De Oekraïense president begint te dreigen tegen het Westen omwille van kritiek op zijn oorlogsvoering en economische maatregelen binnen de EU. En meteen heel grof. Hij wil Polen en de EU juridisch aanpakken omdat Polen de invoer van goedkoop Oekraïens graan heeft tegengewerkt om zijn eigen boeren te beschermen. Een opmerkelijke strategie voor iemand die staat te trappelen om lid van de EU te worden. Verder – nog opmerkelijker en ronduit kras – is dat hij ermee dreigt dat de Oekraïense migranten in de EU lastig kunnen worden tegen de regeringen van hun land van verblijf. Dat hij die als hefboom ziet om zijn wil door te drukken kan moeilijk dankbaarheid losmaken bij de EU. Ondertussen wordt in de VS de corruptie van Joe Biden weer bovengehaald en tegen hem in stelling gebracht. Spanningen, verdeeldheid en strijd – het trotse Westen slaat een mal figuur. Maar Zelenski krijgt stilaan een beetje realiteitsbesef, al blijft dat bescheiden. (1)
Het langverwachte en groots aangekondigde tegenoffensief van de Oekraïense troepen tegen de Russische invasie valt nogal tegen. In de media circuleren kritische bedenkingen en tegelijkertijd zijn er signalen van een afbrokkelende steun aan Oekraïne, die immers bergen geld kost, maar weinig rendement heeft. Dat speelt vooral in de VS, waar het een punt in de strijd om de presidentsverkiezingen is.
Belangenvermenging en nepotisme (2)
Tegelijk wordt daar een oud schandaal weer bovengehaald, de corruptie van president Joe Biden toen hij onder het presidentschap van Obama verantwoordelijk was voor het Oekraïnebeleid. In het grootste gasbedrijf in Oekraïne, Burisma, werd destijds, Bidens zoon Hunter in het bestuur opgenomen, met een riante verloning. Toen er in Oekraïne een juridisch onderzoek werd opgestart over malversaties in het bedrijf, eiste Joe Biden het ontslag van de procureur die het onderzoek leidde. Hij chanteerde de Oekraïense president: het grote steunbedrag van de VS voor de Oekraïense economie zou hij tegenhouden als de procureur en zijn onderzoek niet gestopt werd. De procureur werd ontslagen, de steun toegekend.
Volgens Biden was er geen sprake van belangenvermenging, hij was als vader toch niet op de hoogte van alles wat zijn zoon deed! Met deze ridicule ontkenning van nepotisme, belangenvermenging, chantage en schending van de souvereiniteit van Oekraïne kwam hij weg, maar nu wordt de zaak tegen hem in stelling gebracht. Een interessante ontwikkeling…
Teruggefloten
Er doken al eerder, zelfs binnen de NAVO, timide suggesties op dat er onderhandeld moet worden tussen Rusland en Oekraïne, en dat Oekraïne bijvoorbeeld territoriale concessies zou kunnen doen in ruil voor een Russische acceptatie van het NAVO-lidmaatschap. (Ik stel me voor dat Poetin een lachbui krijgt als hij het hoort…) Die suggesties kwamen van prominente insiders: de voormalige adviseur van Zelenski Oleksij Arestowitsch en de stafchef van de Secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg, Stian Jenssen. Die insiders werden meteen teruggefloten. Onderhandelingen zijn vooralsnog taboe, al wordt er natuurlijk achter de schermen intens over nagedacht en gepraat.
Nog niet teruggefloten
Tegelijk met zijn dreiging over de mogelijk opstandig wordende Oekraïense migranten in het buitenland opperde Zelenski in The Economist de suggestie dat Oekraïne, als de oorlog blijft voortduren, een compleet gemilitariseerde economie nodig zal hebben en een nieuw maatschappelijk contract. Dat lijkt te wijzen op een nog autoritairdere staat dan Oekraïne nu al is.
