“Op 26 mei 2019 werd Vlaams Belang met meer dan 18 procent van de stemmen de tweede grootste partij in Vlaanderen. “Ik zat vol kwaadheid, verdriet en vechtlust”, vertelt de oprichter van Allemaal Van Belang, die graag anoniem blijft. “Ik zou bewijzen dat het anders kon.”

“Een regenachtige avond later was Allemaal Van Belang geboren, een brede beweging van mensen van allerlei pluimage die schouder aan schouder vechten voor gelijkwaardigheid, ongeacht etniciteit, gender of oriëntatie. Een eenduidig antwoord op Vlaams Belang: deze samenleving is niet van ‘ons’, maar van ons allemaal.”

Een gesprek over vijf jaar Allemaal Van Belang.

Wat is Allemaal Van Belang eigenlijk?

“Wij zijn een brede beweging van humanisten, universalisten en vooral ook idealisten die hun overtuiging niet onder stoelen of banken steken, maar wel bereid zijn om op een respectvolle manier in dialoog te reden. Met een scherpe pen die toch de nuance tracht op te zoeken.”

“Allemaal Van Belang is ook een activistische drukkingsgroep die gezamenlijk juridische dossiers opstelt wanneer publieke figuren zich schuldig maken aan haatspraak. Het is een forum om online met anderen een gemoedelijk gesprek te hebben over moeilijke thema’s. Het is een diepgewortelde overtuiging die je koestert: gelijkwaardigheid voor iedereen.”

“Het is een teken van herkenning en erkenning voor wie het mentaal moeilijk heeft. Een vat vol menslievendheid en paprikachips. Of een eindeloze bron van ergernis waardoor je bij elk bericht met de ogen rolt. Uiteindelijk is Allemaal Van Belang wat je er zelf van maakt.”

Grote idealen

Het vertrekt allemaal van een Facebookpagina.
Waarom heb je die vijf jaar geleden opgericht?

“Aanvankelijk ben ik met de pagina begonnen om zo veel mogelijk mensen te overtuigen dat Vlaams Belang geen antwoorden biedt, maar alleen voor problemen zorgt. Ze steken de samenleving in brand. En alleen wij, als samenleving, kunnen die brand blussen.”

“Gaandeweg is dat doel veranderd.”

In welke zin?

“Extreemrechts intimideert doelgericht mensen die hun ideeën publiekelijk ontkrachten, om mondige mensen het gevoel te geven dat ze alleen staan. En dus volgt er vaak stilte, waardoor andere mensen nog minder geneigd zijn zich uit te spreken tegen het grootste gevaar voor onze democratie.”

“Dat patroon willen wij doorbreken door humanisten in Vlaanderen te tonen dat ze niet alleen zijn. Dat we eigenlijk met velen zijn. En dat we ons niet zomaar in de hoek moeten laten drijven, maar dat we gezamenlijk weerwerk kunnen bieden tegen een partij die uit is op onze burgerrechten.”

Dat weerwerk is nodig?

“Ik denk het wel. We leven in een diep gepolariseerde samenleving, waar het verzet tegen antidemocratische krachten bovendien sterk versplinterd is. We zijn eilandjes van verzet, en het water tussen die eilandjes is bijzonder diep. Als we onze democratie, onze rechtsstaat en onze vrede willen beschermen, moeten we die principes ook meer koesteren.”

“Als mens heb je de neiging om jouw omgeving als een constante te ervaren. En dat is helaas niet zo. Onze manier van samenleven is niet gegarandeerd. Het is aan elk van ons om die manier van samenleven met vuur te verdedigen. Om de goede elementen te behouden, maar ook om te blijven streven naar beter.”

Streven naar beter, dat is meer dan enkel waarschuwen voor het gevaar van extreemrechts, toch?

“Als humanisten niet alleen maar klappen ontvangen, maar terugvechten door op de proppen te komen met een ideologisch verhaal dat beter, mooier, sterker, genuanceerder en correcter is.

“Dat is een ideologie uiteindelijk: een verhaal dat je vertelt over hoe de samenleving nu is en hoe ze zou moeten zijn. Mensen hebben weer perspectief nodig. En het zijn vaak de vertellers van grote verhalen die hen dat perspectief kunnen bieden.”

Worden er vandaag te weinig verhalen verteld?

“Nu zijn veel mensen bevangen door het verhaal dat ze in hun voortbestaan bedreigd worden door wie niet op hen lijkt. Ze geloven in een verhaal van wraak: in een samenleving die hen stigmatiseert, is het tijd om komaf te maken met media, journalisten, academici, migranten, vluchtelingen, jonge mondige vrouwen, holebi’s en nog zo’n honderdvijfentwintigduizend andere groepen.”

