Vandaag heb ik de film 《Sobibor》gezien. Dat is een naam die klinkt als een klok. Een van de gruwelijke moordkampen van het Nazi-rijk. Inclusief slavenarbeid, grove vernederingen, moorden voor het plezier door de SS en massamoord met gaskamers en ovens…

De prent betekent kwaliteit uit Rusland van enkele jaren terug. Het sterke verhaal gaat over de held Aleksandr Pechersky, die militair leiding gaf aan de (Joodse) gevangenen in dat concentratiekamp. Zijn inzicht en leiderschap lieten hem toe amper twaalf dagen na zijn aankomst een geslaagde opstand te ontketenen. Hij besliste de kampleiding te onthoofden, de SS officieren te doden. Bijna de volledige bevolking van gevangenen, vierhonderd personen, konden ontsnappen.

De schande werd door de Duitsers zo sterk aangevoeld dat zij het kamp ontmanteld hebben. Er waren zowat 170.000 mensen gedood.

Biografie en geschiedenis omheen de film

Pechersky wist het Russische front te bereiken en werd bevorderd tot kapitein. De Russen lieten de man echter nooit getuigen over de toestanden in de kampen op de processen van Nürenberg.

Toen de jodenhaat in de laatste fase van het Stalinisme (Jozef Stalin stierf in 1953) echter fel toenam, werd hij met zijn broer opnieuw naar een kamp verbannen, dit keer de Goelag. Later kreeg hij de vrijheid. Zijn broer was dan al gestorven.  De Jodenvervolging door de Sovjets is vaak nog onvoldoende gekend.

75 jaar na de bevrijding van kamp Sobibor werd er een boek over gemaakt. Pechersky werd 81 jaar oud. De kampcommandant verschool zich na de oorlog in de rol van technicus voor theater in Duitsland. Hij werd in 1962 ontmaskerd en ging voor 16 jaar de gevangenis in. Hij kwam vrij door een beroepsprocedure en een vormfout in het proces.

De film brengt op intense wijze een beeld van leven en dood in de kampen. Het is een harde film. Het verhaal verdient echter bekendheid. Tot op vandaag heeft deze held geen officiële erkenning gekregen in Rusland. Wel via documentaires en films. De regisseur is Konstantin Khabensky.

Dit historisch verhaal is een van de vele voorbeelden van het feit dat de Joodse mensen niet altijd lijdzaam “als schapen” de kampen en de moordpartijen hebben ondergaan. Ondanks de sluwe misleidings- en brutale terroriseringstechnieken vanwege de KZ-bewaking.