoeld door overgesubsidieerde elektrische voertuigen die onze bedrijven bedreigen, zoals gebeurde met zonnepanelen’, aldus Laurence Boone, de Franse minister van Europa.
Ook de Duitse minister van Economie Habeck staat achter het Commissiebesluit, liet hij op een gemeenschappelijke persconferentie met zijn Franse collega Le Maire weten. De Chinese wagens zijn ongeveer 20 procent goedkoper dan de Europese EV’s. Naar verluidt verkiest de Commissie een eigen onderzoek boven de zaak voor de WTO te slepen omdat dit meer tijd in beslag neemt.
Het onderzoek naar de overheidssteun zou negen maanden in beslag nemen en indien het besluit dat de subsidie de Europese producenten benadeelt, zou een heffing van 10 tot 15 procent kunnen worden opgelegd. Sommigen spreken zelfs van 27,5 procent heffing zoals in de VS.
Alle Chinese wagens krijgen nu al 10 procent heffing bij invoer in de EU. De bijkomende heffingen bij inbreuk zouden ook Tesla (VS), Polestar (Zweden) treffen als BMW dat haar iX3 invoert uit China. Hybriden zijn niet geviseerd en ook niet de e-batterijsector.
De e-batterijen zijn overigens moeilijker te treffen omdat de Europese automerken al batterijen betrekken bij BYD, CATL of Envision en dit met zelfs fabrieken in Europa. De EU autonijverheid is goed voor 13 miljoen banen en voor 7 procent van de EU economie aldus ACEA, de organisatie van de Europese autofabrikanten.. De sector staat ook in voor één derde van de O&O uitgaven.
Chinese reacties
De reactie van het Chinese ministerie van Handel was fel. ‘Het is een naakte daad van protectionisme die de mondiale keten van de auto-industrie ernstig zal ontwrichten en verstoren. De Chinese EV-industrie bloeit dankzij ‘innovatie’ en een ‘complete industriële toeleveringsketen’, zo heet het. ‘
Het EU-onderzoek weerspiegelt een bevooroordeelde mentaliteit, die niet bereid is te geloven dat Chinese autofabrikanten op gelijke voet kunnen concurreren,’, aldus directeur Cui Hongjian, van het BuZa Europese Studies aan het China Institute of International Studies tegen de Global Times.
Cui merkt op dat de EU zelf subsidies toekent in het kader van verschillende groene ontwikkelingsinitiatieven en milieuprogramma’s om haar eigen industrieën te beschermen, maar dat zij ‘ongelukkig is als anderen hetzelfde doen’. De krant vreest ook dat de samenwerking China -EU op het vlak van groene technologieën in het gedrang komt.
De Chinese Kamer van Koophandel bij de EU zei woensdag in een verklaring aan de Global Times dat ze ‘de EU sterk aanmoedigt om de vooruitgang van de Chinese EV-industrie objectief te benaderen in plaats van toevlucht te nemen tot unilaterale maatregelen die de economie zouden kunnen belemmeren en de kosten van Chinese EV-producten op de Europese markt verhogen’.
De Kamer wijst er op dat de duidelijke voorsprong niet veroorzaakt werd door ‘enorme staatssubsidies’ maar door innovatie geleide groei. De Kamer vraagt dat ‘de EU inzet voor een open markt zich vertaalt in tastbare maatregelen, die een eerlijk, onpartijdig en niet-discriminerend ondernemingsklimaat voor buitenlandse bedrijven garanderen.
‘Pogingen om producten te beperken uitsluitend op basis van hun land van herkomst zijn in strijd zijn met de WTO-verplichtingen van de EU’, aldus de Kamer.
Secretaris-generaal Cui Dongshu van de China Passenger Car Association (CPCA) merkt op dat de toelagen voor openbare bussen en privéwagens stopten in 2022 en wanneer er toelagen waren, deze minder bedroegen dan in de Europese landen. Hij is overtuigd dat het onderzoek niet zal verhinderen dat China de grootste auto uitvoerder wordt.
