Op donderdag 4 juli 2024, de dag waarop de eerste zitting van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers plaatsvindt, lanceert Amnesty International een nieuwe campagne over het recht op abortus in België.

Als onderdeel van deze campagne publiceert de organisatie een petitie, die de nieuw gekozen leden van het Belgische parlement aanspoort om de abortuswet in België te veranderen. De mensenrechtenorganisatie roept op om abortus volledig te decriminaliseren en abortus voor iedereen, zonder enige vorm van discriminatie, toegankelijk te maken.

Er is brede steun van het middenveld, en toch liet het parlement na om het Belgische wettelijk kader aan te passen

“In 2020 leek de federale regering nog van plan om de wet te willen veranderen. Er werd een wetenschappelijk comité bijeengeroepen en belast met de evaluatie van de huidige wet en haar toepassing in de praktijk. Dat comité publiceerde hun bevindingen en aanbevelingen in een rapport in 2023. Er is brede steun van het middenveld, en toch liet het parlement na om het Belgische wettelijk kader aan te passen”, verklaart Eva Davidova, woordvoerder van Amnesty International Vlaanderen.

De wet voorziet nog altijd in strafrechtelijke sancties voor vrouwen en medisch personeel die de wettelijke bepalingen niet naleven, zoals de limiet van twaalf weken na bevruchting, de verplichte bedenktijd van zes dagen tussen de eerste medische afspraak en de abortus, en de verplichting om de persoon die een abortus wil laten uitvoeren te informeren over de mogelijkheden om het ongeboren kind te houden.

“Door abortus strafbaar te stellen verdwijnt het niet, het maakt het alleen maar gevaarlijker”

“Dit is zeer nadelig voor de mensenrechten. Door abortus strafbaar te stellen verdwijnt het niet, het maakt het alleen maar gevaarlijker en ondermijnt zo het recht op leven en de gezondheid van duizenden mensen”, aldus Eva Davidova.

Amnesty International benadrukt ook het discriminerende karakter van deze belemmeringen van het recht op abortus, met name voor mensen uit achtergestelde, precaire en/of gemarginaliseerde milieus.

Zo dwingen de wettelijke termijn van twaalf weken na bevruchting en de strafrechtelijke sancties die dreigen voor wie zich daar niet aan houdt, een groot aantal ongewenst zwangere personen om naar Nederland te reizen voor een abortus (meer dan 300 mensen per jaar). De noodzaak om zo’n reis te maken brengt kosten en obstakels met zich mee die niet voor iedereen haalbaar zijn.

De huidige wet heeft het niet over het recht van transmannen, intersekse en niet-binaire personen

De huidige wet heeft het enkel over het recht van vrouwen om een abortus te doen binnen de aangegeven termijn, maar niet dat van transmannen, intersekse en niet-binaire personen, die mogelijk ook een abortus willen. Door in de wet te verwijzen naar “zwangere personen” in plaats van enkel “vrouwen”, zou dat euvel verholpen zijn.

“Met deze campagne willen we er vooral voor zorgen dat alle obstakels en discriminaties worden weggewerkt, zodat alle zwangere personen toegang hebben tot veilige en kwaliteitsvolle gezondheidszorg, met als doel hun reproductieve rechten en autonomie te garanderen en gelijke en eerlijke toegang tot het recht op abortus in België te verzekeren”, verklaart Eva Davidova.

De petitie van Amnesty International is gericht aan nieuw gekozen parlementsleden en roept op om abortus expliciet te erkennen als gezondheidszorg en volledig te decriminaliseren. Daarbij moeten alle straffen afgeschaft worden, zowel voor degenen die abortus doen, als degenen die de medische ingreep uitvoeren.

Er wordt ook opgeroepen om ervoor te zorgen dat alle mensen die een abortus nodig hebben er legaal, zonder discriminatie en in alle veiligheid toegang toe kunnen krijgen. In het bijzonder door de wettelijke termijn aan te passen, door de wachttijd af te schaffen, door gelijke en betaalbare toegang tot abortuszorg te garanderen en door ervoor te zorgen dat er voldoende medisch personeel en middelen zijn om de zorg voor, tijdens en na de abortus toe te dienen.

“Toegang tot veilige en legale abortus is een mensenrecht”

“Toegang tot veilige en legale abortus is een mensenrecht. De mogelijkheid van individuen om hun reproductieve autonomie uit te oefenen is een kwestie van rechtvaardigheid, gelijkheid en respect voor de fundamentele rechten van elk individu. Ondanks alle vooroordelen die nog steeds bestaan, lijkt het erop dat de meerderheid van de bevolking voorstander is van het bevorderen van abortusrechten in België, maar vaak stilzwijgend.”

“Daarom roepen we het publiek op om hun stem te laten horen, in het bijzonder door onze petitie te ondertekenen. Nu een nieuwe legislatuur aanbreekt, is het essentieel om dit fundamentele recht alle steun te geven die het verdient en nodig heeft om volledig gevestigd te worden in ons land”, besluit Eva Davidova.

Achtergrond

Om de lancering van deze nieuwe campagne te promoten, heeft Amnesty International een video gemaakt met de zangeres Nsangu die een origineel lied vertolkt (tweetalig Frans-Nederlands), waarin de Belgische politieke besluitvormers worden opgeroepen om het fundamentele recht op abortus in België te beschermen en te bevorderen. De video werd opgenomen aan het Brusselse Warandepark tegenover de Kamer van Volksvertegenwoordigers.

De organisatie heeft ook een origineel campagnebeeld ontwikkeld, dat gebaseerd is op een zwangerschapstest, om het publiek bewust te maken van de noodzaak om de wet op het recht op abortus in België te veranderen.