Dostojevski in De gebroeders Karamazov ( 100 jaar geleden!):
“De mens is tegenwoordig teveel – in eenzaamheid, gericht op bezitsverwerving en materiële welvaart, maar hij verzandt daardoor in “sterfelijke onmacht”. Het ontbreekt aan waardigheid, fierheid en zin voor samenwerking”
Ook lijden we aan het rad van de fortuin, de rota fortunae. Na opgang komt inderdaad gewoonlijk neergang.
In crisistijd [ WO II] hebben mensen geweldige inspanningen gedaan van verantwoordelijkheid die wij vandaag in vredestijd nooit zouden leveren.
Vandaag raken wij onthecht van die offers die aan de basis liggen van onze vrede en welvaart.
Vele geleerden hebben het zo gezien:
“Vanuit genoegzaamheid en een beetje luiheid zet zich een krakende neergang in van het rad.”
“Volgens mij hebben de centrumpartijen daar een rol in gespeeld.
Zij hebben alles willen omarmen, een catch all, en daardoor verloren zij elk profiel.”
Ook hebben zij de burger-consument gecreëerd.
Koopkracht op korte termijn werd het doel.
Het belangrijkste: die burger-consument is zich minder gaan bezighouden met het democratische politieke bestuur.
Het neo-liberalisme betekende dat de staat zich zoveel mogelijk moest terugtrekken, oplossen in een Markt.
Daardoor zag de burger niet meer de zin van de Staat. De burgerzin ging teloor!
Het onderwijs faalde in het opkweken van geëngageerde en verantwoordelijke burgers.
Wij hebben de jongeren te kwetsbaar gemaakt.
Democratie werd niet meer begrepen, de gevaren die haar bedreigen raakten buiten beeld.
Bij jongeren lieten wij een [ te grote] verschuiving toe van verantwoordelijkheden naar de gewonnen verworvenheden.
Burgers raakten in een roes.
Tegenwoordig wordt de burger wakker.
Vanuit vaststellingen en verontrusting:
“Er werd mij veiligheid beloofd,
en de Russen staan aan de poorten
Er werd welvaart beloofd, en het geld is op.
Er werd een ecologische transitie beloofd,
maar nog nooit waren wij meer afhankelijk van fossiele Energie.”
[Dit laatste is te beschouwen als een retorische uitspraak of als perceptie bij de burger; zij klopt niet helemaal. Vorig jaar werd bijvoorbeeld voor het eerst in ons land meer groene energie opgewekt en gebruikt dan fossiele. Ook juist dankzij de Vivaldi regering en de daadkrachtige expertise van minister van Energie Tinne Vanderstraeten. SHS]”
“Daarom gaat men naar de politieke flanken.
Een derde gebrek dat de toestand verklaart, is een gebrek aan transparantie. Wie weet nog waar wat beslist wordt?
Er is gebrek aan concrete verantwoordelijkheden. Daardoor kunnen burgers politici niet adequaat antwoorden bij verkiezingen.”
[Zoals
Mark Eyskens heeft gesteld: veel macht is van de politiek naar Europa verschoven en meer nog naar de grote bedrijven, de economie. Dat is een onbedoelde evolutie, waar je ook niet direct verantwoordelijkheid of schuld kan voor aanwijzen. SHS.]
_______________________________________________
Eigen foto’s
(c) Stef Hublou