Vorig jaar voerden de Chinese autoproducenten 545.244 NEVs uit naar Europa zowat met 48 procent bijna de helft van de auto uitvoer volgens de CPCA , De onmiddellijke impact van eventuele Europese tarieven op de Chinese economie zal waarschijnlijk beperkt zijn aangezien meer dan 80 procent van de in het Aziatische land geproduceerde personenauto’s in de eerste acht maanden van dit jaar in eigen land werden verkocht.
Commentaren
Directeur ACEA Sigrid de Vries geeft toe dat de Chinese autobouwcapaciteit en batterijtechnologie aanzienlijk zijn vooruitgegaan, maar gelooft dat het toch enkele jaren zal duren vooraleer de Chinese merken in Europa goed ingeplant zijn. Ook autoanalist bij Jefferies Philippe Houchois gelooft dat het proces voor echte aanwezigheid twee jaar duurt.
‘Dat is een periode van twee jaar waarin de Europese industrie haar zaken op orde kan krijgen’. De Financial Times gelooft dat met het onderzoek de Commissie twee jaar tijd koopt zodat de Europese producenten meer concurrentieel worden.
Algemeen wordt aangenomen dat de Europese constructeurs achter liggen qua EVs omdat ze er laat op hebben ingezet. Terwijl de Franse groepen Renault en Stellantis zich openlijk uitspraken over wat ze als een gevaar voelen, zijn de Duitse autogroepen meer op hun hoede voor het aanwakkeren van anti-Europese sentimenten.
‘Als je terugkijkt op de afgelopen 30 jaar is de door de WTO aangestuurde openstelling van markten een win-winsituatie voor iedereen geweest’. aldus Mercedes-Benz-topman Källenius vorige week tegen de FT. ‘Wij zijn er geen voorstander van om dit systeem uit elkaar te halen en zullen blijven investeren [in China].’
Mercedes Benz meent nog dat protectionistische maatregelen contraproductief werken en ‘s werelds grootste autoleverancier Bosch vindt dat een race om strafheffingen en handelsbarrières alleen maar verliezers zou hebben. Van Volkswagen is geweten dat het door partnerschappen en joint-ventures hoopt zich Chinese e-batterijen aan te schaffen aan een vriendenprijs. Kan dit wel doorgaan als EU en China geen vrienden meer zouden zijn?
Marktanalist Matthias Schmidt wijst er van zijn kant op dat de uitvoercijfers van Chinese auto’s wat scheefgetrokken zijn omdat twee derden daarvan het MG merk van SAIC betreft dat zijn MG4 verkoopt aan €35.000. De overige ingevoerde Chinese wagens zijn duur. De Europese EVs in China zijn net zoals de VS, Koreaanse en Japanse merken ook hoofdzakelijk toegespitst op ‘premium’ modellen.
Binnenkort komt er wel een goedkoper Renault voertuig dat in China zal worden vervaardigd. Peugeot-eigenaar Stellantis overweegt om goedkopere elektrische voertuigen buiten Europa te bouwen en deze te importeren om zo te concurreren met Chinese modellen. Schmidt is verwonderd dat in de goedkopere Europese elektrische wagens zo veel hard plastiek aanwezig is, terwijl hij dat eerder in de Chinese wagens verwachtte.
Volgens oprichter van het Shanghai adviesbureau Automobility Bill Russo zouden de antisubsidiemaatregelen van de EU ‘een gracht rond Europa’ kunnen plaatsen, zoals de protectionistische maatregelen in de VS ook hebben gedaan. Dit zou de Europese consumenten dwingen meer te betalen voor elektrische voertuigen van niet-Chinese producenten.
Hij voegt er aan toe dat het ook het tempo van de invoering van elektrische voertuigen zou vertragen, omdat ze hoger geprijsd zouden worden en er minder concurrentie van China komt.
Het onderwerp zal ongetwijfeld aan bod komen tijdens de gesprekken die EU-commissaris voor Handel Valdis Dombrovskis op 25 september voert wanneer de high–level EU-China economic and trade Dialogue in Beijing zal plaats vinden en dit ter voorbereiding van de EU-China top voor het jaareinde.
Dit artikel verscheen eerder op chinasquare.be.
Bronnen: Global Times, Financial Times, Bloomberg, Asia Times, Yahoo Finance, LinkedIn, Wikipedia;
A report by the Center for Strategic and International Studies (CSIS)
