Even terug naar een van de grote klassiekers. Als kind en jongeman las ik graag de overbekende Bessy-verhalen. Veel later ontdekte ik waar het realistische aspect bij de gevechten en de beschrijvingen van belegeringen en wapens vandaan kwam. De tekenaar en scenarist had aan het front als soldaat aan WO II deelgenomen! Karel Verschueren was een bijzonder man.
Intussen beschouwen krijgshistorici de oorlogszuchtige opstelling van de Nazi-Duitsers als een grote golf van wraakneming voor de onrechtvaardige regeling bij de vrede van Versailles na WO I in 1918. De auteur, die aan Duitse zijde meevocht, legt in bijna elk boek uit dat je nooit door wraakgevoelens mag laten leiden.
Als volwassene kijk ik daar toch lichtjes anders naar. Wraak oefenen mag je niet te vaak of te ver leiden, dat is waar. Maar die motivatie hoort nu eenmaal bij het menselijke universum. Dat is soms niet te vermijden. Kurt Vonnegut, de gevierde Amerikaanse auteur, ook een overlever van WO II, legt in zijn romans uit dat het voor veel mensen een sterk motief is en zelfs veel voldoening biedt.
Als we dat op de actualiteit toepassen: hoe kan je vandaag na het bekend worden van het misbruik van kinderen door clerici eisen dat geen mens zint op wraak op de daders en zelfs op de Kerk?
Je kunt toch bezwaarlijk als observator of als auteur, en zelfs als ethicus gaan verlangen of eisen dat elke mens zich als een heilige gaat gedragen? Heiligheid en iedereen altijd vergiffenis schenken, dat is slechts voor enkelingen weggelegd.
In elk geval bracht de auteur met deze verhalen een sterk ethische boodschap. Goed en kwaad waren hem blijkbaar gaan interesseren. De boeken zijn opvoedend. In de richting van een goed, dienstbaar bestaan. Niet op geldgewin uit, dat personages dikwijls tot misdaden verleidt. Verschueren ging daar wel karikaturaal ver in. Je zou als kind-lezer gaan denken dat alle geld des duivels is.
In elk geval bevielen mij de bomen, de bossen, bergen, de eenzame, uitgestrekte landschappen en de wilde dieren in de achtergrond waarin de avonturen zich afspelen. Met een goede hond, een slim dier als eeuwige vriend en gezel aan je zijde. Op dat vlak ben ik Verschueren gevolgd. Wij hebben een trouwe vriend in onze hond en reizen graag, ook juist naar natuurgebieden zoals de Hoge Ardennen en bossen en wouden.
Op pagina 17 van het verhaal nr. 53, “De vlucht ” zien we hoe de teksten gaandeweg beter, rijker worden. Hilton, de toegewijde soldaat die door Sioux (Lakota) inheemse opstandelingen achtervolgde burgers tracht het leven te redden, gebruikt hier ironie. Dat vond je in de jaren zestig en zeventig weinig of niet in strips. Terwijl het volgens Rik Torfs in navolging van filosoof Sören Kierkegaard onmisbaar is om ten volle te leven .
Persoonlijk vind ik inderdaad de rijkdom, de kracht, de psychologische diepgang toenemen doorheen de reeks. Vanaf ongeveer album 50 worden de verhalen best genietbaar voor de volwassen lezer, ook zonder het plezier van de nostalgie, het slaan van de brug met de jeugd van het verleden.
Het laatste album, De duivenjagers, heeft nummer 68. Daarna, dacht ik, zijn er geen meer gemaakt in de niet-ingekleurde reeks die Karel verzorgde.
Toemaatje
Een graphic novel van de laatste tijd die meer expliciet de verwerkingsopdracht aangaat van het collaboratieverleden van een grootvader is “Drieman” van Wide Vercknocke. Een mooi geslaagde poging. Leerrijk en creatief met veel gevoel voor symboliek en toch niet te zwaar uitgewerkt.
PS. Onze felicitaties aan VRT-Amerikajournalist Björn Soenens. Hij ontving uit de handen van Eerste Minister De Croo gisteren in New York de medaille die bij de eretitel Ridder in de Kroonorde hoort.
Blog 21 sep. 23