“Nu zijn veel mensen bevangen door een verhaal van wraak”

“Ik breng liever een verhaal waarbij al die groepen zich verenigen om te streven naar rechtvaardigheid en vrede. Ook dat zijn verhalen, en daar is niks mis mee. Door verhalen dromen we, en door te dromen veranderen we.”

Hoe bedoel je?

“Een groot probleem van onze moderne democratische rechtsstaat is dat ze in een ideologisch vacuüm zit. Veel mensen lijken afkerig te zijn geworden van grote idealen. Daardoor lijken veel politieke partijen ook zo hard op elkaar.”

“Wij zijn overtuigd idealistisch, humanistisch en universalistisch. Dat wil zeggen dat wij geloven dat de wereld veranderbaar en dus verbeterbaar is. Voor ons zijn mensen gelijkwaardig, ongeacht hun etniciteit, gender of oriëntatie. Wij vinden dat de vrijheid van de ene mens stopt waar de vrijheid van de andere mens start.”

Wat bedoel je met dat laatste woord, ‘universalistisch’?

“Samengevat streven wij naar een samenleving waarin holebi’s en moslims eensgezind niet alleen voor hun eigen burgerrechten opkomen, maar vooral ook voor de burgerrechten van ‘de ander’. De maatschappij mag bestaan uit belangengroepen, maar voor de meeste mensen is een samenleving met zo min mogelijk racisme, seksisme en homofobie ook in hun eigen belang.”

“Opkomen voor de ander is dus ultiem ook opkomen voor zichzelf.”

Zijn jullie dan links?

“Niet noodzakelijkerwijs. Het liberalisme en de christendemocratie zijn bijvoorbeeld twee stromingen die ook inpassen in de traditie van het humanisme en dus in de strijd tegen extreemrechtse, antidemocratische idealen. Als je een zo breed mogelijke beweging wil mobiliseren, dien je ultiem ook mensen uit die stromingen te overtuigen dat ze schouder aan schouder met ons moeten opkomen tegen een ideologie die alle diversiteit in denken kapot wil maken.”

“Opkomen voor de ander is ultiem ook opkomen voor zichzelf”

“Als we iets zouden moeten pleiten, dan is het wel dat liberalen, socialisten, christendemocraten, marxisten, anarchisten, communisten, ‘ikweethetnognieters’, ecologisten en a-politieke mensen allemaal trouw kunnen zijn aan hun eigen ideologie, en zich tegelijkertijd toch kunnen verenigen tegen wat ons állemaal bedreigt.”

Kan je dat concreet maken?

“Dan moet ik denken aan een welbepaalde passage in het programma ‘Het Conclaaf’. In het gesprek over trans- en holebirechten moest Tom Van Grieken plots opboksen tegen een unaniem blok van Rousseau, De Sutter, Onghena, Mahdi, Hedebouw en zelfs De Wever. Van Grieken kromp ineen, raakt gefrustreerd en liep nog net niet kwaad het kasteel uit. Dat is wat onze samenleving nodig heeft.”

Een warme community

Je idealisme lijkt aan te slaan. Hoeveel mensen bereikten jullie op jullie hoogtepunt?

“Voordat onze eerste pagina verwijderd werd, hadden wij 28.000 volgers en werden onze berichten tot vijfhonderdduizend keer per week gelezen. Als een bericht het goed deed, had dat al snel twee- tot drieduizend likes. En dat zonder ook maar 1 eurocent uit te geven aan sponsoring.”

“We hebben onze pagina heropgestart, en intussen zitten we opnieuw aan 14.000 volgers.”

Jullie posten nochtans niet meteen de korte, eenvoudige boodschappen waarvan gezegd wordt dat ze het goed doen op sociale media.

“Ik heb vaak commentaar gekregen van goede vrienden en familie dat mijn berichten eigenlijk veel te lang zijn. Opiniestukken zijn vaak langer dan een A4. Toch worden ze veel gelezen, waar ik heel erg dankbaar voor ben. Uiteindelijk geven mensen een stukje van hun tijd op om te lezen wat jij te zeggen hebt.”

