Bruno Drweski, hoe leg jij het succes uit van het Rassemblement National?
Deze uitslag is een catastrofe voor Frankrijk, sociaal, economisch en verder. De verschillende regeringen die elkaar hebben opgevolgd, vooral die onder president Macron, hebben alles gedaan om het Front National (FN), het latere Rassemblement National (RN), te stimuleren.
Extreemrechts is immers uiterst nuttig voor het systeem dat deze ideologie niet in vraag stelt. Wat nu gebeurt komt me voor als een poging om het uit zijn eigen crisis te redden.
De geschiedenis heeft het ons al getoond: dit is een systeem gedomineerd door superrijken, die zich het grootste deel van de geproduceerde rijkdom toe-eigenen. Voor hen is het veel beter dat arbeiders zich tegen vreemdelingen richten dan tegen bankiers.
Jordan Bardella, RN-voorzitter, fascisme in maatpak. Foto: EP/CC BY-SA 2:0
Is een autoritair bewind trouwens niet te verkiezen om sociaal protest te lijf te gaan tegen een crisis die net ontstaat door zijn eigen interne logica? Juist. We kunnen hieraan toevoegen dat we in een gespannen internationale situatie leven.
Als Frankrijk ten oorlog gaat, zullen ze kunnen steunen op extreemrechts om militarisme en autoritarisme op te poken. Frans extreemrechts zit hier trouwens eerder op de Italiaanse lijn dan op de Hongaarse, het is meer Meloni dan Orban en is trouwens niet erg verschillend van het rechtse Macronisme.
Is fascisme dan plan B van het kapitalisme?
Ja. En tactisch gezien is extreemrechts nuttig voor Macron. Hij weet dat hij op het einde van zijn reis is beland. De bedroevende uitslag van zijn partij Besoin d’Europe (We hebben Europa nodig) met 14,60 procent heeft dat ruim aangetoond bij de Europese verkiezingen (van 9 juni). Dat is niet eens de helft van het RN. De enige ontsnappingsroute voor Macron is dus extreemrechts.
Gérald Darmanin. Foto: Pierrot75005/CC BY-SA 4:0
Hij zal [bij de komende nationale verkiezingen van 30 juni] hypocriet op verschillende vlakken spelen. Tijdens deze campagne zal hij die oude partituur van ‘wij zijn de dam tegen extreemrechts’ bovenhalen.
Als het RN toch wint, zullen we een regering krijgen van ‘cohabitation‘1 met extreemrechts. Ik denk niet dat de huidige Franse leiders daar erg over panikeren.
Dat zal Macron immers toelaten die onaangename toestand van nu te ontwijken waarin zijn regering gedwongen is te besturen met de gedoogsteun van extreemrechts in het parlement.
Eigenlijk hebben Macron en extreemrechts al in verschillende dossiers getoond dat ze kunnen samenwerken?
Het is moeilijk het verschil te zien tussen Jordan Bardella, leider van het RN, en huidig minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin! Deze regering heeft al getoond dat ze een extreemrechts beleid voert.
Tussen een RN dat probeert zich ‘beschaafd’ op te stellen en Macron die nog meer verrechtst is, is deze toenadering uiteindelijk logisch.
Wanneer Macron zei “(ik ben) noch rechts, noch links”, bedoelde hij in feite “(ik ben) extreemrechts”?
We moeten vaststellen dat hij Maarschalk Pétain2 (1856-1851) op een aantal punten in ere heeft hersteld, dat hij anti-islam- en anti-migrantenrellen heeft toegelaten, en dat hij een nieuwe koloniale oorlog in Nieuw-Caledonië heeft ontketend door de vredesakkoorden van Matignon (van 1988 – Hôtel de Matignon is de ambtswoning van de eerste minister, de FranseWetstraat 16) in de vuilbak te gooien3 en de provocaties te vermenigvuldigen.
Macron: “Maarschalk Pétain verdient eerherstel”, hier op de foto (l) met een vriend. Foto: Bundesarchiv/CC BY-SA 3:0
Herinneren we tenslotte aan zijn pro-oorlogsbeleid voor Oekraïne en zijn onvoorwaardelijke steun aan Israël zoals dat op 8 oktober 2023 werd afgekondigd door de voorzitster van de Assemblée Nationale. Dat alles samen geeft een duidelijke boodschap en verklaart zijn beslissing om de Assemblée nu te ontbinden. De rekensom is eenvoudig.
Ofwel wordt dit de blokkering van extreemrechts en keert de partij van Macron terug met een absolute parlementaire meerderheid.
Ofwel komt er een ‘cohabitation’ met het RN in de hoop dat het met zijn deelname aan de regering pluimen zal verliezen, zodat de partij van Macron er terug sterker uitkomt bij de volgende presidentsverkiezing. In elk geval ziet de toekomst er somber uit.
Wet op de immigratie, Artikel 49:3 van de Grondwet4 tegen de pensioenen, politierepressie … Als Macron deze methodes opnieuw wil gebruiken ‘om de democratie te redden’, zullen de kiezers hem dan nog volgen?
Het is niet zeker dat dit opnieuw gaat gebeuren. Maar wie kan hoe dan ook deze strategie doorbreken?
Aan de linkerzijde is het jammer genoeg Raphaël Glucksmann die deze kaart zal trekken. Met 13,83 procent van de stemmen voor het Europees Parlement op 9 juni heeft hij de PS weer op de derde plaats gezet, waar de partij tot voor enkele maanden nog buitenspel stond.
Maar voor de imperialistische bourgeoisie is Glucksmann de pro-oorlogsman bij uitstek. Hij is niet beter dan Macron, hij is zelfs erger als je zijn banden met de min of meer maffioze milieus van de staat Georgië bekijkt.
Is een links Volksfront mogelijk om de toegang van het RN tot Matignon te beletten?
Als je alleen naar de politieke krachten kijkt die in het parlement zetelen, vind je er niet veel volk buiten La France Insoumise (LFI). De Franse communistische partij (PCF) bijvoorbeeld ondersteunt het sturen van wapens naar Oekraïne en heeft zeer dubbelzinnige standpunten over Palestina.
Hoop voor verandering ligt in een antifascistisch front dat de politieke krachten overstijgt die nu in het parlement zijn vertegenwoordigd. Daarvoor is het nodig de extraparlementaire organisaties samen te brengen, maar ook de vakbonden en de basismilitanten. Dat betekent een enorme mobilisatie.
Wordt het Hôtel de Matignon binnenkort de woonplaats van een extreemrechtse eerste minister? Foto: Guilhem Vellut/CC BY-SA 2:0
Van daaruit kunnen we wel iets opbouwen, maar dat vraagt een minimum aan tijd. Dat verklaart ook waarom Macron de verkiezing zo snel organiseert, slechts drie weken na de Europese verkiezingen. Hoe kun je op zo’n korte tijd in slagorde vertrekken?
Moeten we ons verwachten een overwinning van de partij rond Macron?
Ik ben bang dat we slecht zijn vertrokken. Het lijkt Macron en zijn ploeg in ieder geval niet bang te maken.
Maar wat zou er concreet veranderen als een presidentskandidaat van het RN in Matignon zou belanden?
Dat is een grote onbekende, want die partij is nog nooit aan de macht geweest. Aan de ene kant probeert ze zich respectabel voor te doen, maar er is altijd dat oude ranzige rechts waaruit het is ontstaan.
Anderzijds mogen we Eric Zemmour en zijn kliek, waaronder Marion-Maréchal Le Pen, niet vergeten. Zij zullen druk uitoefenen opdat het RN een zo rechts mogelijk beleid voert.
Het gaat hier dus om een gevaarlijk opbod tussen rechts en extreemrechts, zonder dat er een goed uitgebouwd radicaal en populair links front is. Daar ligt het grootste gebrek van LFI. Het is een nogal diverse beweging met aan de top een charismatische leider.
Die is bij lange niet idioot. Onder de politieke leiders van LFI is hij waarschijnlijk de meest bekwame, maar LFI is niet zonder zijn dubbelzinnigheden en garandeert geen samenwerking aan de basis.
Er is nog heel wat werk te verrichten aan de basis
Als Frankrijk niet alleen in deze situatie beland zou zijn, zouden we op naburige landen kunnen rekenen voor tegengewicht. Deze verkiezingen hebben echter aangetoond dat twijfelachtige krachten overal in heel Europa opduiken. Nu is het zelfs het hele westerse blok dat in de verkeerde richting aan het kantelen is.
Dat is niet te verwonderen in het licht van de grote omwentelingen die we doormaken: een economisch systeem in crisis, het einde van de hegemonie van de VS, verlies van geloofwaardigheid van de traditionele partijen, enzovoort.
Het grote verschil met de jaren 1920-30 en met de catastrofe van de Tweede Wereldoorlog is dat er toen nog een machtige arbeidersbeweging was en een machtige communistische beweging in heel wat landen. Dat is er nu niet.
Bruno Drweski : La rencontre entre Macron et le Rassemblement national est assez logique werd overgenomen van Investig’action. Grégoire Lalieu is onderzoeksjournalist en lid van de redactie
Notes:
1 Het ‘samenwonen’ van tegengestelde politieke krachten gebeurde eerder ook onder socialistisch president François Mitterand (1981-1995) die moest samenwerken met een conservatieve regering onder eerste minister Jacques Chirac (1986-1988) en eerste minister Edouard Balladur (1993-1995). Daarna moest conservatief president Jacques Chirac (1995-2008) samenwerken met een socialistische regering onder eerste minister Lionel Jospin (1997-2002).
2 Philippe Pétain (1856-1951) was een hoge Franse militair die tijdens de Eerste Wereldoorlog een prominente rol speelde en als Franse held werd geëerd, maar die eer volledig verkwanselde toen hij tijdens de Tweede Wereldoorlog met de Duitse bezetter collaboreerde en in het stadje Vichy een deel van Frankrijk bestuurde waar hij meewerkte aan de deportatie van Franse Joden. Na de oorlog werd hij terdoodveroordeeld, maar hij stierf zes jaar later in gevangenschap.
3 De akkoorden van Matignon (1988) voorzagen het organiseren van een referendum over onafhankelijkheid, dat echter nooit werd georganiseerd, terwijl Franse kolonisten in aantal zijn blijven groeien.
4 Dit Artikel in de Grondwet laat de president toe wetten te ondertekenen zonder een stemming in het parlement. Ooit bedoeld voor urgentiesituaties zoals een oorlog of een zware natuurramp, wordt dit Artikel meer en meer misbruikt om wetten door te drukken zonder dat daar een parlementaire meerderheid voor is.