“Misschien onderschatten we de intelligentie van de gemiddelde mens wel enorm”

“Uiteraard werkt een post van een A4 lang niet voor iedereen, maar ik merk bij veel mensen toch een drang naar meer nuance, onderbouwing en substantie in het publieke debat. Misschien onderschatten we de intelligentie van de gemiddelde mens wel enorm, en zijn mensen van nature eigenlijk heel erg leer- en nieuwsgierig.”

Je hebt het zonet al even vermeld: op een bepaald moment is de pagina verwijderd.
Hoe kwam dat?

“We zijn op een bepaald moment begonnen met het juridisch bekampen van Vlaams Belang. Zo hebben we duizenden individuele klachten ingediend bij UNIA jegens onder andere Dries Van Langenhove. We drukten daar waar het pijn deed.”

“Toen is men onze pagina massaal beginnen rapporteren. Toen we een foto plaatsten van een massagraf uit de Tweede Wereldoorlog, verwijderde Facebook onze pagina onherroepelijk omwille van ‘expliciete pornografie’. Bijzonder cynisch dat haatpredikers welkom zijn, terwijl mensen die de haat aankaarten van het medium worden gegooid.”

Wat is daarvoor volgens jou de reden?

“Wellicht heeft het gebrek aan sponsorgeld er wel iets mee te maken. Bedrijven zoals Facebook zijn geen welwillende filantropen, maar money making machines. En aan extreemrechtse politieke partijen valt véél geld te verdienen. Vergeet niet dat het Vlaams Belang en N-VA in 2023 zo’n 3,4 miljoen euro hebben betaald aan Meta, het bedrijf achter Facebook.”

“Bedrijven zoals Facebook zijn geen welwillende filantropen, maar money making machines”

“Als de verwijdering van onze pagina zelf een slordigheid en een begrijpelijke menselijke fout was, is de onwil van Facebook om onze pagina te herstellen dat niet. We hebben contact gehad met parlementsleden, nationale media en mensen achter de schermen van Facebook zelf, en toch is de pagina nooit meer online gekomen.”

Je bent meteen opnieuw begonnen.

“Ik heb eens duchtig gevloekt, er een avond of twee over geslapen en daarna ben ik onmiddellijk opnieuw begonnen. Eigenlijk heeft dat mijn vuur alleen maar harder aangewakkerd. Je mag het hoofd niet laten hangen bij een relatief kleine tegenslag. Dat verdienen de mensen niet wiens rechten bedreigd worden. Dan moet je gewoon opnieuw rechtstaan en datgene doen waarin je gelooft.”

Vanwaar haal je die energie?

“Ik zat in een majeure depressie toen ik ermee begon, ik ben er langzaam uitgeklommen en ben nu al een aantal jaren heel erg gelukkig. Ik ben in vele opzichten niet meer wie ik toen was. Maar mijn wereldbeeld en ideologie zijn in grote lijnen hetzelfde gebleven. Ik sta nog steeds achter de principes waarop Allemaal Van Belang gestoeld is.

“Ik haal veel energie uit de input van wie de pagina al lang volgt. Door de jaren heen is dat een heel aangename, warme groep van mensen geworden die zich kwetsbaar en nieuwsgierig opstellen. Men wil van elkaar leren, en daar leer ik dan weer veel uit.”

Laatste vraag: waarom kies je er eigenlijk voor om als oprichter van de pagina anoniem te blijven?

“Schijnwerpers, een microfoon en aandacht kunnen een mens veranderen. Ik hou mijn activisme, mijn overtuiging en mijn idealisme het liefst zo ‘puur’ mogelijk.”

“Wat op Allemaal Van Belang verschijnt, dient niet om iemands LinkedIn op te vullen”

“Dirk De Wachter verwoordde het treffend: “Onze wereld is doorgeschoten in een vorm van ikkigheid”. Die ikkigheid doorbreken is op zich al een vorm van verzet. Wat op Allemaal Van Belang verschijnt, dient niet om iemands LinkedIn op te vullen.”

Maakt dat de boodschap sterker?

“Volgens mij wel. Wij hoeven geen geld, geen stem en geen erkenning. Allemaal Van Belang dient geen individuele doelen. Het draait om de inhoud van de boodschappen, en humanisme wint het inhoudelijk áltijd van extreemrechts. We schrijven uit liefde voor ‘de ander’.”

“Bovendien werkt die anonimiteit als schrijver ook bevrijdend: je kunt je heel kwetsbaar opstellen en diep in jouw ziel laten kijken, waardoor de boodschap toch persoonlijk en oprecht is. Mensen waarderen dat wel, denk ik.”

Dat denk ik ook. Heel erg bedankt voor het gesprek.

“Graag gedaan.”